Самарқанд вилоятида импорт салмоғи экспортдан юқорилигича қолмоқда — Сенат раиси иштирокида сессия бўлиб ўтди

Бугун Халқ депутатлари Самарқанд вилояти Кенгашининг навбатдан ташқари 65-сессияси бўлиб ўтди. Видеоконференцалоқа шаклида ўтказилган йиғилишда Сенат аъзолари, маҳаллий Кенгаш депутатлари, давлат ҳокимияти ва бошқаруви идоралари, нодавлат-нотижорат ташкилотлари, тадбиркорлик субъектлари вакиллари ҳамда оммавий ахборот воситалари ходимлари иштирок этди.

Сессия ишида Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенати раиси Танзила Норбоева иштирок этди ва нутқ сўзлади.

Т.Норбоева ўз нутқида мажбурий меҳнат масалаларини тилга олди. Жумладан, мажбурий меҳнатни бартараф этиш борасида республикамизда жуда катта ютуқларга эришилган, бу Халқаро меҳнат ташкилоти каби нуфузли халқаро ташкилотлар эътирофига сазовор бўлаётганини гапириб берди.

Шунингдек, Самарқандда туризм соҳаси салоҳиятларидан унумли фойдаланиш ҳақида ўз фикрларини билдириб ўтди.

Сенат раиси қабул қилинаётган қонунларнинг халқ депутатлари вилоят ва туман кенгашларида ўрганиш, уларнинг мазмун-моҳиятини аҳолига етказиш, қонунларнинг бехато ишлаши учун зарур чора-тадбирлар кўриш ҳақида ҳам ўз фикрларини баён қилди.

Кун тартибида белгиланганидек, парламент ишчи гуруҳи томонидан вилоятда тадбиркорликни ривожлантириш борасида олиб борилаётган ишлар ҳолатини ўрганиш натижалари, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни янада ривожлантиришнинг долзарб масалалари муҳокама қилинди.

Ушбу масалада дастлаб Олий Мажлис Сенати қўмита раиси Зайниддин Низомхўжаевнинг ҳисоботи тингланди. Самарқанд вилояти республикамиз ижтимоий-иқтисодий ривожланишида алоҳида ўрин тутади. Вилоят макроиқтисодий кўрсаткичларини аҳоли жон бошига ҳисоблаганда Республика миқёсида етакчилиги билан алоҳида ажралиб туради.

Жумладан, қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ишлаб чиқариш ҳажмлари бўйича Республикада 1-ўринда бўлса, кўрсатилган хизматлар ҳамда чакана савдо айланмаси ҳажмлари бўйича 3-ўринни, аҳоли жон бошига ялпи ҳудудий маҳсулот ҳажмида 5-ўринни эгаллайди.

Жумладан, вилоятда 2019–2020 йилларда янги ташкил этилган тадбиркорлик субъектлари сонини камида 2 баробарга, Каттақўрғон туманида 3 баробаргача ошириш белгиланган.

Шундан, жорий йил якунига қадар 10.100 та янги тадбиркорлик субъектлари ташкил этиш режалаштирилган бўлиб, ўтган даврда режа 102 фоизга уддаланган ёки 5.955 та янги тадбиркорлик субъектлари ташкил этилган. Уларнинг 1.444 таси оилавий корхона, 874 таси хусусий корхона, 3.355 таси МЧЖ ва 282 таси бошқа турдаги корхоналар ҳисобланади.

Ҳозирги кунда иш билан банд бўлган аҳолининг асосий қисми, яъни 85 минг 240 нафари айнан кичик бизнес субъектларида меҳнат қилиб келмоқда. Биргина жорий йилнинг ўтган олти ойи давомида кичик бизнес субъектлари томонидан 9 минг 851 та янги иш ўринлари яратилган.

Жорий йилнинг 1 август ҳолатига барча йўналишлар бўйича тижорат банклари томонидан 4 трлн 103 млрд сўм, жумладан кичик бизнес субъектларига 2 трлн 903 млрд сўм маблағлар ажратилган.

2019 йилнинг I ярим йиллиги учун бюджет даромадлари белгиланган 1 трлн 269 млрд сўмлик прогноз кўрсаткичи 115 фоизга ёки қўшимча 190,2 млрд сўм маблағ туширилди. Шу жумладан, маҳаллий бюджет тушуми 1 трлн 204 млрд сўмни ташкил этиб, белгиланган режага нисбатан 159,8 млрд сўмга орттириб бажарилди.

Вилоятда 2019–2020 йилларга мўлжалланган ҳудудий инвестиция дастури доирасида жами 14,4 трлн сўмлик 982 та лойиҳа амалга оширилиши белгиланган бўлиб, ҳозирда 812 та лойиҳа бўйича тижорат банклари ва лойиҳа ташаббускорларининг 4,7 трлн сўмлик маблағлари ўзлаштирилган. Бугунги кунда 487 та лойиҳа ишга тушиб, 8 мингга яқин янги иш ўрни яратилган.

Бундан ташқари, махсус шакллантирилган Республика ишчи гуруҳи томонидан вилоятнинг саноат салоҳиятини ривожлантириш бўйича Дастур ишлаб чиқилди.

