Jahon | 21:19 / 17.02.2025
2358
2 daqiqa o‘qiladi

Olimlar saratonning rivojlanish xavfini belgilaydigan 380 ta gen variantini aniqladi

Tajriba doirasida saratonning eng keng tarqalgan 13 turidan birini tashxisi qo‘yilgan millionlab odamlardan genetik namunalar to‘plangan.

Foto: Shutterstock

Stenford universiteti olimlari saratonning rivojlanishiga sezilarli ta’sir ko‘rsatadigan 380 ta muhim genetik variantlarni aniqladi. Tadqiqot natijalari Nature Genetics jurnalida chop etildi.

Olimlarning tushuntirishicha, inson genomidagi DNK ketma-ketligida kuzatiladigan minglab kichik o‘zgarishlar onkologik kasalliklarga bog‘liq. Ammo ushbu o‘zgarishlarning qaysi biri saraton hujayralarining nazorat qilib bo‘lmaydigan o‘sishiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri ko‘maklashishi ma’lum emasdi.

Bilimdagi bu bo‘shliqni to‘ldirish uchun olimlar yagona nukleotid polimorfizmlari deb nomlanuvchi ushbu irsiy genetik o‘zgarishlarning birinchi keng ko‘lamli tahlilini o‘tkazdi. Tajriba doirasida saratonning eng keng tarqalgan 13 turidan birini tashxisi qo‘yilgan millionlab odamlardan genetik namunalar to‘plangan.

Tadqiqot davomida saraton hujayralarini ishga tushirib, ularning o‘sishini qo‘llab-quvvatlashda muhim rol o‘ynaydigan 400 ga yaqin variant aniqlangan.

Olimlarning ta’kidlashicha, tadqiqot rivojlanish jarayonida hujayralar bo‘linishi yoki qayta tiklanish davomida to‘planishi mumkin bo‘lgan mutatsiyalarga emas, balki homiladorlik paytida irsiy o‘tadigan DNK ketma-ketligiga qaratilgan. Ushbu genetik variantlar bazasidan kelajakda onkologik kasalliklar xavfini prognoz qilishda foydalanish mumkin bo‘ladi.

Avvalroq Germaniyada tadqiqotchilar ko‘krak bezi saratonini skrining qilishda sun’iy idrokdan foydalanish kasallikni aniqroq tashxislash imkoniyatini berishini aniqlagan edi.

Mavzuga oid