Ishi yurishmagan “ishbilarmon kishilar”: Namanganda mashhur filmdagiday hodisa sodir bo‘ldi

Uychi tumanidagi Mustaqillik mahallasi. Uyidan chiqib o‘qishga yo‘l olgan bolakay maktab darvozasiga yetganida niqobli shaxslar hujumiga uchradi: Nexia mashinasida kelgan erkaklar uning qo‘lini qayirib, mashinaga tiqishdi va ko‘zdan g‘oyib bo‘lishdi. Barchasi soniyalar ichida sodir bo‘lgandi. Hamma oyoqqa turdi. Eshitganlar borki hayrat ichida bir-biriga pichirlashga tushdi: kimdir otasining dushmanlari qilgan desa, boshqasi hozir bola o‘g‘rilari ko‘paygan, sotib yuborishadi derdi. Biroq bu taxminlar haqiqatdan yiroq edi.

{Yii::t(}

O'tkazib yuborish 6s

O'tkazib yuborish

Aksariyat jinoyatlarning sodir etilishiga oson pul topish ishtiyoqi sabab bo‘ladi: bosqinchilik, o‘g‘rilik, firibgarlik kabi jinoyatlar borki, barining ildizi shu omilga borib taqaladi. Jinoyatchilar doim barchasi xamirdan qil sug‘urganday bo‘ladi, biz qo‘lga tushmaymiz, degan ishonchda harakat qilishadi. Biroq jinoiy reja qanchalik mukammal bo‘lmasin, baribir fosh bo‘ladi. Maqolada Namangan viloyatining Uychi tumanida sodir qilingan jinoyat haqida so‘z yuritamiz. Uni sodir etgan shaxslar ham rejamiz ish beradi, deb ishonishgan edi.

O‘g‘irlab ketilgan bola

2023 yil 16 oktyabr tongi. Uychi tumanidagi Mustaqillik mahallasi. Azizbek uyidan chiqib, maktab tomon yo‘l oldi. Maktabning orqa tomon eshigiga yaqinlashganda kutilmagan holat sodir bo‘ldi: yoniga Nexia mashinasi kelib to‘xtadi, undan niqobli shaxslar yugurib tushdi, uning qo‘lini qayirib, mashinaga tiqishdi va katta tezlikda haydab ketishdi. Barchasi soniyalar ichida yuz bergan, bola nimalar bo‘layotganini anglamay ham qolgandi.

Buni maktab o‘qituvchilaridan biri ko‘rib qoldi va qorovulxonaga yugurib borib, o‘sha yerda turgan direktor o‘rinbosariga aytdi. Direktor o‘rinbosari voqea joyiga qarab yugurdi. Ammo bola o‘g‘irlab ketilgan joyda xuddi kinolardagi kabi uning kiyimi va sumkasi yotardi. Direktor o‘rinbosari ularni olib, maktab qorovuliga tutqazdi va o‘zi IIB xodimlariga xabar berdi. Bu orada bolaning otasi Avazbek Abdullayevga ham qo‘ng‘iroq qilishdi. Hamma oyoqqa turgan, maktabda g‘ala-g‘ovur boshlangandi.

Maktab yonidagi savdo do‘konining kuzatuv kamerasini ko‘rishdi: oq rangli, 50 O 952 ZA davlat raqam belgili Nexia bolani olib, katta yo‘l tomonga harakatlanib ketgandi.

Tahdidli xabar

Ichki ishlar xodimlari tezkor ravishda ishga kirishdi. Mashinaning davlat raqam belgisi aniq, u kimga tegishli ekanini bilish qiyinmasdi. Ko‘p o‘tmay mashina topiladi. Biroq uning haqiqiy egasi mashina yukxonasiga tiqib ketilgandi.

Voqeaning ertasi kuni, 17 oktyabrda bolaning otasiga Telegram orqali tahdidli xabar keladi: “300 ming dollar berasan, bo‘lmasa bolangni o‘ldiramiz”. Isbot sifatida otaga bolasining ovozli yozuvi yuboriladi.

