“Юксаклик сари тасодиф бўлмаган 100та учрашув” – етти касб эгасидан ҳаётий сабоқлар ҳақида китоб

“Ҳаётимдаги 100 учрашувнинг ҳеч бири тасодифий эмас. Мен, китобимда, 52 давлатга саёҳат қилганимда, Сайёрамизнинг энг муваффақиятли инсонлари билан бўлиб ўтган ҳар бир танишувни, иқтибослар ва тарихий фактлар орқали таҳлил этишга ҳаракат қилдим”. “Юксаклик сари тасодиф бўлмаган 100та учрашув” китоби муаллифи Отабек Маҳкамов 100 та қаҳрамондан олинган ҳаётий сабоқлар китоб ёзишга сабаб бўлганини айтади.

Китобдаги ҳар бир учрашув – эксклюзив

Ҳар бир инсонда тақдирини ўзгартириб юборувчи ва келгуси ҳаёт йўлини белгилаб берувчи учрашувлар бўлади. Менинг омадим шунда бўлса керакки, умр йўлимда бутун бошли китобга жамласа бўладиган кўплаб ана шундай тарихий учрашувлар юз берган. Бунинг сабабларидан бири — юристлик ва ўқитувчиликдан тортиб актёрлик, журналистлик, телебошловчилик, блогерлик ҳамда мотиватор нотиқликка қадар бўлган касбий фаолиятим бўлса керак деб уйлайман.

Ушбу китоб қаҳрамонлари орасида Ҳиллари Клинтон, Гордон Рамзи, Антонио Бандерас, Девид Копперфильд, Энрике Иглесиас, Фаррух Зокиров, Дэниел Рэддклифф каби машҳур инсонлар ҳамда дунё миқёсидаги юлдуз бўлмаса-да, кўпчиликка таниқли шахслар бор. Ушбу китоб орқали мен китобхонга илк дақиқаларданоқ суҳбатдошининг эътиборини жалб этиш, унинг янги, баъзан кутилмаган жиҳатларини очиб бериш қобилиятини шакллантириш ҳақида ёзганман. Шу боисдан мазкур китобда жамланган тасодифий бўлмаган ҳар бир учрашувнинг ўзига хос қизиқарли ва эксклюзив тарихи бор.

37 йиллик ҳаётим давомида нақ уч сиёсий-ижтимоий тузумни бошдан кечиришга улгурдим: социализмда туғилдим, қайта қуриш даврида улғайдим, айни дамда эса капиталистик жамият, яъни Нью-Йорк шаҳрида ижод билан шуғулланмоқдаман. Сўнгги 19 йилда дунёнинг элликдан зиёд мамлакатида бўлиб, АҚШ ва Буюк Британияда доимий тарзда истиқомат қилганимда юзлаб экстраординар, таъбир жоиз бўлса, асрларга татигулик шахслар билан танишдим. Асло тасодиф деб бўлмайдиган ўша учрашувлар ҳақидаги хотираларим китобимда жамланди.

Китобни ёзишга учта сабаб

Бундай мотивацион китоб ёзишга ҳаракат 18 йил олдин бошланган, лекин бу ишни амалга оширишга, умуман вақт бўлмаган. Коронавирус пандемияси бошланганида мен пандемиянинг эпицентри — Нью-Йоркда истиқомат қилар эдим ва билдимки, вақтим етарлича бўлар экан, чунки АҚШ ва кўплаб давлатлар локдаунга кириб кетишди. Асосий сабаблар эса 3та.

Биринчиси, Ўзбекистон ёшларига ҳақиқий мотивацияни бериб, чет тилларини ва ҳеч бўлмаганда инглиз тилини ўрганишларига илҳом бериш, чунки фикримча, булар — муваффақиятли шахс бўлишнинг сирларидан бири.

Иккинчиси, ёшларимиз информацион лўттибозларнинг гапига кириб, уларнинг маърузаларига катта пул ишлатиб, натижада керакли билимга эга бўлмасликларига йўл қўймаслик.

Учинчиси, бу китоб охирги 18 йил давомидаги ҳаётий ҳамда ижодий ҳисоботим.

Дардлар, қувончлар, фожиалар, йўқотишлар ва ғалабалари ҳақидаги китоб

Бу китобни самимият билан ёзишга ҳаракат қилганман. У ҳаёт, унинг дардлари, қувончлари, фожиалари, йўқотишлари ва ғалабалари ҳақида. Уни сотиб олишга эса 3 та сабаб бор деб ўйлайман.

