Устама можароси: Фарғонада ўқитувчилар сарсон қилинмоқда

Вазирлар Маҳкамасининг тегишли қарорига кўра, олис ҳудудларда жойлашган умумтаълим мактабларида фаолият юритаётган ўқитувчиларнинг ойлик иш ҳақига махсус устама тўланиши назарда тутилган. Бироқ Риштон туманидан бир гуруҳ ўқитувчилар Қирғизистондаги эксклав ҳудуд – Чўнғара қишлоғидаги мактабга қатнаб ишласалар-да, уларга қўшимча устама ҳақи тўланмаяпти. Ўқитувчилар ёрдам сўраб бормаган идора-ю вазирлик қолмаган.

{Yii::t(}

Ўтказиб юбориш 6s

Ўтказиб юбориш

Таҳририятимизга Фарғона вилояти Риштон тумани Мактабгача ва мактаб таълими бўлими тасарруфидаги 44-мактабнинг ўқитувчилари номидан мурожаат келиб тушди.

Маълум бўлишича, 12 нафар ўқитувчи Риштон тумани марказидан 35 километр узоқликда қўшни Қирғизистон Республикаси Баткент вилояти ҳудудидаги Чўнғара қишлоғида жойлашган мактабда ишлайди. Ўқитувчилар таълим даргоҳигача 3 та постдан (Риштон-Қайтпас давлат чегара постлари) ўтишади.

Эксклав ҳудуд ҳисобланган Чўнғара қишлоғидаги мактабда олий маълумотли мутахассис етишмаслиги сабабли, ўқитувчилар Риштон ва бошқа туманлардан жалб этилган. Мактабга фақат Қирғизистон транспортлари орқали борилади.

Транспорт харажатининг ўзига ўқитувчилар бир кунда камида 60 минг сўм сарфлайди. Ўқитувчилар учун ажратилган ётоқхона эса авария ҳолатида.

Олис ҳудудларда жойлашган умумтаълим мактабларида фаолият юритаётган ўқитувчиларнинг ойлик иш ҳақига қўшимча устамалар бериш тартибини назарда тутувчи Вазирлар Маҳкамасининг 471-сонли қароридаги устама пуллари берилмаяпти. Чўнғара қишлоғи негадир рўйхатдан тушиб қолган. Ўқитувчилар масала юзасидан туман ва вилоят ҳокимликларига, тегишли вазирлик, идораларга мурожаат қилишган. Лекин натижа бўлмаган.

Ўқитувчилар бири Отабек Абдуллаев қарор ижроси таъминланмаётгани, масала юзасидан эшиги қоқилмаган идора-ю ташкилот қолмагани ҳақида гапирди.

“13 йилдан бери 44-мактабда ўқитувчилик қиламан. Мактабга келиш учун чегарадан ўтишга тўғри келади. Узундан-узоқ навбатда турамиз. 2021 йилгача Чўнғара қишлоғида биз учун ажратилган ётоқхонада турганмиз. Шу ётоқхона бугунги кунда ташландиқ ҳолатга келган.

Тураржой муаммоси сабаб ўқитувчилар мактаб қоровулхонасида яшашига тўғри келди.

2019 йил Вазирлар Маҳкамасининг 471-сонли қарори қабул қилинди. Қарорга кўра олис ҳудудда ишловчи мутахассислар учун 10 фоиздан 50 фоизгача махсус устамалар тўланиши кўзда тутилган.

Риштон тумани марказидан 14 нафар ўқитувчи эксклав ҳудуддаги мактабга қатнаб дарс берамиз. Ҳар куни эрталаб соат 6:30ларда чегара постига келамиз. Мактабгача яна 3 та чегара назорат пунктидан ўтишга тўғри келади. Ўқувчиларга дарс ўтиш учун ҳар бир ўқитувчи бир кунда тушлик пулидан ташқари йўл ҳақига 60 минг сўм сарфлайди. 1 ставка ойлик тоифага қараб 3 ярим миллион сўм бўлса, шундан 1,5 млн – 1 млн 800 минг сўм 1 ойлик сарф-харажатимизни ташкил қилади. Қарор ижроси таъминланмаганидан анча сарсон бўлдик. Ёрдам сўраб бормаган идора-ю ташкилотимиз қолмади.

