XIX asrda amerikalik ayyor fermerlar nega temiryo‘llarga tuz sepib qo‘yishardi? – “Zakovat”ning yozgi mavsum navbatdagi o‘yinidan reportaj

Jamoa a’zolari (suratda chapdan o‘ngga):

Ravshan Ismoilov - Uztelecom aksiyadorlik jamiyati xodimi;
Abdug‘ani Inoyatov - shifokor;
Saidkamol Abdurazzoqov - menejyer;
Farrux Rafiqov - muhandis-loyihachi (jamoa sardori);
Azizbek Abdullayev - ilmiy tadqiqotchi;
Mirjalol Kattayev - menejyer.

Tajribali Farrux Rafiqov jamoasi 2023 yilning yozgi mavsumi uchinchi o‘yinida ishtirok etadi.

1-raund savoli Xurshid Do‘stmuhammadning “Bozor” romani haqida bo‘ldi. O‘yinning ilk savolida jamoada to‘g‘ri variant chiqqan bo‘lsa-da, yakunda boshqa variant tanlandi. Mavsumning avvalgi ikki o‘yini kabi bunisida ham hisob teletomoshabinlar foydasiga ochildi – 0:1.

2-raundda Albert Eynshteyn fikri asosida tuzilgan savol o‘ynaldi. Olim fikricha, insoniyat nimasiz 4 yildan oshiq yasholmaydi, degan savolga jamoa klub yordamidan foydalangan holda to‘g‘ri javob berdi va hisobni tenglashtirdi. Hisob – 1:1.

3-raund savoli AQShdagi ayyor fermerlar nega temir yo‘llarga tuz sepib qo‘ygani haqida bo‘ldi. Bu savolga jamoa to‘g‘ri javob topa olmadi va hisob yana teletomoshabinlar tomoniga og‘di – 1:2.

Navbatdagi raund savoli xorijdagi kiyim do‘konlariga o‘rnatiladigan kun, tun, shom nomli chiroq o‘chirgichlar haqida bo‘ldi. Ushbu savolga jamoaga yangi qo‘shilgan Abdug‘ani Inoyatov muddatidan oldin to‘g‘ri javob berib, jamoasiga nafaqat bir ochko, balki qo‘shimcha 1 daqiqa vaqt ham olib keldi. Hisob – 2:2.

5-raundda Vetnam urushida AQSh askarlarining kaskalari nega to‘r bilan o‘ralgani haqidagi savol o‘ynaldi. Jamoaning mazkur savolga bergan javobi noto‘g‘ri deb topildi va hisob 2:3 ko‘rinishiga keldi.

Keyingi raund savoli prezident Jon Kennedi tomonidan aytilgan hazilomuz gap haqida bo‘ldi. Ushbu savol jamoaga qiyinchilik tug‘dirmadi va hisob yana tenglashdi. Hisob – 3:3.

7-raundda bolgar yozuvchisi Bogomil Raynovning bir asarida yozuvchilikka o‘xshatilgan kasb haqida savol o‘ynaldi. Jamoa har qancha izlamasin, to‘g‘ri javobga yetib bora olmadi. Hisob – 3:4.

Keyingi raundda ham jamoaning ishlari yurishmadi. Yapon choyxo‘rlik marosimi haqidagi chuqur mantiqli savol hisobni 3:5 ko‘rinishiga keltirdi.

9-raundga kelib, hisob qaltis ko‘rinish oldi. Endi birgina noto‘g‘ri javob nafaqat jamoaning mag‘lubiyatiga, balki jamoaning teleo‘yinni vaqtinchalik tark etishiga ham sabab bo‘lishi mumkin.

9-raundda Yusuf Xos Hojibning “Qutadg‘u bilig” dostonida hukmdor Kuntug‘di oltin me’yorni ushlashini nimalar orqali ifodalagan, degan mazmundagi savol o‘ynaldi. Afsuski, jamoada to‘g‘ri variant chiqqan bo‘lsa-da, yakunda biroz boshqacha javob berildi. Hisob – 3:6.

