Америкалик олимларнинг сўнгги изланишларига кўра, янги коронавируснинг ўртача инкубация вақти 5,1 кунни ташкил қилади; 11,5 кун ичида аломатлар 97,5 фоиз беморларда намоён бўлади
Шунинг учун олимлар 14 кун давом этадиган карантинни оқилона деб ҳисоблайди. Тадқиқот натижалари Annals of Internal Medicine журналида эълон қилинди, деб хабар беради РИА Новости.
Олимлар янги Covid-19 коронавирусининг қанчалик юқумли эканлигини ҳали тўлиқ билмайди. Вирус умуман бирон бир аломат қайд этилмаган одамлар томонидан юқтирилганига доир бир неча ҳолатлар кузатилди. Аммо, аксарият ҳолларда, инфекциянинг ташувчиси касалликнинг биринчи аломатлари бўлганида, бошқаларга хавф туғдира бошлайди. Касалликнинг юқиши ва симптомларнинг бошланиши ўртасидаги вақт инкубация даври деб аталади.
Унинг давомийлигини билиш касаллик тарқалишига қарши кураш стратегиясини ишлаб чиқиш ва самарали карантин муддатини аниқлаш учун жуда муҳимдир. Covid-19 учун 14 кунлик карантин муддати етарлича узоқ эмас ва уни 19 ёки 24 кунга узайтириш керак, деган хавотирлар бор.
Жон Хопкинс университети олимлари жорий йилнинг 24 февралига қадар Хитойнинг Хубэй провинциясидан ташқарида Covid-19’нинг 181та қайд этилган ҳолатини таҳлил қилди. Мумкин бўлган таъсир қилиш вақти, симптомларнинг бошланиши, иситма ва ҳар бир ҳолатнинг расмийлар томонидан аниқланиши каби параметрларни ҳисобга олган ҳолда, муаллифлар инкубация даври учун модел яратди.
Натижалар шуни кўрсатдики, Covid-19 учун ўртача инкубация даври 5,1 кун. Бу шуни англатадики, ушбу вақтга келиб, касаллик юқтирганларнинг ярмида аломатлар пайдо бўлади. Беморларнинг 2,5 фоизидан камроғида касаллик дастлабки 2,2 кун ичида аниқланган, 11,5 кундан кейин эса вирус юқтирганларнинг 97,5 фоизида ўзини намоён қилади.
Шундан келиб чиққан ҳолда, муаллифлар тавсия этилган 14 кунлик карантин даври самарали деб ҳисоблайди.
«Умумий маълумотлар бўйича таҳлилимизга кўра, 14 кун давомида фаол мониторинг ёки карантин бўйича мавжуд тавсиялар ўринли, - дейди Жонс Хопкинс университети қошидаги Блумберг соғлиқни сақлаш мактабининг эпидемиологи, тадқиқот раҳбари Жастин Лессер. - Гарчи ушбу давр туфайли баъзи ҳолатлар узоқ муддатга ҳам қолдириб юборилиши мумкин».
Моделлаштириш натижаларига кўра, 10 000 одамдан тахминан 101 кишида 14 кунлик карантиндан кейин қўйиб юборилгандан сўнг аломатлар пайдо бўлади. Бу барча юқтирилганларнинг тахминан бир фоизига тенг.
Олимларнинг фикрига кўра, Covid-19 учун инкубация даври атипик зотилжам қўзғатувчи SARS-CoV билан бир хил. 2013 йилда пайдо бўлган, Яқин Шарқ нафас олиш синдроми деб аталувчи MERS-CoV коронавируси ўртача беш кундан етти кунгача инкубация даврига эга.
Шу билан бирга, янги коронавируснинг ўзига хос хусусияти шундаки, унинг яширин даври - юқумли касалликнинг бошланишигача бўлган вақт - инкубация даврига қараганда қисқароқ бўлиши мумкин. Яъни, юқтирган одам ҳатто касаллик аломатлари кўринмаётган бўлса ҳам бошқалар учун хавфли бўлади,
Муаллифларнинг билдиришича, Covid-19’нинг инкубация даври ҳақидаги янгиланган маълумотлар вирусологларга эпидемиянинг тарқалиш динамикасини баҳолашда ёрдам беради ва шифокорларга карантин ҳамда бошқа назорат чораларини ишлаб чиқиш ва амалга оширишга имкон яратади.
Олимларнинг фикрига кўра, хавфли касаллик тарқалишини секинлаштиришнинг энг самарали чораси - беморлар ва потенциал ташувчиларни изоляция қилиш. Бунинг олдини олишнинг асосий усули сифатида эса қўлларини 20 сония давомида совунлаб, яхшилаб ювиб ташлаш тавсия қилинади.
