Таҳлилчилар фикрича, Россия Федерациясида давлат томонидан дори-дармонларни харид қилиш ҳажми қисқаришининг эҳтимолий сабабларидан бири - армия эҳтиёжлари учун бюджетни қайта тақсимлаш, деб ёзади РБК.
Россияда 2023 йилда давлат буюртмачилари томонидан дори-дармонларни сотиб олишга сарфланган маблағ 864,3 миллиард рублни ташкил этди, бу 2022 йилга нисбатан 7 фоизга кам (929,4 миллиард рубл). Бу ҳақда 24 январ, чоршанба куни Headway Company таҳлилий компанияси маълумотларига таяниб, РБК онлайн-нашри хабар берди.
Ҳисоб-китобларда барча даражадаги, ҳам федерал, ҳам минтақавий давлат мижозлари томонидан, масалан, бенефициарлар, оғир касалликларга чалинганлар ва касалхонадаги беморлар учун сотиб олинган дори-дармонлар ҳисобга олинганлиги кўрсатилган. Шу билан бирга, 2018 йилдан 2022 йилгача, Headway Company маълумотларига кўра, давлат томонидан дори воситаларини харид қилишнинг пулдаги ҳажми доимий равишда ўсиб борди.
Дори-дармонларни сотиб олишга давлат харажатларининг камайиши ҳақидаги маълумотларни DSM Group таҳлилий компанияси ҳам тасдиқлади. Унинг ҳисоб-китобларига кўра, 2023 йилнинг 11 ойи давомида давлат буюртмачилари дори воситаларини сотиб олишга 649,8 миллиард рубл сарфлаган. Бу 2022 йилнинг шу даврига (797,8 миллиард рубл) нисбатан 23 фоизга кам.
Шу билан бирга, Россия соғлиқни сақлаш вазирлиги матбуот хизмати журналистларга 2023 йилда дори-дармонларни сотиб олиш бўйича тузилган давлат шартномалари ҳажми «2022 йилга нисбатан нафақат камаймаган, балки, аксинча, 36 миллиард рублдан кўпроққа ошган», деб маълум қилди. Вазирликнинг аниқлик киритишича, улар бюджет мажбуриятлари бўйича лимитлар ҳажмига (яъни, бюджет томонидан тақдим этилган маблағлар) асосланади ва кўрсатилган 36 миллиард рубл 2022 йилга мўлжалланган шартномаларни ўз ичига олиши мумкин, улар бўйича етказиб бериш 2023 йилда давом этган.
Жиддий касалликларга чалинганлар учун федерал харидларни қисқартириш
Headway Company таъкидлашича, 2023 йилда энг сезиларли пасайиш оғир касалликларга чалинган кишиларни дори-дармонлар билан таъминлайдиган федерал харидлар ҳажмида бўлган. 2023 йилда федерал харидларни молиялаштиришни қисқартиришнинг эҳтимолий сабабларидан бири - ўтган йилларда дорилар анча йилларга олдиндан сотиб олинган бўлиши мумкин, дея РБК Headway Company’нинг стратегик ривожланиш бўлими раҳбари Людмила Баландинанинг фикрини келтирган.
Яна бир омил, асл хорижий дори воситаларининг Россия бозоридан чиқиб кетиши бўлиши мумкин, дейди у.
«Давлат харидлари доирасида тендер савдоларининг пул ҳажмига таъсир қилиши мумкин бўлган импорт ўрнини босиш жараёни деярли йўқ - жиддий касалликларни даволаш учун давлат буюртмачилари қиммат инновацион хорижий дори-дармонларни фаол равишда сотиб олишда давом этмоқда», деди DSM Group бош директори Сергей Шуляк РБК билан интервюда.
Дори-дармон бюджетининг армия эҳтиёжлари учун қайта тақсимланиши
Мутахассис фикрича, 2023 йилда харидлар ҳажми қисқаришини «дори-дармон бюджетининг Россия армияси эҳтиёжларига қайта тақсимланиши» билан изоҳлаш мумкин. Бундай тендерлар кўпинча давлат харидлари тизимида кўринмайди, шунинг учун уларнинг ҳажмларини билиш мушкул, деб тушунтирди Шуляк.
Худди шу сабабни Headway Company’дан Людмила Баландина ҳам келтирди: «Харидлар ҳарбий мақсадларда амалга оширилиши мумкинлигини унутмаслигимиз керак - улар қандай белгиланиши умуман номаълум».