Мутахассис етишмаслигидан биз ўқитувчиларни ялиниб ишлатиб келяпмиз. Ҳар йили май ойи бошланди дегунча ўқитувчилар чегарадаги ўтиш қийинчиликлари ва ортиқча сарф-харажатни деб “кетамизга” тушиб қолишади.

Ҳар ўқув йили бошида бу йилдан устама пули берилади, ишлашда давом этинглар, деб ваъда берилади. Лекин натижа йўқ”, – дейди у.

Жасур Ҳамидовга кўра, эксклав ҳудудда ишловчи ўқитувчилар ойлик-маоши йўл ҳақи ва тушликка кетиб қолади.

“Эксклав ҳудуддаги мактабда 8 йилдан бери ўқитувчилик қиламан. Олис ҳудудда фаолият юритувчи ходимларга устама пули берилиши лозимлиги ҳақидаги қарор негадир инобатга олинмаяпти. Ваҳоланки айни мана шу қарорда ўқитувчилар ётоқхона билан таъминланиши лозимлиги айтилган. Ётоқхона ташландиқ ҳолатга келган. Қишда атрофдан ўтин йиғиб келиб хонани амаллаб иситамиз. Ўтин ва кўмир йўқ пайтида мактаб қоровулхонасида тунашга тўғри келади.

Ётоқхонада яшаш учун умуман шароит йўқ. Бахтимизга Риштон туманидаги чегара ўтказиш маскани очилиб қолди, йўқса Фарғона тумани Водил қишлоғидаги постдан ўтиб айланиб келар эдик. Ўша пайтда бир томоннинг ўзига 270 км, бориш-келиш 540 кмни ташкил қилган.

Устама пули берилишини сўраб жуда кўп жойларга мурожаат қилдик. Лекин додимизни ҳеч ким эшитмаяпти”, – дейди у.

Набижон Ҳотамов бир ойда камида 1,5 млн сўм ортиқча харажат қилишини айтди.

“Мактабда информатика-математика фанидан 8 йилдан бери дарс бераман. Вазирлар Маҳкамаси қарорига асосан 2 йил давомида устама пули олдик. 2 йилдан кейин устама пули тўланиши негадир тўхтатилди. Шундан кейин вазирликкача бордик. Мактабга боргунча 3 та постни кесиб ўтамиз. Бизга берилиши керак бўлган компенсация пули берилмаяпти. 2 йилдан бери қўйнимизни пуч ёнғоққа тўлдиришяпти.

1 ставка дарсим бор. 3,5 млн сўм ойлик оламан. Бир кунда камида йўлнинг ўзига 60 минг сўм сарфим бор. Бир ойда камида 1,5 млн сўм ортиқча харажатим бор”, – дейди у.

Риштон тумани иқтисодиёт ва молия бўлими бош мутахассиси Улуғбек Зияевдан мазкур масала юзасидан изоҳ олдик.

“Бўлимимизга эксклав ҳудуддаги мактабда ишловчи бир гуруҳ ўқитувчилар номидан устама берилмаётгани ҳақида ариза келиб тушган. Ўрганиш олиб борганимизда Вазирлар Маҳкамасининг 471-сонли қарори 1-иловасида кўрсатилган, яъни олис ҳудудларда жойлашган умумий ўрта таълим муассасаларига бошқа ҳудудлардан келган педагог ходимлар учун тўланиши лозим бўлган устама пули олиниши керак бўлган ҳудудлар рўйхатига айнан Чўнғара қишлоғи киритилмагани аниқланди. Вазирлар Маҳкамаси қарори 1-иловасига ўзгартириш киритиш бўйича туман ҳокимлиги, туман мактабгача ва мактаб таълими бўлими ва вилоят ҳокимлиги томонидан вазирликларга билдиришнома ва таклифлар киритилган. Ҳозирги кунда Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги ҳамда Иқтисодиёт ва молия вазирлиги томонидан келишилган ҳолда рўйхатни ўзгартириш бўйича Вазирлар Маҳкамасига таклифлар киритилмоқда”, – дейди у.

