Америкада 37 минг, Ўзбекистонда 200 минг, Доғистонда 1 миллион: олимпиада чемпионлари дунё бўйлаб қандай тақдирланди?

Токиода ўтказилган олимпиада ўйинлари якунлангач, унда совриндор бўлган 5 нафар ўзбекистонлик спортчи муносиб тақдирланди. Уларга пул мукофоти, қимматбаҳо машина ва уй совға қилинди. Хўш, бошқа мамлакатларда спортчилар қандай тақдирланди?

Демак, ўзбекистонлик атлетларнинг қандай тақдирлангани ҳақида яна бир бор эслаймиз. Олтин медал соҳиби бўлган Улуғбек Рашидов, Акбар Жўраев ва Баҳодир Жалолов давлат томонидан ваъда қилинган 200 минг доллар мукофотни олишди. Бронза медали соҳиблари Давлат Бобонов ҳамда Бекзод Абдураҳмоновга 50 минг доллардан берилди.

Қўшимчасига эса олтин медал олганларга 80 минг доллардан қимматроқ турувчи Tahoe, бронзачиларга эса 40 минг доллар атрофида турувчи Trailblazer совға қилинди. Шунингдек, чемпионлар Тошкент шаҳридан ҳовли, бронзачилар эса квартира олишди. Ўзбекистон 5 нафар спортчини тақдирлаш учун жами 1,5 миллион долларга яқин маблағ сарфлади.

Буни энг катта харажат деб ўйлайсизми? Йўқ, бундан анча кўп харажат қилганлар ҳам топилади.

Масалан, Хитойда олимпиадада медал олган ҳар бир спортчига маҳаллий Hongqi лимузинлари берилди. Олтин медал олган 38 спортчига бу машиналар совға қилинган бўлса, кумуш ва бронзачилар бу ажойиб уловни чексиз муддатга фойдаланиш учун олишди. Хитойлик 88 атлет медал олганини инобатга олсак, мамлакат уларни янги авлоддаги роботлаштирилган машинаси билан тақдирлашнинг ўзига 7 миллион доллардан кўпроқ сарфлаган.

Шунингдек, хитойлик спортчиларга медалнинг даражасига қараб 45 минг, 30 минг ва 15 минг доллар атрофида мукофот тўланиши олдиндан маълум эди. Хитой делегациясида энг ёш чемпион бўлган Куан Хон Чан ҳали 14 ёшда. У ўзи олган 45 минг долларни бемор онасини даволатишга сарфламоқчи эканини айтди. «Онам қанақа касал бўлганини билмайман, лекин оиламизга уни даволатиш учун кўп пул кераклигини биламан», дейди қизалоқ.

Қозоғистонлик Игор Сон Токио олимпиадасида бронза медалини қўлга киритди. Бу учун унга 75 минг доллар мукофот берилди. Спортчи бу пулларни касаллик билан курашаётган укасининг қиммат операциясига сарфлашини айтди. «Менинг асосий вазифам укамни оёққа қўйиш. У ҳозир ота-онам билан Кореяда даволанишда бўлиб турибди. Мукофотимни унинг даволанишига сарфлайман», дейди Сон.

Маълумот учун, умумжамоа ҳисобида ўз тарихидаги энг ёмон натижани қайд этган Қозоғистон Токиода 8та медал қўлга киритди ва уларнинг барчаси бронза бўлди. Бу атлетлар давлатдан 75 минг доллардан мукофот олишди. Одатда Марказий Осиёда умумжамоа ҳисобида етакчи бўладиган қозоқлар икки олимпиададан буён Ўзбекистондан ортда қолмоқда. Ваҳоланки, Қозоғистон спортчиларга олтин медал учун таклиф қилинган мукофот пуллари бўйича дунёда учинчи ўринда эди – 250 минг доллар.

Бу борада Ўзбекистон очиқ маълумотларга кўра Сингапур, Индонезия, Қозоғистон ва Италиядан кейинги бешинчи ўринда қайд этилган. Индонезия ҳукумати олимпиада чемпионлиги учун 746 минг АҚШ долларига тенг мукофот таклиф қилган. Бу мамлакат Токиода фақат битта олтинга эга чиқди ва бадминтон бўйича чемпион бўлган жуфтлик бу пулни бўлиб олади.

Канадада эса тартиб бошқача. Бу мамлакатда мукофот пули унчалик катта эмас – 15 минг доллар. Лекин аёллар футболида чемпион бўлган жамоанинг ҳар бир аъзоси мана шунчадан мукофот олди. Италияда олтин медални ҳукумат 212 минг долларга баҳолаганди ва мамлакатнинг 10 нафар атлети олтин олиб, ҳукуматни қимматга туширадиган бўлди. Италия спортчиларини тақдирлашга 9 миллион доллардан кўпроқ сарфлади ва бу расман энг юқори харажат.

Токиода 17та олтин олган австралиялик спортчиларнинг мукофоти камтарона – 15 минг доллар.

Норвегиялик 2000 йилда туғилган Якоб Ингебригстен қўша-қўша медаллари қаторига одатда африкалик спортчилар ютадиган 1,5 км.га югуришдаги олимпиада олтинини ҳам қўшиб қўйди. У билан бирга яна 3 нафар норвегиялик олтин медални қўлга киритди. Бу мамлакат атлетлари иккитадан бронза ва кумуш олишди. Лекин улар бу натижалар учун кўпи билан мамлакат қироли ва бош вазирдан миннатдорчилик хати олишади. Чунки Норвегияда олимпиада совриндорларини мукофотлар кўзда тутилмаган. Уларга юқори даражага кўтарилгач, ҳар йили 12 минг евродан стипендия бериб борилади.

Дунёнинг энг бой мамлакати АҚШ олимпиадада умумжамоа ҳисобида сўнгги лаҳзаларда Хитойни ортда қолдириб, биринчи бўлди. Бу мамлакатда олтин учун 37 минг доллар, кумуш учун 22 минг доллар, бронза учун эса 15 минг доллардан олишади. Жамоавий спорт турларида ҳар бир иштирокчи (захирада қолиб кетса ҳам) шунчадан пул олади. Америка спортчиларини тақдирлашга 7,8 миллион доллар сарфлади.

Сербияда олтин олган ҳар бир спортчига 71 минг доллардан ваъда қилинганди. Мусобақанинг охирги олтин медали айнан мана шу мамлакат спортчиларига насиб қилди. Сув полоси бўйича эркаклар жамоаси олтин олиб, ҳукуматни қимматга туширди. Чунки 13 спортчининг ҳар бири 71 минг доллардан олишди.

Олимпиада учун энг катта мукофотни россиялик эркин курашчи Абдулрашид Саъдуллаев олди. Доғистонлик йигит кетма-кет иккинчи марта олимпиада чемпиони бўлди. Бунинг устига, Абдулрашид Россиянинг ёпилиш маросимдаги байроқдори бўлган илк доғистонликка айланди. Бунинг учун спортчига доғистонлик депутат Магомед Гаджиев 1 миллион доллар мукофот пули берган. Бу ҳақда спортчи ўз Инстаграм саҳифасида ёзди.

Бу мукофот пули рус матбуотида кенг муҳокама қилинмоқда. Чунки Гаджиев даромадлар декларациясида ўтган йил 9,11 миллион рубл ишлаб топганини келтирган. Унинг олимпиада чемпионига совғаси эса 74 миллион рублга тенг...