Қонуннинг мақсади ҳуқуқбузарликлар профилактикаси соҳасидаги муносабатларни тартибга солишдан иборат.
Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳалари муҳокамаси порталида “Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси фаолиятининг асослари тўғрисида”ги қонун лойиҳаси эълон қилинди.
Ҳуқуқбузарликлар профилактикасининг асосий вазифалари қуйидагилардан иборат:
шахснинг ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатлари ҳимоя қилинишини таъминлаш;
ҳуқуқбузарликларнинг содир этилиши сабабларини ва уларга имкон бераётган шарт-шароитларни аниқлаш, ўрганиш, муҳокама қилиш ва бартараф этиш чора-тадбирларини кўриш;
ҳуқуқбузарликдан жабрланувчиларни, ҳуқуқбузарликлар содир этишга мойил бўлган, ҳуқуқбузарлик содир этган, шу жумладан илгари судланган ва озодликдан маҳрум этиш жойларидан озод қилинган шахсларни ижтимоий реабилитация қилиш ва ижтимоий мослаштириш;
жисмоний шахсларнинг ҳуқуқбузарликдан жабрланувчига айланиши хавфини камайтириш;
вояга етмаганлар назоратсизлиги, қаровсизлиги, улар томонидан ҳуқуқбузарликлар ёки бошқа ғайриижтимоий хатти-ҳаракатлар содир этилишининг олдини олиш, уларга имкон берадиган сабаблар ва шарт-шароитларни аниқлаш ҳамда бартараф этиш;
вояга етмаганларда қонунга итоаткорлик хулқ-атворини шакллантириш;
ижтимоий вазияти оғир бўлган шахс ва оилаларни ижтимоий-педагогик реабилитация қилиш;
вояга етмаганларни ҳуқуқбузарликлар ёки бошқа ғайриижтимоий хатти-ҳаракатларни содир қилишга жалб этиш ҳолларини аниқлаш ва уларга барҳам бериш;
ҳуқуқбузарликлар профилактикасини бевосита амалга оширувчи ва унда иштирок этувчи органлар ҳамда муассасалар фаолиятининг ўзаро ҳамкорлигини таъминлаш ва уларнинг фаолиятини мувофиқлаштириш.
Ҳуқуқбузарликлар профилактикасининг асосий принциплари қуйидагилардан иборат:
- қонунийлик;
- инсонпарварлик;
- тизимлилик;
- ишонтириш усулининг устуворлиги;
- таъсир кўрсатиш чора-тадбирларини фарқлаш ва якка тартибдаги ёндашиш.
Ҳуқуқбузарликлар профилактикасининг турлари қуйидагилардан иборат:
ҳуқуқбузарликларнинг умумий профилактикаси;
ҳуқуқбузарликларнинг якка тартибдаги профилактикаси;
ҳуқуқбузарликларнинг виктимологик профилактикаси;
ҳуқуқбузарликларнинг махсус профилактикаси.