“O‘sha kuni o‘g‘lim soat 8:40 larda maktabga chiqib ketdi. Soat 9:02 da esa maktab direktori qo‘ng‘iroq qilib, farzandimni allaqanday niqob taqqan notanish kishilar urib, Nexia mashinasiga majburlab mindirib ketganini aytdi. Ertasiga notanish shaxslar Telegram orqali aloqaga chiqib, o‘g‘lim ularda ekanini, 300 ming dollar bersam qo‘yib yuborishlarini, aks holda o‘ldirishlarini ma’lum qildi. So‘ng IIB xodimlari bilan hamkorlikda pul talab qilayotgan shaxslarni topishga kirishdik”, degan ota suddagi ko‘rsatmasida.

Jinoiy reja

Aslida bolani o‘g‘irlab ketib, pul talab qilish 4 nafar yigit tomonidan tuzilgan jinoiy reja edi. Bu reja Namangan viloyati Kosonsoy tumanida yashovchi, 1990 yilda tug‘ilgan Eldor Qodirovdan chiqqandi.

O‘g‘irlab ketilishi reja qilingan bolaning otasi Avazbek Abdullayevni Eldor Qodirov tanirdi. Chunki uning qizi Eldor Qodirov yashaydigan mahallaga kelin bo‘lib tushgandi. Avazbek Abdullayev kuyoviga mashina sovg‘a qilgani haqida eshitgan Eldor Qodirov uning boyligi ko‘p degan o‘yga borgandi.

Bolani o‘g‘irlab ketib, otasidan tovon puli undirish rejasiga Uychi tumanida yashovchi 25 yoshli Oybek Shamshiddinov, 26 yoshli Abdulatif Sobirov hamda Namangan shahrida yashovchi 25 yoshli Abdulqodir Yo‘ldoshev qo‘shiladi. “Pulni bitkoinda olamiz. 200 ming dollar so‘rayman, 50 ming dollardan taqsimlab olamiz. Biror narsa bo‘lsa barini o‘zim bo‘ynimga olaman”, deydi Eldor Qodirov. Biroq keyinchalik u Avazbek Abdullayevdan 200 ming emas, 300 ming dollar so‘raydi.

Rejaning amalga oshirilishi

Guruhning har bir a’zosiga ma’lum bir vazifa taqsimlab beriladi. Masalan, Abdulqodir Yo‘ldoshevning vazifasi bolani mashinasida bir joydan ikkinchi joyga olib borib qo‘yish edi. Shu sababli, Eldor Qodirov go‘yoki chet davlatga chiqib ketgan qilib ko‘rsatish uchun 2023 yil 9 oktyabr kuni uni Andijon viloyatidagi Do‘stlik bojxona chegara posti orqali Qirg‘izistonga chiqarib yuboradi. Oradan 2 kun o‘tib esa Qirg‘izistonning Olabuqa tumani orqali Namangan viloyatining Kosonsoy tumaniga aylanma dala maydonlari orqali noqonuniy olib o‘tadi. So‘ngra Abdulqodir Yo‘ldoshev reja amalga oshirilishini kutib, Andijon shahridagi ko‘p qavatli uyda bir necha kun yashaydi.

“Ishbilarmon yigitlar” 2023 yil 16 oktyabr kuni rejani amalga oshirishga kirishadi. Soat 3:50 larda Eldor Qodirov, Oybek Shamshiddinov va Abdulatif Sobirov Namangan shahrining Davlatobod tumaniga Yandeks ilovasi orqali taksi chaqiradi. Buyurtmani Jamshid Mamadiyev qabul qilib oladi va Nexia mashinasida chaqiruv manziliga boradi.

Mijozlar taksida Uychi tumanining Tepasaroy mahallasi hududiga, shimoliy Farg‘ona kanali oldiga keladi. Shunda haydovchiga birdaniga hujum uyushtiriladi: orqa o‘rindiqda o‘tirgan Abdulatif Sobirov bo‘ynidan arqon o‘tkazib, bo‘g‘a boshlaydi, Oybek Shamshiddinov uning boshiga maxsus tayyorlangan shapkani kiydiradi, Eldor Qodirov esa bo‘yniga pichoq tirab, qarshilik qilsa o‘ldirishini aytadi. So‘ngra jinoyatchilar Jamshid Mamadiyevning qo‘l va oyoqlarini o‘zlari olib kelgan arqon bilan bog‘lab, og‘zini latta bilan berkitishadi va mashinaning orqa yukxonasiga tiqishadi.