Хусусан, 2019–2021 йилларда вилоятда саноат йўналишида 10 трлн 754 млрд сўмга тенг бўлган 207 та лойиҳа амалга оширилиши режа қилинган. Жумладан, 1 трлн 349 млрд сўмлик 21 та лойиҳалар Ургут эркин иқтисодий зонаси ҳудудида, 277,2 млрд сўмлик 21 та лойиҳа вилоятдаги кичик саноат зоналари ҳудудида жойлаштирилиши кўзда тутилган.

Шундан, 146,5 млрд сўмлик 7 та лойиҳаларда импорт ўрнини босувчи экспортбоп маҳсулотлар ишлаб чиқарилади.

Жорий йилда вилоятда 113 та лойиҳалар бўйича 129 млн. АҚШ долларига тенг тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар киритилиб, ушбу кўрсаткич ўтган йилнинг якунига нисбатан бугунгача 2,2 бараварга ошган.

Жумладан, Хитойдан Халқ Республикасидан 47,2 млн. долларлик хорижий инвестициялар ўзлаштирилиб, умумий киритилган инвестициядаги улуши 36,6 фоизни ташкил этади ёки ўтган йили киритилган инвестицияга нисбатан 3,2 мартага кўп.

Тадбиркорликни ривожлантириш, ишбилармонлик муҳитини яратиш борасида ҳам бир қатор амалий ишлар йўлга қўйилган.

Жумладан, қарорда кўзда тутилган дастурлар доирасида бугунги кунга қадар жисмоний ва юридик шахсларга жами 411,2 млрд сўм миқдорида имтиёзли банк кредитлари ажратилди.

Хусусан, «Ҳар бир оила — тадбиркор» дастури доирасида 344,7 млрд сўм, фермер, деҳқон ва томорқа ер эгаларини қўллаб-қувватлаш жамғармасидан 4,7 млрд сўм, ҳунармандчиликни ривожлантиришга 22,1 млрд сўм, бандликка кўмаклашиш жамғармасидан 5,4 млрд сўм ва «Ёшлар — келажагимиз» дастури доирасида 23,7 млрд сўм миқдорида имтиёзли кредитлар ажратилди.

Қайд этиш керакки, вилоят ҳокими ва бошқа мутасаддилар томонидан тадбиркорлар билан амалий мулоқот тизими йўлга қўйилган.

Тадбиркорларнинг муаммолари ва фаолиятидаги тўсиқларни бартараф этиш мақсадида вилоят ҳокими раҳбарлигида мунтазам равишда тадбиркорлар билан учрашувлар, давра суҳбатлари ва сайёр қабуллар ўтказилиб келинмоқда.

Бундан ташқари, жорий йилнинг 1 сентябрь ҳолатига Бош вазирнинг вилоятдаги қабулхонасига тадбиркорлардан жами 951 та мурожаат келиб тушган бўлиб, шундан 663 таси ёки 70 фоизи ҳал этилган, қолган 288 таси бугун кунда ижрода.

Вилоятнинг экспорт салоҳиятини ошириш кўп жиҳатдан эркин иқтисодий ва кичик саноат зоналари фаолиятига ҳам боғлиқ.

Бугунги кунда, 10,4 гектарда инвестиция миқдори 7,4 млн. АҚШ долларига тенг 32 та лойиҳа ишга туширилди ва 742 та янги иш ўрни яратилди.

Бироқ, шунга қарамасдан вилоятда импорт салмоғи экспортдан кўра юқорилигича қолмоқда. Жорий йилнинг январь-июнь ойларида вилоятнинг импорт ҳажми 632,8 млн. АҚШ долларни, ўсиш суръати ўтган йил мос даврига нисбатан 123,4 фоизни ташкил этган.

Вилоятда жорий йилнинг 6 ойида 81 та хорижий инвестициялар иштирокидаги корхоналар ташкил этилиб, уларнинг сони 479 тага етган, шундан 140 таси хорижий корхоналар.Ўтган йилга нисбатан корхоналар сони 133 та га ошган.

Сессияда тадбиркорлик йўналишига масъул вазирлик ва тузилмаларнинг ҳудудлардаги бошқарма ва бўлимлари ҳудуд манфаатларини республика даражасида илгари суришга етарлича эътибор қаратмаётганлиги алоҳида таъкидланди. Улар аксарият ҳолларда кунлик масалалар, жумладан, ҳисобот ва жадваллар тўлдириш билан овора бўлиб, мавжуд тизимли муаммоларни бартараф этиш бўйича амалий таклиф ва ташаббуслар кўрсатмаётганлиги танқид остига олинди.

Шунингдек, бу борада маҳаллий Кенгашлар депутатлари ҳам фаол бўлиши, ўз фаолиятида тадбиркорларни қўллаб-қувватлашга алоҳида эътибор қаратиши, уларнинг муаммолари асосида тегишли тузилмаларга қатъий депутатлик сўровлари билан чиқиши, кичик бизнес ривожига тўсиқ бўлаётган ҳар қандай муаммо ва аниқланган қонунбузилиши ҳолатларига нисбатан биринчилардан бўлиб муносабат билдиришлари зарурлиги таъкидланди.

Сессияда кўриб чиқилган масалалар юзасидан Халқ депутатлари Самарқанд вилоят Кенгашининг қарори қабул қилинди.