7 may kuni radio ixtiro qilingan. Rus fizigi Aleksandr Stepanovich Popov 1895 yilda ixtirosini ilk marta namoyish etgan. Bu sana qator davlatlarda aloqachilar kuni sifatida rasman bayram qilib kelinadi, lekin negadir O‘zbekistonda emas. «O‘zbekiston Respublikasida xizmat ko‘rsatgan aloqa xodimi» faxriy unvoni ta’sis etilgan 1996 yildan beri hech kimga berilmagan bo‘lishi mumkin.
SSSR davrida, keyinchalik Rossiyada hamda ko‘plab possovet davlatlarida 7 may aloqa xodimlari kuni sifatida bayram qilinadi. O‘zbekistonda esa bu bayram norasmiy nishonlanadi. Shu kuni aloqachilarni tabriklashadi, gullar, sovg‘alar, faxriy yorliqlar berishadi.
O‘zbekistonda Qurilish sohasi xodimlari kuni (avgust oyining ikkinchi yakshanbasi), Uy-joy kommunal xizmat ko‘rsatish sohasi xodimlari kuni (18 aprel), Qishloq xo‘jaligi xodimlari kuni (dekabr oyining ikkinchi yakshanbasi), Tibbiyot xodimlari kuni (noyabr oyining ikkinchi yakshanbasi) bayram sifatida nishonlash to‘g‘risida qonunlar qabul qilindi.
Ammo hanuzgacha aloqachilar uchun davlat miqyosida belgilangan rasmiy bayram sanasi yo‘q.
Bizga ma’lum bo‘lishicha, raqamli texnologiyalar vaziri Sh.Shermatov sohadagi aloqachilarni chaqirib, faxriy yorliqlar bilan tabriklaydi. Lekin bu tadbir baribir keng doirada nishonlanmaydi.
Bu hol fonida kasaba uyushmasi xodimlari kuniga umumxalq bayrami statusi berilayotgani yanada g‘alati ko‘rinadi.
Aloqachilar XXI asr – axborot asrida eng muhim kasblardan biri hisoblanadi. Telefon va internet aloqasini o‘rnatishda ularning xizmatlari beqiyos. Kilometrlab kabellar tortish, simsiz aloqalarni ta’minlashda ham ular jonbozlik ko‘rsatishmoqda. Uyali aloqa kompaniyalarda ham minglab insonlar ishlashmoqda.
Hozir videokonferensaloqa, GPS aloqasi yoki harbiy sohalarda foydalanib kelinayotgan aloqalarsiz umuman hayotimizni tasavvur qilib bo‘lmaydi. Yoki ichki ishlar va boshqa sohalarda ham aloqachilar ishlab yurishibdi: kameralardan kuzatuv markazlari, ratsiya aloqa markazi, situatsion markaz – bularning barchasida aloqachilar ishlashmoqda.
E’tibor qiling, ushbu shu satrlarni o‘qib turishingiz ham aloqachilarning xizmati tufayli ro‘y bermoqda.
To‘g‘ri, hamma soha xodimlarining ham rasmiy bayram sanasi yo‘q. Ammo, aloqachilarning bayramini belgilash uchun aloqa vositasi ixtiro qilingan tarixiy sana bor.
Soha xodimlari bilan bog‘liq yana bir g‘alati holat – unvon mavjud bo‘lsa ham, berilmasligi.
1996 yilning 26 aprelida «O‘zbekiston Respublikasining faxriy unvonlarini ta’sis etish to‘g‘risida»gi 266-I-sonli qonuni qabul qilingan. Shu qonun bilan «O‘zbekiston Respublikasining faxriy unvonlari to‘g‘risidagi nizom» tasdiqlangan. Nizomda bir qator faxriy unvonlar qatorida «O‘zbekiston Respublikasida xizmat ko‘rsatgan aloqa xodimi» faxriy unvoni ham sanab o‘tilgan.
Bu unvon aloqa vositalarini rivojlantirish va takomillashtirishda, respublika xalq xo‘jaligiga va aholisiga aloqaning barcha turlari bilan namunali xizmat ko‘rsatish ishini tashkil etishda alohida xizmat ko‘rsatgan aloqa xodimlariga berilishi belgilab qo‘yilgan.
Qonun ilovasida O‘zbekiston Respublikasi faxriy unvonlarining ko‘krak nishonlari tavsifida «O‘zbekiston Respublikasida xizmat ko‘rsatgan aloqa xodimi» faxriy unvonining ko‘krak nishoni ham tasvirlangan.
Eng hayratlanarlisi – ushbu unvon va ko‘krak nishoni 27 yil ichida hanuzgacha biror kishiga berilmagan. Yo unvon qandaydir maxfiylik sharoitida berilyaptimi? Ammo tanish-bilish aloqachilar shu paytgacha hech kimga berilmaganini aytishmoqda.
Bu nimadan darak: bir soha unutilib qolyaptimi yoki aloqachilar ichida xizmat ko‘rsatib qo‘yganlari yo‘q degan xulosaga kelinyaptimi har yili?
Biz aloqachilarni norasmiy bayramlari bilan qutlab qolamiz. Minglab aloqachilarimiz nomidan deputatlarimiz, faollarimizdan ushbu sana rasman bayram qilinishiga erishish uchun harakat qilishni so‘rab qolamiz.
Raqamli texnologiyalar vazirligi esa katta-katta bayramlar oldidan sohada xizmat ko‘rsatgan fidoyi xodimlarini unvonga tavsiya qilishni boshlab yuborsa ham bo‘ladi.
Shuhrat Shokirjonov,
jurnalist.