Shundan so‘ng Abdulatif Sobirov mashina ruliga o‘tiradi va ular Uychi tumanining Mustaqillik mahallasi tomonga qarab ketishadi. Soat 6:30 da manzilga borib, Avazbek Abdullayevning o‘g‘li uydan chiqishini kuta boshlashadi. Soat 8:45 da bola uyidan chiqadi va maktabga yo‘l oladi. U maktabning orqa eshigi yoniga yetib kelganida yuziga niqob taqqan Oybek Shamshiddinov va Eldor Qodirov hujum qilib, urib-do‘pposlagan holda bolani majburlab mashinaga mindirishadi.

Shu tariqa bola o‘g‘irlanadi. Uni avvaliga Namangan shahrining Yangi Namangan tumanidagi dala maydoniga olib borishadi. O‘sha yerda oyoq-qo‘lini arqon bilan bog‘lab, ko‘z va og‘zini berkitishadi. So‘ngra noqonuniy yo‘l orqali Qirg‘izistondan qaytib kelib, o‘z vazifasini kutib yotgan Abdulqodir Yo‘ldoshevning davlat raqam belgisi 50 N 188 JA bo‘lgan Nexia-2 mashinasiga o‘tkazishadi.

Abdulqodir Yo‘ldoshev va Abdulatif Sobirov bolani Andijon shahrining Xo‘tan ariq mahallasidagi xonadonlardan biriga olib ketadi. Eldor Qodirov hamda Oybek Shamshiddinov yukxonasida Jamshid Mamadiyev bo‘lgan Nexia’ni Kosonsoy tumanining Bomraha mavzesi hududidagi dala maydoniga boshqarib borishadi. So‘ngra o‘zingni o‘zing qutqarasan, deya Jamshid Mamadiyev yoniga o‘zlari olib qo‘yishgan telefonini qaytarib qo‘yib, voqea joyidan yashirinishadi. Haydovchi tishlari yordamida qo‘llaridagi arqonni yechib, ichki ishlar xodimlariga xabar beradi.

300 ming dollar tovon puli

Jinoiy rejaning birinchi qismi amalga oshirilgan, endi bola uchun pul undirishgina qolgandi. Jinoyatchilarning nazarida barchasi oson kechayotgan edi. Eldor Qodirov bolaning otasi Avazbek Abdullayevga Telegram orqali aloqaga chiqadi va farzandini tirik ko‘rishni xohlasa 300 ming dollar berishi kerakligini aytadi. Agar pulni bermasa, bolasini o‘ldirib yuborish bilan tahdid qiladi.

Shundan so‘ng jinoyatchilar 18 oktyabr kuni soat 16:00 larda bolani Toshkent viloyatining Chirchiq shahridagi xonadonlardan biriga, kechga yaqin esa Chirchiq tumanidagi dalahovliga olib borishadi. Ular shu tariqa bolani dalahovlida 20 oktyabr kuni soat 15:00 larga qadar g‘ayriqonuniy ravishda ozodlikdan mahrum qilib, ushlab turishadi.

Jinoyatning fosh etilishi

Jinoyatchilar hammasi xamirdan qil sug‘urganday oson kechyapti, deb o‘ylagan bir paytda ikkinchi tomondan ichki ishlar xodimlari ularni fosh qilish uchun katta kuch bilan ishga kirishgan edi.

Bolani o‘z mashinasida Andijon shahriga olib borgach, Abdulqodir Yo‘ldoshevga Eldor Qodirov 200 ming so‘m tutqazib, Qirg‘izistonga chiqib ketishi kerakligini aytgandi. Abdulqodir Yo‘ldoshev mashinasini uyida qoldirib, o‘zi noqonuniy tarzda Qirg‘izistonga o‘tib ketadi.

17 oktyabr kuni ijtimoiy tarmoqlarda bola o‘g‘irlangani haqidagi xabarlar paydo bo‘lgandi. Abdulqodir va Eldor bir-birlari bilan Telegram orqali gaplashib turadi. Ammo ichki ishlar xodimlari Abdulqodirning iziga tushgandi. U qo‘lga olinadi.