Ushbu mag‘lubiyat jamoani mavsum finaliga chiqish imkoniyatidan mahrum qildi. Bundan tashqari, agarda keyingi jamoalar 3:6 dan kam hisob qayd etmasa, u holda jamoa teleo‘yinni tark etishiga to‘g‘ri keladi.

O‘yin stenogrammasi bilan quyida tanishib chiqishingiz mumkin.

1-raund. Savol muallifi: Shahnoza Rahimova, Ellikqal’a, Qoraqalpog‘iston

Boshlovchi: Xurshid Do‘stmuhammadning "Bozor" romanida asar qahramoni yoyma bozordan kitob xarid qilarkan, sotuvchidan arzonroqqa sotishini so‘raydi. Men kutubxonaga olib boraman, juda ko‘p savobi tegadi sizga, deb yalinadi. Sotuvchi, “nima siz kutubxonada ishlaysizmi, men sizni boshqa soha kishisi deb o‘ylabman”, degan javob oladi.

Diqqat savol: Boshqa soha deganda u kimlarni nazarda tutgan?

Javobni Azizbek Abdullayev beradi: Menimcha, tikuvchi deb o‘ylagan, uni o‘sha tikishdan oldin andoza bichishga materialga qo‘yiladigan shablon tayyorlash uchun olyapti deb o‘ylagan.

To‘g‘ri javob: "Bozor" romanida pista sotuvchilar eng arzon kitoblarni sotib olib, varag‘ini yirtib olib pistani o‘rab sotishadi

Hisob: 0 - 1

Savol muallifi Shahnoza Rahimova 1 million so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

2-raund. Savol muallifi: Sunatilla Rasulov, Kattaqo‘rg‘on tumani, Samarqand viloyati

Boshlovchi: Albert Eynshteyn ta’biricha, inson kislorodsiz uzog‘i 3 daqiqa, suvsiz 3 kun yashay olar ekan. Ammo ularsiz 4 yil yashay olishlari mumkin emish. Bu bilan ularni nazardan qochirmaslik fikri ilgari surilgan.

Diqqat savol: Ularni toping.

Jamoa klub yordamidan foydalandi.

Javobni Farrux Rafiqov beradi: Asalari

To‘g‘ri javob: Javob to‘g‘ri

Hisob: 1 - 1

Savol muallifi Sunnatilla Rasulov 3 million so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

3-raund. Savol muallifi: Sarvar Fayzullayev, Toshkent tumani, Toshkent viloyati

Boshlovchi: XIX asrda, AQShning Alabama shtatidagi fermerlarning poyezd relslariga tuz sepib qo‘yish odati paydo bo‘lgan. Bundan fermerlar foyda ko‘rgan, ammo davlat zarar ko‘rgan.

Diqqat savol: Fermer qanday foyda ko‘rgan deb o‘ylaysiz?

Javobni Saidkamol Abdurazzoqov beradi: Bizning fikrimizga ko‘ra, fermerlarga tegadigan foydasi bu - chorvaga tegadigan foydasi, bunda temirni yalab temir moddasini oladi. Davlatga zarari esa paravoz yoki poyezdlarda avariya hollari yoki sekinlashish hollari bo‘ladi.

To‘g‘ri javob: Fermer poyezd relsiga tuz sepib kasal, ozg‘in va keksa sigirlarni shu yerga haydaydi o‘tlashga, ular tuzni yalashga tushib ketadi, poyezd ularni urib yuboradi. Poyezd urib ketgan arzongina sigir evaziga davlat ularga sog‘lom sigir sovg‘a qiladi.

Hisob: 1 - 2

Savol muallifi Sarvar Fayzullayev 2 million so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

4-raund. Savol muallifi: Doston Xolov, Shayxontohur tumani, Toshkent shahar

Boshlovchi: Marhamat, ekranga e’tiboringizni qarating.

