Xitoyning bunday natijaga erishishiga sabab havoga ajralayotgan zararli ajratmalar miqdorini tartibga solish bo‘yicha qat'iy qonun talablarini ishga solganidir. Biroq mamlakatda havoning ifloslanish darajasi hamon issiqxona gazlarining qo‘shimcha manbalari hissasi kam bo‘lgan Hindistondagiga nisbatan oshiqroq, deb yozadi Science Daily.
Xitoy va Hindiston jahonda toshko‘mirning eng yirik iste'molchilari sanalishadi. Ularning ko‘mir yoqish asosida ishlovchi elektr stansiyalari va korxonalari atmosferaga katta miqdorda oltingugurt qo‘shoksidini chiqaradi va bu quyuq smog hamda kislotali yomg‘irlarga sabab bo‘ladi.
Biroq Xitoy 2007 yildan buyon oltingugurt qo‘shoksidini ajratib chiqarishni 75 foizga kamaytirishga erishgan, deyiladi Scientific Reports tomonidan e'lon qilingan hisobotda. Bunday natijaga mamlakat hukumati qat'iy qonunchilik talablarini ishga solib, kerakli me'yordan ortiqcha ajratmalarga yo‘l qo‘yayotgan korxonalarni jarimaga tortish yuli bilan erishgan. Choralar o‘z natijasini bergan va iste'mol qilinayotgan ko‘mir miqdori 50 foizga, ishlab chiqarilayotgan elektr energiyasi 100 foizga oshgan, atmosferaga ajratilayotgan oltingugurt qo‘shoksidi miqdori esa 2/3 qismga qisqargan.
Biroq mamlakatda havoning ifloslanganlik darajasi hamon o‘ta yuqori — ko‘mir ishlatuvchi korxonalarning atmosferaga ajratayotgan ulushi issiqxona gazlari va zararli zarrachalarning bor-yo‘g‘i 10–20 foizini tashkil etadi. Olimlar agar hukumat Pekin uzra yana lojuvard osmonni ko‘rishni istasa — havoni ifloslantiruvchi boshqa manbalarni ham nazorat ostiga olish kerak, degan fikrda.
Hindistonda esa, aksincha, oltingugurt qo‘shoksidini havoga ajratish so‘nggi 10 yil ichida 50 foizga oshgani, mamlakat jahonda bu zararli gaz bilan atmosferani ifloslantirayotgan yetakchi mamlakatlar qatoriga qo‘shilgani da'vo qilinmoqda. 2012 yilda u yerda ko‘mir asosida ishlovchi yirik elektr stansiyasi qurilgan va Xitoydan farqli o‘laroq, atrof-muhitni ifloslantirishning oldini olish uchun biror bir chora ko‘rilmagan. Oqlovchi yagona jihat — mamlakatda havoni ifloslantiruvchi boshqa omillar unchalik ko‘p emas, shu sababli oltingugurt qo‘shoksidi Xitoydagidek muammo keltirib chiqarmaydi. Biroq Hindistonda ham elektr Energiyasiga bo‘lgan talab yil sayin oshib bormoqda, parnik gazlarining ajralib chiqishini kamaytirishga doir choralar qo‘llanilmasa, vaziyat yomon tomonga o‘zgarib ketishi tayin.
Hindiston uchun quyosh energetikasi najot bo‘lishi mumkin. Mamlakat bosh vaziri Narendra Modi 16 mlrd. rupiya (1,8 mlrd. yevro) bo‘lgan dasturni ishga tushirdi. Unga ko‘ra, 2018 yilning so‘ngiga borib barcha uy xo‘jaliklari elektrlashtiriladi. Dastur Hindistonning shahar va qishloqlarida istiqomat qiluvchi 40 milliondan ortiq oilani — mamlakat aholisining chorak qismini qamrab oladi.