Abdulqodirning qo‘lga tushgani ma’lum bo‘lgach, Oybek Shamshiddinov va Abdulatif Sobirov ham o‘zini IIB xodimlariga topshiradi. Hammasi fosh bo‘lganini bilgan Eldor Qodirov bu paytda Chirchiq tumanidagi dalahovlida ushlab turilgan bolani uyiga jo‘natib yuboradi.

“Oilangni yo‘q qilib yuboraman dedi”

Abdulqodir, Oybek va Abdulatif sudda ayblariga qisman iqror bo‘lib, bu ishlarni Eldor Qodirovning tazyiqi ostida qilishganini aytgan.

Jumladan, Abdulatif Sobirov Eldor Qodirovdan qarz bo‘lib qolgani sababli bu ishga rozi bo‘lganini bildirgan.

“Eldor Qodirov bilan Toshkent shahriga bozorga borgan vaqtimda tanishganman. Oilaviy sharoitim og‘irligi tufayli undan qarzga pul olib, qarz bo‘lib qoldim. Ma’lum bir muddat o‘tgach Eldor Qodirov qarzini qaytarishimni talab qilib, tahdid qila boshladi. So‘ngra qarzni uzishim uchun ishlashni taklif qildi. Qanday ishligini so‘raganimda qurilish ekanini, buning uchun sherik olishim kerakligini aytdi. Shunda men Oybek Shamshiddinovning oldiga borib, ishlashni taklif qildim va u rozi bo‘ldi.

Eldor Qodirovning chaqiruviga binoan Oybek Shamshiddinov bilan Toshkent shahriga bordik. U yerda 3-4 kun dam olib yurdik. Bu vaqt ichida Eldor Qodirov nima ish qilish kerakligini aytmadi. 2023 yil 16 oktyabr kuni kechasi Toshkent shahridan Namangan shahriga keldik”, degan u suddagi ko‘rsatmasida.

Abdulatif Sobirov bir necha marotaba bu ishni qilmasligini aytganini, shunda Eldor Qodirov uning oilasini yo‘q qilish bilan qo‘rqitgani, shu sababli majbur bo‘lganini ma’lum qilgan. Oybek Shamshiddinov va Abdulqodir Yo‘ldoshev ham shunga o‘xshash ko‘rsatma bergan.

Jazo

Jinoyat ishining Eldor Qodirovga oid qismi alohida ish yurituviga olingan. Chunki u Toshkent shahrida boshqa jinoyatlarga ham qo‘l urgandi.

Jinoyat ishlari bo‘yicha Yunusobod tuman sudining 2024 yil 16 maydagi hukmi bilan Eldor Qodirov Jinoyat kodeksining 137-moddasi (odam o‘g‘rilash) 2-qismi “b, v, g” bandlari, 138-moddasi (zo‘rlik ishlatib g‘ayriqonuniy ravishda ozodlikdan mahrum qilish) 2-qismi “a, b” bandlari, 164-moddasi (bosqinchilik) 4-qismi “a” bandi, 165-moddasi (tovlamachilik) 3-qismi “a” bandi, 168-moddasi (firibgarlik) 4-qismi “a” bandi, 223-modasi (qonunga xilof ravishda chet elga chiqish yoki O‘zbekiston Respublikasiga kirish) 2-qismi “b” bandi, 228-moddasi (hujjatlar, shtamplar, muhrlar, blankalar tayyorlash, ularni qalbakilashtirish, sotish yoki ulardan foydalanish) 2-qismi “b” bandi, 267-moddasi (transport vositasini olib qochish) 3-qismi “v” bandida nazarda tutilgan jinoyatlarni sodir etganlikda aybdor deb topilgan. Unga 17 yil-u 1 oy muddatga ozodlikdan mahrum qilish jazosi tayinlangan.

Jinoyat ishlari bo‘yicha Uychi tuman sudining 2024 yil 28 martdagi hukmi bilan Abdulatif Sobirov, Oybek Shamshiddinov va Abdulqodir Yo‘ldoshev Jinoyat kodeksining bir nechta moddalari bilan aybli deb topilgan. Abdulatif Sobirovga 11 yil, Oybek Shamshiddinovga 10 yil-u 3 oy, Abdulqodir Yo‘ldoshevga 7 yil-u 3 oy muddatga ozodlikdan mahrum qilish jazosi berilgan.

Ruslan Saburov,
Kun.uz
Sud materiallari asosida tayyorlandi.