Ayrim xorijdagi kiyim do‘konlarida bu kabi chiroq o‘chirgichlarni ko‘rish mumkin. Kun, tun, shom deb yozilgan.   

Diqqat savol: Bu chiroq o‘chirgichlar qayerga va nima maqsadda qo‘yiladi?

Javobni Abdug‘ani Inoyatov beradi: Bu yerda har qanday odam kiyimni olayotganda kiyib ko‘rib oladi. Kiyim do‘konlarida kiyib ko‘rish xonasi bo‘ladi. O‘sha xonaga kirganda kiyim sizga kunduzi, kunning o‘rtasida yoki kechasi qanaqa ko‘rinishda turishini bilish uchun shu knopkalani bosib ko‘radi. Ya’ni xonaning yoritilishi shunaqa bo‘ladi.

To‘g‘ri javob: Javob to‘g‘ri

Hisob: 2 - 2

Bilimdonlar jamoasi 1 million so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

5-raund. Savol muallifi: Qobiljon Sodiqov, Qo‘rg‘ontepa tumani, Andijon viloyati

Boshlovchi: Ekranga e’tiboringizni qarating.

Ikkinchi jahon urushi, Vetnam urushida ham Amerika askarlari kaskalariga to‘r o‘rab jangga kirishgan.

Diqqat savol: Bu to‘rni o‘rashdan qanday maqsad ko‘zlangan?

Javobni Azizbek Abdullayev beradi: Jangchilar jang maydoniga moslashish uchun turli maskirovkadan foydalanishadi: hashaklar yoki qurigan o‘tlar. Shu narsalarni kaskaga yopishtirish osonroq bo‘lishi uchun shunaqa to‘rli qilib chiqarishgan, menimcha.

To‘g‘ri javob: Gap shundaki, bu agar quyosh tushsa, boshiga o‘ralgan arqoni yoki biror-bir latta o‘rab qo‘yilmasa, u quyosh nurida yaltirab ko‘rina boshlaydi. Uzoqdan turgan snayperlarga o‘lja bo‘lishi mumkin, aynan shu yaltiragan narsani mo‘ljalga olib, o‘q uzadi. Quyosh nurini berkitish uchun esa to‘r yoki matolar o‘rab qo‘yiladi.

Hisob: 2 - 3

Savol muallifi Qobiljon Sodiqov 3 million so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

6-raund. Savol muallifi: Ismoil Qobilov, Samarqand viloyati

Boshlovchi: Erining o‘limidan keyin intervyu bergan Jon Fitsjyerald Kennedining xotini Jaklin Kennedi eri juda hazilkash inson bo‘lganligini e’tirof etgan. Hatto o‘limi haqida ham qo‘pol hazillar qilardi, deb aytgan. Ey, menga suiqasd tayyorlab yurgan insonlar, kelinglar. Bugun menga suiqasd qilishga eng munosib kun deb xitob qilgan. 

Diqqat savol: G‘animlarni qayerga taklif qilgan?

Javobni Farrux Rafiqov beradi: Hazilkash Kennedilar nazarda tutgan joy bu - teatr.

To‘g‘ri javob: U Avram Linkoln kabi o‘lim topishni xohlagan. Yuringlar, men bugun teatrga ketyapman, deydi. Linkolnni teatrda otib ketishgani singari.

Hisob: 3 - 3

Bilimdonlar jamoasi 1 million so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

7-raund. Savol muallifi: Shukur Abdulahadov, Muzrobod tumani, Surxondaryo viloyati

Boshlovchi: Bolgar yozuvchisi Bogomil Raynov bir asarida yozuvchilik qiyin kasbligi haqida yozib, hamma yoq xotirjamlik, atrofda faqat ijobiy muhit bo‘lsa, bu yozuvchi uchun kerakmas holat deb ta’riflagan. Shundan kelib chiqib u yozuvchilarni bir soha kishilariga o‘xshatgan. Ularga ham ijobiy muhit hech ham lozim emas.

