Жаҳон | 10:38 / 24.02.2025
9766
4 дақиқада ўқилади

Германияда парламент сайловлари. Консервативлар биринчи ўринни эгаллади

Ўта ўнг «Германия учун муқобил» тарихий натижа билан иккинчи ўринни қўлга киритди, аммо ҳукмрон коалицияга кира олмайди.

Фото: Martin Meissner / AP / Scanpix / LETA

Германияда ўтказилган 2025 йилги парламент сайловларида Христиан-демократик иттифоқи / Христиан-социал иттифоқ (ХДИ/ХСИ) консерватив блоки 28,5 фоиз овоз билан биринчи ўринни эгаллади.

Сайловчилар рекорд даражадаги — 83,5 фоизлик давомат қайд этишган, бу 1990 йилдан бери энг юқори кўрсаткич ҳисобланади.

Иккинчи ўринни 20,8 фоиз овоз билан «Германия учун муқобил» (AfD), учинчи ўринни 16,4 фоиз натижа билан амалдаги канцлер Олаф Шолцнинг Социал-демократик партияси (СДП) эгаллади.

Шунингдек, «Яшиллар» (11,6 фоиз) ҳамда Сўл партия (8,7 фоиз) кейинги ўринларни банд этди. 2023 йилда ташкил этилган «Сара Вагенкнехт иттифоқи» партияси 4,9 фоиз овоз тўплаб, парламентга кириш учун беш фоизлик тўсиқдан ўта олмади.

Коалициядан чиқиши навбатдан ташқари сайловларга туртки бўлган неолиберал Эркин демократик партия (ЭДП) ҳам катта йўқотишларга учради. Кристиан Линднер бошчилигидаги либерал партия 5 фоизлик чегарадан ўта олмагани туфайли Бундестагга кирмайдиган бўлди. 23 феврал куни кечқурун Линднер сиёсатдан кетганини эълон қилди.

Deutsche Welle маълумотига кўра, 2013 йилда асос солинган «Германия учун муқобил» ўз натижасини олдинги сайловдагига қараганда деярли икки бараварга яхшилаган. Ушбу партия шарқий федерал ерларда (собиқ ГДР) энг кўп овоз тўплаган, бу минтақада йирик шаҳарлардан ташқари деярли ҳамма жойда етакчиликни қўлга кириган. Берлинда овоз бериш натижаларига кўра, кутилмаганда «Сўллар» 19,9 фоиз овоз билан биринчи ўринни эгаллади, ХДИ/ХСИ эса 18,3 фоиз овоз билан иккинчи ўринда қолди.

Амалдаги канцлер Олаф Шольц бошчилигидаги Социал-демократлар (СДП) нафақат федерал сайловлардаги энг ёмон натижасини қайд этди, балки аввалги сайловларга нисбатан энг кўп овоз йўқотди.

ХДИ/ХСИ парламентда 208 ўринни, «Германия учун муқобил» — 152 ўрин, социалистлар — 120 ўрин, «Яшиллар» — 85 ўрин, «Сўллар» — 64 ўринни банд қилди.

Германиянинг янги канцлери катта эҳтимол билан Фридрих Мерц бўлади — ва бундестагда кўпчилик 316 ўринга эга бўлиш учун у коалиция тузиши талаб этилади. Аммо иккинчи ўринни эгаллаган ўта ўнглар унга кириши даргумон. Мерцнинг ўзи у билан ҳамкорлик қилишдан бош тортди ва унинг блоки «Путиннинг тиззасида эркинлик ва тинчлик изламаслиги»ни айтди. Бундан ташқари, ҳозиргача Германияда «брандмауэр» деб аталадиган принцип мавжуд, унга кўра парламент партиялари ўнг популистлар билан ҳамкорлик қилиш ёки коалицияга қўшилишни истисно қилишади.

Мерцнинг айтишича, сайловлар натижаси ҳукумат тузишни «кутилганидан ҳам қийинлаштиради». Шу билан бирга, агар бундестагдаги ХДИ/ХСИ блокига учинчи ўринни эгаллаган Социал-демократлар қўшилса («катта коалиция» деб аталадиган) «Германия учун муқобил» катта эҳтимол билан парламентдаги энг йирик мухолифат партиясига айланади. Мерц 20 апрелда нишонланадиган Пасха байрамидан олдин ҳукумат тузишга ваъда берди. «Мен бутун Германия аҳолисини ифода этадиган ва мамлакатимиз муаммоларини ҳал қиладиган федерал ҳукуматни шакллантиришга ҳаракат қиламан», — деб ёзди консерватив блок етакчиси.

Мавзуга оид