500 миллион доллар қарз, «Belavia» учун янги рейслар ва яхтада тушлик. Путин ва Лукашенко Сочида яна учрашди

Россия президенти Владимир Путин ва Лукашенко учрашувга махсус ҳужжатлар солинган чемодан билан борди ва ундаги маълумотлар ҳақида тез-тез эслатди. Ёпиқ эшиклар остидаги учрашув 5 соатдан ортиқ давом этган. Хўш, бу учрашувда нималар ҳақида сўз борган?

Ҳеч кимга ишониб бўлмайдиган дипломат

Учрашувнинг расмий очиқ қисмида асосан Лукашенко гапирди. Одатда шунақа бўлади, Путин омманинг олдида ёки камера қаршисида гапиришни хушламайди. Очиқ учрашувда кўпчиликнинг эътиборини Лукашенко ўзи билан бирга олиб борган дипломат тортди. Беларусь президенти унда қандайдир муҳим ҳужжатлар борлиги ҳақида бир неча марта гапирди.

Бир неча кун аввал Лукашенко Беларусь парламенти вакиллари билан учрашиб, у ерда Путин билан нималар ҳақида гаплашишини айтганди. Лукашенкога кўра, улар Путин билан асосан иқтисодий масалаларни муҳокама қилиши ва гўёки охирги вақтларда содир бўлган воқеаларга (Ryanair самолётининг тўхтатилиши назарда тутилмоқда) эътибор қилмаслиги керак эди. Лекин Лукашенко Путин билан учрашувнинг очиқ қисмидаёқ самолёт тўхтатилиши ҳақида бир неча марта гапиришга улгурди. Бу эса ёпиқ эшикларда ўтган 5 соатлик суҳбат асосан мана шу мавзуда ўтганидан далолат беради.

Путин эса ўз одатига кўра хотиржамлик билан меҳмоннинг гапларини эшитди. Путин Лукашенконинг очиқ учрашувдаёқ самолёт тўхтатилиши ҳақида гапирганини эшитар экан бундан ташқари ҳам гаплашадиган масалалар борлигини айтди. Путин самолёт тўхтатилишини нима деб аташни билмай бир оз тўхтаб қолди ва уни шунчаки ўша воқеа деб атай қолди.

Шунингдек, Путин бу шунчаки оддий учрашув эканини билдирмоқчи бўлгандай сўзини шундай бошлади: «Ҳаво яхши, балки денгизда чўмилармиз?» Лукашенко эса жума куни чақирилгани яхши бўлгани, дам олиш кунларида денгизда завқланиш мумкинлигини айтиб, илтифотга миннатдорлик билдирди.

«Ахир президентнинг самолётини тўхтатишганди»

Путин учрашув вақтида 2013 йил содир бўлган бир воқеани эслади. Ўшанда Боливия президенти Эво Моралеснинг самолёти Венада тўхтатилган ва ичидан АҚШнинг сирларини очиб ташлаган МРБ собиқ агенти Эдуард Сноуден қидирилганди. Ўшанда Моралес Москвада газ экспорт қилувчи давлатлар саммитида қатнашиб қайтаётган ва саммит вақтида Боливия Сноуденга сиёсий бошпана беришга тайёрлигини айтганди. Бироқ самолёт ичида Сноуден бўлмагани аниқлангач, уни яна учириб юборишган.

«Ўз вақтида Боливия президентининг самолётини тўхтатиб, президентни самолётдан туширишганди. Лекин ҳеч нарса бўлмагандек жимлик бўлганди», деди Путин ўша воқеани эслаб. «Мен сизга бу ҳақда маълумот бераман. Ўзаро ишончли муносабатда эканимиз сабаб баъзи ҳужжатларни кўрсатаман. [Уларни кўргач] сиз нима бўлганини яхшироқ тушуниб оласиз ва улар аслида кимлар бўлганини биласиз».

1,5 миллиард долларлик қарз

Маълум бўлишича, Лукашенко ва Путин Россиянинг Беларусга қарз бериши борасида келишувга эришган. Яъни олдинроқ келишилган кредитнинг иккинчи транши берилиши келишиб олинган. Ҳозиргача кредит пакетининг 1 миллиард долларини олган Беларусь бу учрашувдан кейин яна 500 миллион доллар пул олади.

«Belavia» учун янги рейслар

Беларусда «Ryanair» самолёти тўхтатиб қолингач, Европа мамлакатлари Беларусь самолётлари, хусусан, миллий авиакомпания «Belavia» учун ўз осмонини ёпди. Бу эса беларуслар учун жиддий муаммолар юзага келтирди, чунки улар бошқа мамлакатга бора олмай қолишди. Бу муаммонинг ечимини ҳам Лукашенко Россия орқали топди. Путин билан учрашувдан кейин «Belavia» Россияга янги рейсларни очадиган бўлди. Энди беларусликлар Европадан ёппасига Россия орқали қайтадиган бўлди. Шунингдек, бу қарорнинг сабабларидан бири сифатида кўплаб беларусларнинг Қора денгиз бўйида дам олиши келтирилган.

Қора денгизда чўмилишмади

Путин учрашув бошида Лукашенкони Қора денгизда чўмилишни таклиф қилганди. Бироқ норасмий учрашув вақтида ҳаво чўмиладиган эмасди ва юқори мартабали меҳмонлар Путиннинг яхтасида денгизни айланишди. Рус нашрларининг таъбири билан айтганда, «ишчи чўмилиш» бўлмади. Уларнинг овқатланиши вақтида Беларусь президентининг ўғли Максим ҳам доимий ҳамроҳлик қилди. Президентларнинг яхтадаги суҳбатлари икки раҳбарнинг пулига қарашли каналларда тарқалди.

Путин ва Лукашенко Nexta собиқ бош муҳаррири Протасевич билан бирга қўлга олинган Россия фуқароси София Сапеги масаласини ҳам муҳокама қилган. Дмитрий Песковнинг айтишича, Путин бу масала қонуний ҳал қилиниши тарафдори эканини айтган. Шунингдек, Песков Сапеги Россия фуқароси бўлгани учун мамлакат бу ҳолатга бефарқ бўлмаслигини, лекин у қизнинг Беларусда вақтинчалик яшаш ҳужжати бўлганини ҳам эслатган.

Экспертларнинг айтишича, Путин Лукашенкодан Россия фуқароси бўлган қизни қўйиб юборишни сўраганда, Беларусь бу талабни бажарган бўларди. Бироқ Россия президенти буни сўрамаган.

Путин билан Лукашенко учрашуви фонида Беларусга қарши санкциялар қўллаш давом этмоқда. АҚШ 3 июн куни Беларусь давлат корхоналарига қарши санкциялар эълон қилинишини айтди.