Diqqat savol: Raynov kimlarni nazarda tutgan?

Javobni Ravshan Ismoilov beradi: Shifokorlar

To‘g‘ri javob: Go‘rkovlar

Hisob: 3 - 4

Savol muallifi Shukur Abdulahadov 4 million so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

8-raund. Savol muallifi: Abdulla Ishmurodov, G‘ijduvon tumani, Buxoro viloyati

Boshlovchi: Ekranga e’tiboringizni qarating.

Yaponiyada choy marosimi o‘ta yuksak darajada tayyorlanadi. Ekrandagi idishlarda choy saqlanadi. Choy idishlari iplar bilan chiroyli qilib bog‘lanadi. Bu tugun tugish "gulli tugun" deb ataladi yaponlarda. Bu idishning tuguni boshqa idishda takrorlanmaydi. Bu xilda tugun tugish choy marosimlari rituallaridan biri hisoblanadi. Yapon zodagonlari bu tugunlarga katta e’tibor berishadi.

Diqqat savol: "Gulli tugun" san’ati marosim qatnashchilariga nega kerak?

Javobni Ravshan Ismoilov beradi: Aytaylik, bu tugunlar choyning qayerdan keltirilganligini va qanday navdaligini ajratish uchun kerak bo‘ladi. Agar hammasi bir xil navdagi choy bo‘lsa, kimdan sovg‘a ekanligini ajratib olish uchun.

To‘g‘ri javob: Bunday tugunni tugishdan maqsad, ilgari yapon feodallarining dushmanlari ko‘p bo‘lgan. Agar dushman choyga zahar qo‘shadigan bo‘lsa, bilintirmay tugunni yecha oladi, ammo qaytadan bog‘lay olmaydi. Tugunni tuggan kishigina aslidek qilib tuga oladi. Sal o‘zgartirish bo‘lgan bo‘lsa, bu idishdan choy damlanmagan, o‘ziga xos muhr bu.

Hisob: 3 - 5

Savol muallifi Abdulla Ishmurodov 5 million so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

9-raund. Savol muallifi: Jamshid Mardonqulov, Urgut tumani, Samarqand viloyati

Boshlovchi: Marhamat Zakovat sandiqchasi olib chiqilsin. Yusuf Xos Hojib qalamiga mansub "Qutadg‘u bilig" dostonining bosh qahramoni podshoh Kuntug‘di o‘z adolatining timsoli sifatida o‘ng qo‘lida qilich ushlagan holda, taxtining chap va o‘ng tomonlarida ikkita anjomda ularning bo‘lishini xohlagan. Ular bir-biriga zid narsalar. Hukmdor bu bilan oltin me’yorni ushlashini namoyon qilmoqchi bo‘lgan.

Diqqat savol: Kuntug‘dining o‘ng va chap qo‘llarida nima turgan?

Jamoa qo‘shimcha bir daqiqadan foydalandi!

Javobni Farrux Rafiqov beradi: Bizning fikrimizcha, sandiqchaning ichida asal va shu asalga qarama-qarshi qanaqadir yegulik yoki suyuqlik bor.

To‘g‘ri javob: U mahsulotlarda oltin me’yor saqlanmasa, o‘limga olib boradi. Podshoh adolati xuddi shu ikki mahsulot kabi bo‘lmog‘i kerak. Bu ikki mahsulot shakar va tuz.

Hisob: 3 - 6

Savol muallifi Jamshid Mardonqulov 6 million so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

Eng yaxshi savol muallifi - Abdullo Ishmurodov, yapon choy marosimi haqidagi savol

Abdullo Ishmurodov 10 mln so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

O‘yinning eng faol bilimdoni - Aziz Abdullayev

Aziz Abdullayev 10 mln so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

O‘yinning to‘liq videosini ushbu havolada tomosha qilishingiz mumkin.