10 mlrd so‘m “bo‘yniga ilingan” mahkum adolat istamoqda. Kalavaning uchi qayerda?

Ayblov dalillar bilan asoslantirilmagan bo‘lib chiqmoqda

Tergov va sud organlarining g‘ayriqonuniy qaror hamda hukmlari ortidan ko‘plab insonlar nohaq ayblanib, aybsiz aybdor bo‘lgani holda jazo o‘tashga majbur bo‘lgani haqida ko‘p eshitamiz. So‘nggi vaqtlarda jamoatchilik e'tibori markaziga tushgan yana bir holatda shaxs haqiqatda sodir etilmagan qilmish uchun jazoga tortilgan, tergov va sudning ko‘r-ko‘rona ayblovlari ortidan uzoq muddatga ozodlikdan mahrum qilingan bo‘lishi mumkin.

Toshkentlik Dmitriy Savilev avtomobil moylari importi bilan shug‘ullanuvchi yirik kompaniyaga direktorlik qilib keladi. Korxona muassislari o‘rtasida kelib chiqqan mulkiy nizolar ortidan u tergovga tortiladi.

Toshkent shahar prokuraturasi O‘ta og‘ir jinoyatlarni tergov qilish bo‘limi tomonidan Dmitriy Savilev 2019 yilning dekabridan 2020 yil 5 mayiga qadar kompaniyaning 10 mlrd 702 mln so‘m miqdordagi mulkini (asosan avtomobil moyi mahsuloti) o‘zlashtirib yuborganlikda ayblanadi va unga nisbatan Jinoyat kodeksining 167-moddasi 3-qismi “a” bandi, 228-moddasi 2-qismi “a” bandi va 228-moddasi 3-qismi bilan ayblov xulosasi tuziladi.

Ehtiyot chorasi sifatida qamoqqa olingan Savilevning ishi JIB Yakkasaroy tuman sudida ko‘rib chiqiladi va shu yil 5 fevraldagi hukm bilan u 6 yil-u 3 oy muddatga ozodlikdan mahrum etiladi.

Apellyatsiya shikoyati ham foyda bermaydi. Toshkent shahar sudi jinoyat ishlari bo‘yicha apellyatsiya hay'atining 6 maydagi ajrimi bilan hukm o‘zgarishsiz qoldiriladi.

Kun.uz manbasining ma'lum qilishicha, hukmdan norozi Savilev va uning advokatlari tomonidan qayta va qayta shikoyat yozilavergach, ish Bosh prokuratura nazoratiga olinadi va tegishli boshqarma xodimlari tomonidan nazorat tartibida o‘rganiladi. Yakunda Savilev ishida tergov organi va sud tomonidan qator kamchiliklarga yo‘l qo‘yilgani aniqlanadi.

Jumladan, nazorat tartibida o‘rganish davrida Savilevga nisbatan qo‘yilgan ayblovlar tegishli hujjatlar bilan to‘la asoslantirilmagan, kompaniya moliyaviy faoliyati ustidan o‘tkazilgan soliq tekshiruvlarida jiddiy xatoliklarga yo‘l qo‘yilgan, degan xulosaga kelingan.

Soliq tekshiruvlarida Savilevning elektron imzosi bilan o‘zlashtirilgan deb xulosa qilingan, soni bir nechta va qiymati bir necha milliard so‘mlik hisob-fakturalar aslida kompaniyaning amaldagi direktori tomonidan Savilev bu lavozimdan ozod etilganidan keyin imzolanganiga e'tibor qaratilmagan.

Sudlanuvchi Savilev o‘z so‘roqlarida u direktor bo‘lib ishlagan vaqtda “Grand Ravon oil” MChJning respublika bo‘ylab turli manzillarda ijaraga olingan 4 ta omborxonasi bo‘lganini aytgan. Ammo, noma'lum sabablarga ko‘ra tergov va sudlarda o‘zlashtirilgani aytilgan mahsulotlar aynan qachon va qaysi omborlardan olib chiqib ketilganiga oydinlik kiritmagan. Bu holatda soliq tekshiruvchilari ma'lumotlarni aynan Savilevning javobgarlikka tortilishidan manfaatdor bo‘lgan “Grand Ravon oil” vakillaridan olgani ishning xolis ko‘rilishiga Bosh prokuraturada shubha uyg‘otgan.