“Тегишли қарор иловасига Чўнғара қишлоғи киритилмагани сабабли ҳақиқатан ҳам ўқитувчиларга устама пули берилмаяпти. Масала юзасидан вилоят бошқармамиз ҳамда вилоят ҳокимлиги юқори ташкилотларга хат билан мурожаат қилишди. Жавоб хатини кутяпмиз. Чўнғара қишлоғи иловадаги рўйхатга киритилса ўқитувчиларга, албатта, устама пули берилади.

Қарорга киритилган яна бир масала бор – янги ўқув йилигача ўқитувчилар ётоқхонасини таъмирлаб берамиз”, – дейди Риштон тумани мактабгача ва мактаб таълими бўлими бошлиғи ўринбосари Ҳаётхон Сангинова.

Риштон тумани ҳокими ўринбосари Азиз Мустафоқулов масала вазирлик даражасигача кўтарилгани, ўқитувчилар турар жойи янги ўқув йилигача таъмирлаб берилишини таъкидлади.

“Ҳақиқатан ҳам 14 нафар ўқитувчи Чўнғара қишлоғига бориб ишлайди ва уларга тўланиши лозим бўлган устама пули берилмаётганидан хабаримиз бор. Масала юзасидан туман ҳамда вилоят ҳокимликлари томонидан Мактабгача ва мактаб таълими, Молия вазирликларига тегишли мурожаатлар қилинган. Хусусан туман ҳокимлигининг ўзидан 2022 йилнинг январ ойида ҳам вилоят ҳокимлигига амалий ёрдам сўраб мурожаат қилинган.

44-мактабнинг фойдаланилмаётган биноси ўқитувчиларга ётоқхона сифатида фойдаланиш учун берилган. Туман маҳаллий бюджети ҳисобидан ётоқхонани таъмирлаб берамиз”, – дейди А. Мустафоқулов.

Суриштирув давомида йиллар мобайнида ўқитувчиларни қийнаб келаётган муаммо юзасидан тегишли вазирлик ва идораларга чиқилгани, бироқ номаълум сабабларга кўра Мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги томонидан муаммога ечим ортга сурилиб келинаётгани аниқланди. Вилоят ҳокими Хайрулло Бозоров ҳам вазирликка устама тўланаётган ҳудудлар рўйхатига Чўнғара қишлоғини ҳам киритишни сўраб мурожаат қилгани маълум бўлди.

Қарор иловасига эътибор қаратадиган бўлсак, республиканинг бошқа вилоятлари қатори Фарғона вилоятининг Фарғона ҳамда Сўх туманининг кўплаб ҳудудлари устама пули тўланиши керак бўлган рўйхатга киритилган. Ҳозирда мазкур рўйхат асосида мутахассисларга устама пули тўланяпти ҳам. Лекин айнан Чўнғара қишлоғи рўйхатдан тушиб қолган.

Рўйхат тагидаги изоҳда эса умумий ўрта таълим муассасаларида бошқа ҳудудлардан келиб фаолият юритаётган педагог ходимларга махсус устама белгиланадиган ҳудудлар рўйхатига вилоят ҳокимликлари таклифига биноан Мактабгача ва мактаб таълими ҳамда Иқтисодиёт ва молия вазирлиги томонидан келишилган ҳолда ўзгартириш киритиш мумкинлиги белгиланган. Вилоят ҳокимлиги томонидан таклиф берилганига қарамай бу икки вазирлик томонидан масала ечими негадир пайсалга солиб келинмоқда.

Kun.uz тегишли вазирликлардан масала юзасидан изоҳ кутиб қолади.

Сарвар Зиёев, Kun.uz
Монтаж устаси: Жаҳонгир Алибоев