O‘zbekiston | 18:42 / 18.10.2023
27978
4 daqiqa o‘qiladi

O‘zbekiston Qo‘shtepa kanali qurilishi yuzasidan Afg‘onistonga hukumat delegatsiyasini yuboradi

Tashrif yil oxirigacha amalga oshirilishi rejalashtirilmoqda. 

Foto: Tolo News

Afg‘onistonning «Tolibon» hukumati tomonidan qurilayotgan Qo‘shtepa kanali yuzasidan O‘zbekiston hukumati delegatsiyasi tuzilmoqda va u muzokara o‘tkazish uchun yil oxirigacha Afg‘onistonga yuboriladi. Bu haqda Surxondaryo viloyati hokimi Ulug‘bek Qosimov ma’lum qildi. 

Hokim kanal qurilishining viloyatga ta’siri borasida gapirarkan, u O‘zbekiston emas, Tojikiston chegarasida qurilayotgani, shunday bo‘lsada barchaga birdek ta’sir qilishini ta’kidladi. 

«Hozircha ular [Afg‘oniston tomoni] kanalni ochgani yo‘q, kecha ko‘rsatganlari bu sizot (yerostidan sizib chiqadigan) suvlari edi. Daryoda qurilish ishlarini to‘liq yakunlanmadi. Biroq, xohlaymizmi, yo‘qmi, suv hajmiga ta’siri qiladi, kamayishiga olib keladi. O‘zlashtirish uchun hali yillar kerak, kanalni qurishning o‘zi bo‘lmaydi. Kanalni qazganda mutaxassislar bilan qilish kerak. Ular hali yerni o‘zlashtirgani yo‘q, yer o‘zlashtirilib, suvni ishlatish joyi bo‘lishi kerak. O‘zlashtirish ham katta mablag‘ talab qiladi. Biz suvning boshidamiz, hammaga ta’siri bo‘ladi, albatta. Ungacha [masala] hukumatlararo [darajada] ko‘rib chiqiladi», dedi Ulug‘bek Qosimov. 

Viloyat hokimi holatni o‘rganish maqsadida prezident topshirig‘i bilan hukumat delegatsiyasi tuzilayotganini, unda o‘zi ham borligini ma’lum qildi. 

«Borsak, bu masalani [suv taqsimotini], albatta, ko‘taramiz. Hozir qachon borish masalasi ko‘rib chiqilmoqda, ularga xatlar yuborilgan, [tashrif] bir-bir yarim oy ichida bo‘lib qoladi», dedi u. 

Qo‘shtepa kanali Afg‘onistonning Balx viloyati Kaldar tumanidan boshlanib, Jauzjon viloyatidan o‘tib, Faryob viloyatining Andxoy tumanigacha yetib boradi. Uning uzunligi 280 kilometrni, eni esa 100 metrni tashkil etadi. 

2023 yil iyun oyida O‘zbekiston suv vaziri Shavkat Hamroyev Qo‘shtepa kanali orqali Afg‘oniston 300 ming gektarni sug‘ormoqchi ekani, bunga 4−5 mlrd kub metr suv yetishi, O‘zbekiston mana shu miqdor saqlanib qolishiga intilishini aytgan edi. 

Shavkat Mirziyoyev 15 sentabr kuni Dushanbe shahrida bo‘lib o‘tgan Orolni qutqarish xalqaro jamg‘armasi ta’sischi davlatlari rahbarlari kengashining navbatdagi yig‘ilishida mazkur kanal haqida gapirar ekan, «Mohiyat-e’tiboriga ko‘ra, mintaqamizda suvdan foydalanish jarayonida bizning mamlakatlarimiz bilan hech qanday majburiyat asosida bog‘lanmagan yangi ishtirokchi paydo bo‘ldi», dedi. 

Kanalning ishga tushirilishi «Markaziy Osiyodagi suvdan foydalanish tartibi va muvozanatini tubdan o‘zgartirib yuborishi mumkin», deb ta’kidladi va kanal qurilishining barcha jihatlarini va uning Amudaryoning suv rejimiga ta’sirini o‘rganish bo‘yicha qo‘shma ishchi guruh tuzishga chaqirdi. 

12 oktyabr kuni Qo‘shtepa kanali qurilishining 2-bosqichiga start berildi. Ochilish marosimida so‘zga chiqqan «Tolibon» rasmiylari mintaqa davlatlari, xususan, O‘zbekistondan Qo‘shtepa kanali qurilishi bo‘yicha tashvishlanmaslikni so‘radi. Ular Afg‘oniston mintaqaviy muammolarni diplomatik aloqalar orqali hal qilishga tayyorligini bildirdi. 

Mavzuga oid