2014 yildan beri Germaniyada fuqaroligi bo‘lmaganlar soni ikki baravar ko‘paydi. Ko‘pgina bolalarda tug‘ilgan mamlakatlaridagi huquqiy muammolar tufayli fuqarolik yo‘q.
2022 yil oxirida Chet elliklar markaziy reyestri Germaniyada yashovchi fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar yoki fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarning rekord sonini qayd etdi. Bu haqda 10 mart, payshanba kuni Federal statistika boshqarmasi ma’lum qildi. Yil yakuni bo‘yicha 29 ming 455 nafar fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar ro‘yxatga olingan bo‘lsa, ularning to‘rtdan bir qismi voyaga yetmaganlardir.
2005 yildan 2013 yilgacha Germaniyada fuqaroligi bo‘lmaganlar soni 13 000 dan 14 000 kishigacha o‘zgargan. O‘sish birinchi marta 2014 yilda, mamlakat o‘z tarixidagi eng katta qochqinlar to‘lqinini boshdan kechirganida ko‘rindi. Sakkiz yil ichida fuqaroligi bo‘lmaganlar ikki baravar ko‘paydi.
Birlashgan Millatlar Tashkilotining Fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarning maqomi to‘g‘risidagi konvensiyasiga ko‘ra, agar hech bir davlat qonunga ko‘ra ularni o‘z fuqarosi deb hisoblamasa, fuqarolar fuqaroligi yo‘q deb hisoblanadi. Mutaxassislar fuqarolik to‘g‘risidagi qonunlardagi jinsiy, irqiy yoki diniy kamsitishlarni shaxsning fuqaroligi yo‘qligining asosiy sabablaridan biri sifatida ko‘rsatmoqda.
Ayrim mamlakatlarda ayollar o‘z fuqaroligini farzandlariga o‘tkazish huquqiga ega emas. Shunday qilib, Suriyada bolaning fuqaroligi faqat suriyalik otaning fuqaroligi bilan belgilanadi. Agar erkak otalikni tan olmasa yoki otalikni belgilashning iloji bo‘lmasa, bolaning fuqaroligi yo‘q bo‘ladi.
Federal statistika boshqarmasi ma’lumotlariga ko‘ra, 2022 yilda Germaniyada 4860 nafar fuqaroligi bo‘lmagan bola tug‘ilgan, bu 2014 yilga nisbatan 1310 nafarga ko‘p. Bu tendensiya xorijda ham sezilarli: xuddi shu davrda fuqaroligisiz tug‘ilgan bolalar soni 11 100 dan 24 595 taga oshgan. Ularning 48 foizi Suriyada tug‘ilganlar.
Fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar mamlakat fuqarolariga qaraganda ancha kam huquqlarga ega. Ta’lim va mehnat, sog‘liqni saqlash va ijtimoiy ta’minot sohalarida cheklovlar sezilarli. Ularning yashash mamlakatida qonuniy maqom olishlari qiyinroq. Germaniyada chet ellik ota-onalarning farzandlari, agar ota-onadan biri Germaniyada sakkiz yil yashamasa va doimiy yashash huquqiga ega bo‘lmasa, Germaniya fuqaroligini ololmaydi.