Bundan tashqari, Savilevning “Grand Ravon oil” direktorligidan ozod etilganidan so‘ng, 2020 yil 1 iyun kuni 2,7 mlrd so‘mlik tovar moddiy boyliklari firmaning yangi rahbari imzosi bilan boshqa firma hisobiga chiqarilgani fakti ham soliq tekshiruvlarining to‘g‘ri xulosa qilganiga shubha uyg‘otgan.

Tergov va har ikkala sud instansiyasi Savilevni ayblash uchun “Grand Ravon oil” MChJda o‘tkazilgan soliq tekshiruvida 10,7 mlrd so‘mlik tovar-moddiy boyliklari kamomadi aniqlangani haqidagi xulosasida keltirilgan holatlarni inobatga olgan. Ammo, jinoyat ishi doirasida so‘roq qilingan ­­­– shu kompaniyaning omborlari uchun moddiy javobgarlik yuklatilgan lavozimlarda ishlagan 5 nafar xodimlarning ko‘rsatmalarida tovar-moddiy boyliklarni Savilev o‘zining shaxsiy maqsadlari yo‘lida o‘zlashtirib yuborganligini isbotlovchi konkret faktlar keltirilmagan.

Bundan tashqari, dastlabki tergov va sudda tovar-moddiy boyliklari (avtomobil moylari) Savilev tomonidan qanday yo‘l bilan o‘zlashtirilgani, ya'ni qanday transport vositasida, qaysi ombordan qachon olib ketilgani va kimga berib yuborilgani kabi holatlarga aniqlik kiritilmagan.

Shu kabi holatlarni inobatga olib, Bosh prokuratura sud ajrimini bekor qilish hamda ishni yangitdan ko‘rish kerak deb hisoblab, Oliy sudning jinoyat ishlari bo‘yicha sudlov hay'ati kassatsiya instansiyasiga protest kiritdi.

Kalavaning bir nechta uchi borga o‘xshaydi

Bosh prokuraturaning aniqlashicha, tergov davrida “Factor Auto Oil” MChJ ta'sischilaridan biri I.Siddiqovga qarshi ko‘rsatmalar berilgan. Masala shu nuqtaga yetganda kalavaning uchi bir nechta ekani oydinlashganday bo‘ladi.

Ma'lum bo‘lishicha, I.Siddiqov ustidan Savilev va uning turmush o‘rtog‘i IIVga shikoyat kiritib, unga tegishli bo‘lgan firmaga ulush kiritishda aldov ishlatilgani, shu yo‘l bilan Siddiqov firmani o‘zga shaxslarning nomiga o‘tkazib yuborganini ma'lum qilgan.

Mazkur ariza bunga qadar IIVning Tergov departamenti ish yurituvida bo‘lgan jinoyat ishi materiallariga qo‘shilib, tergov harakatlari olib boriladi. Tergovda I.Siddiqov va A.Abdug‘afforovlarga nisbatan boshqa bir firma balansida bo‘lgan juda ko‘p miqdordagi mol-mulkini (katta ehtimol bilan ustav fondidagi ulushlarni) firibgarlik yo‘li bilan qo‘lga kiritganliklari holati bo‘yicha Jinoyat kodeksining 168-moddasi 4-qismi bilan jinoyat ishi qo‘zg‘atiladi. Shundan so‘ng I.Siddiqov va A.Abdug‘afforovlar jinoyat ishida ayblanuvchi tariqasida ishtirok etishga jalb qilinib, ularga nisbatan qamoqqa olish tarzidagi ehtiyot chorasi qo‘llaniladi (tergov harakatlari davom etmoqda).