Биринчиси, ушбу китоб орқали китобхон барча замон ва халқларга хос ҳазил-мутойиба, теран мулоҳазалар, ўткир мушоҳадалар, тарихий мисоллар ҳамда кўплаб ҳикматли сўзларни ўқиб ўзига керак бўлган хулосани чиқариши мумкин.

Иккинчиси, китобхон бу асарни ўқиб бўлгач, ҳақиқий мотивацион тренер ҳамда инфо-лўлиликнинг ўртасидаги фарқни аниқ билиб олиши мумкин.

Учинчиси, китобим бирдан уч тилда: рус, ўзбек ва инглиз тилларида ёзилган. Бу танлов ҳам тасодифий эмас. Гап шундаки, ўзбек ва рус тиллари – менинг она тилларим, инглиз забонини билишим эса кўплаб таниқли шахслар билан эркин мулоқотда бўлишга қўл келган.

Бу дегани, агарда китобхон чет тилларини ҳалигача ўрганишни бошламаган бўлса, демак, уларнинг, ҳаётда муҳимлигини тушуниб етиб, ўрганишни бошлаши мумкин. Бу борада англиялик психолингвист, “Болалар ўқиб ўқишни ўрганадилар” концепциясининг муаллифи Фрэнк Смит шундай деган эдилар: “Битта тил сизни ҳаёт коридорига етаклаб боради. Иккита тил эса бу йўлдаги барча эшикларни очиб беради”.

Китобимдаги ҳар бир қаҳрамоним билан мулоқот қилар эканман, уларни ноёб ва ўз соҳасида тенгсиз профессионалга айлантирган сир-синоатларни англашни, шахсий муваффақиятларим чўққисига кўтарилишда улардан фойдаланиш имкониятларини сарҳисоб этишни мақсад қилдим. Яширмайман, мен учрашган баъзи машҳурлар орасида ниҳоятда ҳафсаламни пир қилганлари ҳам бўлди. XVIII аср ўрталарида швейцариялик файласуф Иоганн Георг Циммерман айнан шу каби ҳолатларни назарда тутиб бундай ёзган эди: “Шон-шуҳрат қасрида ҳар доим бадавлат аҳмоқлар, безор қилувчи муттаҳамлар ва инсон зотидан тарқалган жаллодларни топиш мумкин бўлган токчалар ҳам бор”. Бироқ мен шундай вазиятларда ҳам сабоқ чиқариш, яъни “одобни одобсиздан ўрганиш”ни маъқул кўрдим. Шу тариқа китобимга антик давр файласуфи Суқротнинг ушбу сўзларни шиор ўлароқ танладим: “Ҳеч ким сенга дўст эмас, ҳеч ким сенга душман эмас, лекин ҳар бир инсон сен учун муаллимдир”.

Бу китобни ёзишимнинг мақсадларидан бири, хар қандай, ҳатто энг оғир вазиятларда, яқинларимиздан жудо бўлганда ҳам Худога суянишимиз, ожиз банда эканимизни ҳаргиз эсдан чиқармаслигимиз кераклигини китобхонга етказиш. Биз Қодир Аллоҳ инъом этган ноёб хислатимизни англаб, ўз олдимизга улкан мақсадлар қўйган ҳолда илҳом ва иштиёқ билан ўша марра-манзил сари олға бормоғимиз даркор.

Китоб саҳифаларида жаҳон юлдузлари қаторида фақат ўз мамлакатида муваффақият қозонган арбоблар, шунингдек, менга энг яқин бўлган инсонлар – онажоним ва бувижоним ҳақида ҳам ўқишингиз мумкин. Алоҳида таъкидлашни истардимки, қаерда ва қандай оилада туғилганидан қатъи назар, ҳар бир одам бамисоли буюк бир Коинотдир. Ўзимнинг камтарона актёрлик, юристлик ва тележурналистлик тажрибамга суяниб айтадиган бўлсам, олдимизга олийжаноб мақсад қўйиш, бор куч-ғайратимизни ишга солиш, вақтни тўғри тасарруф этиш орқали ҳар биримиз жамиятда ўзимизнинг муносиб ўрнимизни топишимиз мумкин. Бизга омонат ўлароқ берилган ҳар бир кунни ўзимиз ва бошқаларга бир қатра бўлса-да қувонч улашишга бағишлашимиз, энг қоронғи-зимистон дамларда ҳам умид нурини кўра олишимиз керак. Шунга кўра, китобимнинг иккинчи шиори сифатида адабиёт бўйича Нобель мукофоти совриндори Жорж Бернард Шоунинг ушбу сўзларини танладим: “Оптимистлар самолётни, пессимистлар эса парашютни ихтиро қилганлар”. 

Бу китоб тақдимотлари қаерларда ўтказилди?

