Oltindan qimmat metallar (fotojamlanma)
Hoynahoy, kaliforniy 252 metallining narxini hatto taxminan ham ayta olmasangiz kerak. Bu ajablanarli emas, zero qandaydir metallning atigi bir grammi 10 million dollarga baholanashini tasavvur qilish qiyin. Metall turining bu darajada qimmatligi uning noyobligi bilan izohlanadi. Butun dunyoda atigi 5 gramm atrofidagi kaliforniy-252'ni topish mumkin. Kaliforniy birinchi marta 1958 yilda aniqlangan. Metall radioaktivligi bilan ajralib turadi. U parchalanganda ulkan miqdordagi energiya ajraladi. Quyida diqqatingizga havola qilinadigan metallar u yoki bu jarayon uchun muhim ahamiyatga ega. Shunisi qiziqki, biz qimmat hisoblaydigan oltin - ular orasida eng arzoni.
Oltin
Narxi: bir grammi - 56 dollar

Oltin — juda og‘ir metall: sof oltin zichligi 19 621 kg/m'ga teng. Metallar orasida zichligi bo‘yicha oltinchi o‘rinni egallaydi, undan oldingi o‘rinlarda - osmiy, iridiy, reniy, platina va plutoniy. Oltinning yuqori zichligi uni qazib olish jarayonini yengillashtiradi.
Rodiy
Narxi: bir grammi - 58 dollar

Rodiy asosan katalitik konvertorlarda avtomobilning uglerod chiqindilarini pasaytirish uchun qo‘llaniladi. Bu metall hech qanday biologik ahamiyatga ega emas. Rodiy birikmalari kundalik hayotda kamdan-kam uchraydi va ularning inson organizmiga ta'siri oxirigacha o‘rganilmagan. Shunga qaramay, ular yuqori toksik va kanserogen modda hisoblanadi.
Platina
Narxi: bir grammi - 60 dollar

Platina va uning qotishmalari zargarlik buyumlarini ishlab chiqarishda keng qo‘llaniladi. Jahon zargarlik sanoati yiliga 50 tonna atrofidagi platinani iste'molda qo‘llaydi. Hozirda Xitoyda umumiy massasi 25 tonna bo‘lgan platinadan 10 millionga yaqin zargarlik buyumi sotiladi.
Plutoniy
Narxi: bir grammi - 4000 dollar

Kumush-oqish rangdagi og‘ir nozik radioaktiv metall. Davriy jadvalda aktinoidlar oilasida joylashgan. Yadroviy qurol, atom reaktorlari uchun yadroviy yoqilg‘i ishlab chiqarishda va kosmik qurilmalar uchun energiya manbai sifatida keng qo‘llaniladi.
Tritiy
Narxi: bir grammi - 30 ming dollar

Bir kilogramm tritiy ishlab chiqarish 30 million dollarga tushadi. U yorug‘lik manbalarida tritiy yoritgichi sifatida qo‘llaniladi.
Osmiy-187
Narxi: bir grammi - 200 ming dollar

Ancha murakkab jarayonlar natijasida olinuvchi qimmatbaho osmiy metalli yetti izotopdan iborat. Har bir izotop turli massa raqamlariga ega - 184 dan 192 gacha, 185 va 191 bundan mustasno. Asosiy moddada bu metallning har bir turi mavjudligi to‘g‘ridan-to‘g‘ri uning massasi raqami oshishiga bog‘liq. Eng og‘ir 192 izotop tabiiy osmiy umumiy hajmining 41 foizini egallaydi, 187 izotop esa - atigi 1,6 foizni.
Kaliforniy 252
Narxi: bir grammi - 27 million dollar

Ishlab chiqarishda bu qadar qimmat element uchun kaliforniy izotoplari hech qanday amaliy qo‘llanmaga ega emas. U 1958 yilda kashf qilingandan beri bor-yo‘g‘i bir marta G‘arbda ishlab chiqarilgan.
Tavsiya etamiz
Bojlarni muzlatgan Tramp, urushdan sillasi qurigan Sudan – hafta dayjesti
Jahon | 12:50 / 13.04.2025
Sirli eshiklar va yashirin yo‘laklar: Toshkent metrosi xavfsiz boshpana bo‘la oladimi?
O‘zbekiston | 10:00 / 12.04.2025
Leapmotor avtomobillarining O‘zbekistonga importi cheklangani yuzasidan izoh berdi
O‘zbekiston | 15:52 / 11.04.2025
“Yaqin kunlarda rekord issiqlik to‘lqini kutilmoqda” – iqlimshunos Erkin Abdulahatov
O‘zbekiston | 13:00 / 10.04.2025
So‘nggi yangiliklar
-
Olimlar sun’iy intellektni imo-ishoralarni tanishga o‘rgatdi
Fan-texnika | 01:09
-
Osiyo Kubogi U-17. O‘zbekiston BAAni mag‘lub etib, yarimfinalga yo‘l oldi
Sport | 00:18
-
Tramp kosmik tadqiqotlar budjetini ikki barobarga qisqartirishga qaror qildi
Jahon | 23:45 / 13.04.2025
-
NYT: Mask departamenti AQSh budjeti xarajatlarini qisqartirishdagi o‘z muvaffaqiyatini oshirib ko‘rsatmoqda
Jahon | 23:25 / 13.04.2025
Mavzuga oid

17:16 / 28.08.2024
O‘zbekistonda yer va yer osti boyliklarining muhofazasi kuchaytiriladi

18:54 / 28.11.2023
So‘nggi 3 yilda qariyb 30 nafar fuqaro oltin qazib olish jarayonida halok bo‘ldi – Senat

18:13 / 09.07.2021
Qimmatbaho metallarni oltin izlovchilar usulida qazib olish huquqi auksionga chiqarildi

14:38 / 20.09.2019