Savilevning yaqinlari va advokatlari unga nisbatan qo‘yilgan ayblovlarning barchasi uyushtirilganini, aynan Siddiqov va boshqalar uning mol-mulklariga ega chiqish uchun o‘ylab topilgan tuzoqqa ilinib qolganini, Bosh prokuraturaning protest kiritishiga sabab bo‘lgan jinoyat ishi esa qo‘shimcha tergovga yuborilib, Siddiqov va boshqalarga oid jinoyat ishi bilan birgalikda qayta ko‘rib chiqilishi kerakligini ta'kidlamoqdalar.

Huquq himoyachisi ham xavotirda

Savilev ustidan sud jarayonlarini kuzatib borgan huquq himoyachisi Abdurahmon Tashanov juda qisqa vaqt ichida bu qadar yirik miqdordagi mahsulotlarni faqat bir kishi (Savilev) o‘zlashtirib yuborishi jismoniy jihatdan amalda imkonsiz ekaniga e'tibor qaratdi.

“Ishdan bo‘shatilgan Savelev go‘yo 10,7 milliard so‘mlik moylarni o‘ta qisqa muddatlarda talon-taroj qilganini hisoblab chiqdim. Salkam 11 millard so‘mlik avtomobil moylari o‘rtacha 60 tonnalik sisternalarga joylasangiz, 11 vagon bo‘larkan. Moylarni furalarga bo‘shatsangiz, 33 ta kattagina avtokolonna tashkil qilsa bo‘ladi. Demak, zamonamizning hali hech kim bilmaydigan supermeni Dmitriy Savelev karantin davrida hech bir sheriksiz o‘nlab qo‘riqchilarni dog‘da qoldirib, tun-u kun ishlab turadigan kameralarning nazariga tushmay, shuncha moyni ishtonining lippasiga qistirib olib chiqib keta olgan. Qoyil!..” deya kinoyali fikr bildiradi “Ezgulik” jamiyati raisi.

Tasodifmi yoki...?

Yodingizda bo‘lsa, Kun.uz avvalroq birinchi o‘zbek kosmonavti Solijon Sharipov ta'sischiligidagi kompaniya atrofida sodir bo‘layotgan voqealar haqida yozgan edi.

Unda o‘zbekistonlik tadbirkor ayol Odinaxon G‘ofurjonova o‘ziga tegishli «Megatek Avto» MChJning ulushlari noqonuniy yo‘llar bilan Rossiya fuqarolariga o‘tib ketganini aytgandi.

Buni qarangki, yuqorida aytganimiz – I.Siddiqovga nisbatan olib borilayotgan jinoyat ishi tergovi Odinaxon G‘ofurjonovaning shikoyatiga asosan qo‘zg‘atilgan jinoyat ishi bilan bitta bo‘lib chiqdi.

E'tiborlisi shundaki, Savelev, Siddiqov va G‘ofurjonovalar uchburchagi fazogir Solijon Sharipov ta'sischilik qiladigan kompaniyalarda kesishadi.

Internetdagi ochiq manbalarga ko‘ra, Solijon Sharipov – Savelev 10,7 mlrd so‘mini o‘zlashtirganlikda ayblangan “Grand Ravon oil” MChJda 20%, Savilev o‘zini shu kuyga tushishiga sababchi deb hisoblayotgan Siddiqov ishtirokidagi “Factor Auto Oil” MChJda 15% va Odinaxon G‘ofurjonova o‘ziga qaytarib olish uchun kurashayotgan «Megatek Avto» MChJda 20% ulushga ega.

Ta'kidlash joiz, “Mas'uliyati cheklangan hamda qo‘shimcha mas'uliyatli jamiyatlar to‘g‘risida”gi qonunga ko‘ra, MChJ ishtirokchilari uning majburiyatlari bo‘yicha javobgar bo‘lmaydilar va jamiyat faoliyati bilan bog‘liq zararlar uchun o‘zlari qo‘shgan hissalar qiymati doirasida javobgar bo‘ladilar.