2022 yildan boshlab davlat muassasalari o‘z daromadi hisobidan homiylik qilishiga yo‘l qo‘yilmaydi

Prezidentning “Davlat muassasalarini isloh qilishni jadallashtirish hamda davlat mulkining zarur darajada hisobga olinishini ta'minlash chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori loyihasi e'lon qilindi.

Davlat ishtirokidagi korxonalarni boshqarish va isloh qilish strategiyasiga asosan:

• iqtisodiy o‘sish uchun barqaror shart-sharoitlarni ta'minlash manfaatlarini ko‘zlagan holda davlat ishtirokidagi korxonalar tarkibi va tuzilmasini optimallashtirish;
• davlat ishtirokidagi korxonalarga nisbatan maqsadlarni belgilash bo‘yicha talablarni o‘rnatish;
• iqtisodiyotning xususiy sektor muvaffaqiyatli faoliyat ko‘rsatayotgan va raqobat rivojlangan sohalarida davlat sektorining ishtirokini cheklash;
• mulkdor (aksiyador, ishtirokchi, muassis) funksiyalari va tartibga soluvchi funksiyalarni ajratish, jumladan, davlat ishtirokidagi korxonalarga nisbatan bir vaqtning o‘zida ham mulkdor, ham tartibga soluvchi funksiyalarni bajarish davlatning bitta organi tomonidan amalga oshirilishiga yo‘l qo‘yilmasligi belgilangan.

Davlat aktivlarini boshqarish agentligi, Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi, Monopoliyaga qarshi kurashish qo‘mitasining:

• davlat muassasalarini tashkil etish mezonlari va faoliyat ko‘rsatish tartibini belgilovchi normativ-huquqiy bazani takomillashtirish zaruriyati mavjudligi;
• xususiy sektor muvaffaqiyatli faoliyat ko‘rsatayotgan va raqobat rivojlangan sohalarda ham davlat muassasalari faoliyat ko‘rsatayotganligi;
• tugatilgan davlat muassasalariga tegishli 21 ta aksiyadorlik jamiyatlarining 2 milliard so‘mlik aksiya paketlari bo‘yicha ularning muassislari tomonidan mazkur aksiya paketlarini qayta rasmiylashtirish amalga oshirilmaganligi;
• davlat tomonidan aksiyador (ishtirokchi) huquqini amalga oshirish Agentlikka berilgan bo‘lsa-da, bugungi kunda 50 dan ortiq muassasalar tomonidan ushbu funksiyalar amalga oshirilayotganligi to‘g‘risidagi axboroti ma'lumot uchun qabul qilinadi.

Belgilanishicha:

a) iqtisodiyotda davlat ishtirokini qisqartirish va xususiy sektor rivojlangan sohalarda davlat muassasalari ishtirokini cheklash yo‘nalishida:

• xususiy sektor muvaffaqiyatli faoliyat ko‘rsatayotgan va raqobat rivojlangan sohalarda hamda yetarli darajada asoslantirilmasdan davlat muassasalarning tashkil etilishiga yo‘l qo‘yilmaydi;
• davlat muassasalari O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti
• yoki Vazirlar Mahkamasining qaroriga asosan faqat boshqaruv, ijtimoiy-madaniy vazifalarni yoki tijoratchilikdan iborat bo‘lmagan boshqa vazifalarni amalga oshirish uchun tashkil etiladi;
• raqobat rivojlangan sohalarda faoliyat yuritayotgan davlat muassasalari bosqichma-bosqich tugatiladi yoki xususiy sektorga sotiladi;
• davlat muassasalariga xo‘jalik jamiyatlari ustav fondida ishtirok etish taqiqlanadi, O‘zbekiston Respublikasining qonun hujjatlari, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti yoki Vazirlar Mahkamasining qarorida belgilangan hollar bundan mustasno;
• b) davlat muassasalarining mablag‘laridan samarali foydalanish, hisobotlarining to‘g‘ri yuritilishini tashkil etish va moliyaviy intizomini mustahkamlash yo‘nalishida:
• davlat muassasalari majburiy tartibda Yagona g‘azna hisobvarag‘ida shaxsiy g‘azna hisobvaraqlariga ega bo‘ladi;
• davlat muassasalarining daromad keltiradigan faoliyati 2022 yil yakunidan boshlab har yili majburiy ravishda moliyaviy audit tekshiruvidan o‘tkaziladi;
• 2022 yil 1 yanvardan boshlab davlat muassasalari o‘z daromadlari hisobidan homiylik qilishiga yo‘l qo‘yilmaydi;
• davlat muassasasi o‘z filial va vakolatxonalarini muassis, Agentlik va Moliya vazirligi bilan kelishgan holda tashkil etadi;
• davlat muassasasi daromadining Moliya vazirligi va Agentlik tomonidan belgilangan qismi O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjetiga ajratma sifatida o‘tkaziladi;
• v) davlat muassasalari faoliyati ochiqligini ta'minlash (cheklangan holda tarqatiladigan va tijorat siri mavjud bo‘lgan ma'lumotlar bundan mustasno) va jamoatchilik nazoratini amalga oshirish uchun imkoniyatlar yaratish yo‘nalishida:
• 2021 yil 1 dekabrdan boshlab vazirlik va idoralar hamda mahalliy davlat hokimiyati organlari o‘z rasmiy veb-saytlarida o‘zlarining tarkibiga kiruvchi davlat muassasalarning nomi, faoliyat turi, funksiya va vakolatlari hamda rahbarlari to‘g‘risidagi ma'lumotlarni joylashtiradi va doimiy ravishda yangilab borishni ta'minlaydi;
• 2022 yil 1 yanvardan boshlab Agentlik veb-saytida hududlar va yuqori turuvchi organlar kesimida infografika shaklida davlat muassasalari to‘g‘risidagi ma'lumot, Internet tarmog‘ida keng foydalaniladigan kartografik servislarga o‘tish imkonini beruvchi, ularning geolokatsiya va koordinatalari ko‘rsatilgan va ularga bog‘langan giperhavolalar joylashtiriladi;
• 2022 yil 1 yanvardan boshlab axborot tizimlarini “DMBAT” va “UzASBO”ga integratsiya qilgan holda ushbu tizimlardan Ochiq ma'lumotlar portaliga foydalanuvchilar uchun qulay formatlarda ko‘rish imkoniyatini yaratgan holda muassasalarning yuqori turuvchi tashkiloti, asosiy vositalari, xarajatlar smetasining 4-guruh bo‘yicha rejalashtirilgan va amalga oshirilgan xarajatlari tarkibi va boshqa ma'lumotlarini avtomatik tarzda e'lon qilish amaliyoti joriy etiladi.