Китоб тақдимоти шу йилнинг май ойида Тошкент шаҳридаги ИНҲА университети ҳамда Миллий кутубхонамизда, кейин эса Ёшлар ишлари агентлигининг директори Алишер Саъдуллаев ёрдамида Ўзбекистоннинг кўплаб олий ўқув юртларда ва юртимизнинг ҳар бир вилоятида, Андижондан бошлаб Қорақалпоғистон Республикасининг пойтахти Нукус шаҳрида бўлиб ўтди. Кейин эса ушбу тақдимотларни чет элда истиқомат қилаётган ватандошларимиз учун ҳам ўтказдим, хусусан: сентябрь ойида Туркиянинг Истанбул шаҳрида ҳамда АҚШнинг Нью-Йорк, Цинцинати ва Орландо шаҳарларининг кутубхоналарида. Режамиз бўйича декабр ойида Голливудда, яъни Лос-Анджелес шаҳри, Калифорния штатида ҳамда кейинги йилнинг январь ойида Япониянинг Токио ва Кореянинг Сеул шаҳарларида ҳам тақдимотлар ўтказилиб, навбат Европа давлатларига ўтиб кетади.

Бу китоб ўқувчига нима беради?

Ўз вақтини кадрлаб “таймменежмент” каби фанни ўрганиб, барча ишларга оилага эътиборни камайтирмаган ҳолда ўз вақтини тўғри тақсимлаш. Одамлар билан муомаланинг муҳимлиги, ҳеч қачон кибрга берилмаслик, бу ҳақда инглиз дипломати, Честерфильднинг 4-графи Филип Стенхоп шундай деган эди: “Тарбияли инсон ўзидан қуйи турувчилар билан кибр-у ҳавосиз, ўзидан юқори турувчи шахслар билан эса ҳурматни сақлаган ҳолда, эркин гаплаша олади”. Бундан ташқари, тўғри касб танлаб, касбий экспериментлар қилишдан қўрқмаслик. Чунки шу кунгача юқорида айтиб ўтганимдай, 10 та касбда фаолият кўрсатиб келмоқдаман. Бу борада қадимги Хитой файласуфи Конфуцийнинг гаплари ҳаётимнинг шиорларидан бири, яъни: “Агарда, севган касбингни танлаган бўлсанг, ҳаётинг давомида бир кун ҳам ишламайсан”. Айтганча, мен шу кунгача бир дақиқа ҳам ишлаганим йўқ.

Китоб сотувидан тушадиган маблағ оққон хасталигига чалинган болалар учун ажратилади

Онамни йўқотганимдан кейин 25 та бестселлер муаллифи Жоди Пиколтнинг сўзлари қанчалик ҳақиқат эканлигини англадим: “Йиғлаш учун энг қулай жой — она қучоғи”. Биласизми, 2008 йилда онам Раъно Маҳкамова саратон касаллиги натижасида 49 ёшда бу ёруғ дунёни тарк этганларидан кейин мен Ўзбекистон Республикаси Гематология ва Онкология марказининг болалар бўлимидаги болажонларнинг дориларини ва уларга керакли бўлган нарсаларни олиб бериш билан шуғулланаман. Китобимга кетган харажат жуда ҳам катта бўлганлиги сабабли бу харажат қопланишини кутиб ўтиргим келмади ва катта тақдимотларнинг охирида хайрия аукционларни ўтказиб, тушган пулга альбумин дорисини ҳамда тромбоконцентратлар учун сарф қилинадиган анжомлар ва барча керакли дориларни сотиб олиб, болажонларнинг қўлларига топширамиз. Шу кунгача лейкоз касалига дучор бўлиб, дори-дармон олишга қийналган болажонлар учун 16 000 АҚШ долларига юқоридаги дори ва ускуналарни олиб бердик. АҚШ, Туркия, Япония ва Кореяда ўтказилган ҳамда ўткизиладиган тақдимотларимиздан, менинг тахминим бўйича, яна минимум 18 000 АҚШ доллар йиғилгач, Рамазон Ҳайитига Гематология ва Онкология марказидаги энг оғир аҳволдаги болажонларимизга керакли дори-дармонларни олиб бериш ниятим бор.

Умид қиламанки, адабиёт соҳасидаги илк тажрибам китобхонларга маъқул келади. Ишончим комилки, бу китоб ҳам уларнинг мотивациясини оширади ва улуғвор мақсадларига эришишда кўмакчи бўлади. Бу борада америкалик мотиватор нотиқ Лес Браун шундай деган эди: “Ойни мўлжал қилинг... Гарчи кўзланган маррага етолмасангиз ҳам, ҳеч бўлмаса, юлдузлар орасида бўласиз”.

Реклама