Трамп Оқ уйни реконструкция қилишни бошлади

АҚШ президенти Доналд Трамп Вашингтондаги қароргоҳи Оқ уйда янги тантаналар залини қуриш мақсадида реконструкция ишларини бошлади, деб хабар берди BBC.

20 октябрь куни қурувчилар шарқий қанотдаги ёпиқ эшик ва деразаларнинг катта қисмини бузди, Трамп сўзларига кўра, у «тўлиқ модернизация қилинади».

АҚШ президенти ижтимоий тармоқдаги постида зал «жуда керакли» эканини таъкидлади.

«150 йилдан ортиқ вақт давомида ҳар бир президент Оқ уйдаги катта зиёфатлар, давлат ташрифлари ва бошқалар учун одамларни қабул қилиш мумкин бўлган бал залини орзу қилган», деб ёзди у.

Аввалроқ президент Оқ уйдаги 250 млн долларлик бал зали мавжуд бино билан «ёнма-ён» жойлашишини, бироқ уни ўзгартирмаслигини айтганди.

«У мавжуд бинога халақит бермайди. Унинг ёнида бўлади, лекин унга тегмайди ва [лойиҳада] мен жуда яхши кўрадиган мавжуд бино ҳурмат қилинади. Бу менинг севимли жойим. Мен уни жуда яхши кўраман», деди Трамп июнь ойида.

Президент сўзларига кўра, лойиҳа «кўплаб сахий ватанпарварлар» маблағлари ҳисобидан амалга оширилмоқда. Бу ватанпарварлар кимлар экани ҳозирча номаълум, Оқ уй лойиҳанинг эҳтимолий ҳомийлари номини ошкор қилмаган.

Баҳсли реконструкция

Оқ уй тарихан икки аср давомида АҚШ президентлари қароргоҳи бўлиб келмоқда. Шарқий қанот 1902 йилда қурилган ва бинодаги сўнгги сезиларли ташқи ўзгаришлар 1942 йилда амалга оширилган.

Гарчи Оқ уй ва унинг атрофидаги боғлар Миллий боғлар хизмати (NPS) тасарруфида бўлса-да, президентда таъмирлаш ишларини амалга ошириш бўйича анча кенг ваколатлар мавжуд.

NPS собиқ бош тарихчиси Роберт К. Саттоннинг айтишича, Оқ уй таъмирланаётганда, бу ҳар доим жамоатчиликни ташвишга солади.

«Оқ уй қурилганидан бери у билан боғлиқ деярли ҳамма нарса баҳс-мунозараларга сабаб бўлмоқда», деди у.

Миллий боғлар хизмати тавсиялар беради ва ҳар қандай таъмирлаш ва қурилиш ишларининг барча лойиҳаларини синчковлик билан баҳолайди, шу жумладан архитекторлар ва молиялаштириш манбаларини текширади. Саттоннинг сўзларига кўра, бу ҳолатда шундай қилинмаган.

«Бу бино жуда муҳим. Менимча, у дунёдаги энг муҳим маъмурий бино ҳисобланади, лекин биз шунчаки нима бўлаётганини билмаймиз ва мен буни нотўғри деб ҳисоблайман», деди у.

Янги залга қанча одам сиғиши ҳам номаълум, рақамлар 600 дан 900 гача, деди у.

Оқ уй лойиҳанинг баъзи тафсилотларини, жумладан, унинг кўлами ҳақида тасаввур берувчи чизмалар ва бир неча юз кишига мўлжалланган жойлар ва ҳашаматли олтин қандиллар кўрсатилган янги интерьер тасвирларини эълон қилган.

Трамп маъмурияти лойиҳага раҳбарлик қилиш учун Clark Construction компаниясини танлаганини, лойиҳалаштириш билан эса McCrery Architects архитектура фирмаси шуғулланишини маълум қилди. Оқ уйнинг таъкидлашича, Махфий хизмат бинони «хавфсизлик соҳасидаги зарур технологиялар билан таъминлайди».

Бутун дунё бўйлаб тарихий биноларни сақлаш масалаларини ўрганувчи халқаро нотижорат ташкилот - Архитектура тарихчилари жамияти ҳам лойиҳани танқид қилди.

Ўтган ҳафта эълон қилинган баёнотда ташкилот «бал залини қўшиш таклифидан жиддий хавотир билдирди», унда таъкидланишича, бу «сўнгги 83 йил ичида бинонинг ташқи кўринишидаги биринчи йирик ўзгариш бўлади».

«Шунинг учун муҳим аҳамиятга эга тарихий бинонинг бундай сезиларли ўзгариши пухта ва ўйланган лойиҳалаш ва текшириш жараёни билан бирга бўлиши керак».

Америка архитекторлар институти ҳам хавотир билдириб, лойиҳани очиқ ва шаффоф экспертизадан ўтказишга чақирди.

Трумэндан Обамагача

Бу йил Трамп аллақачон Овал кабинетни турли хил олтин безак элементларидан фойдаланган ҳолда қайта жиҳозлади ва стол-стул ўрнатиш учун Атиргул боғидаги майсазорни асфальт қилди.

Аммо Трамп Оқ уйни ўз дидига мослаб ўзгартирган биринчи президент эмас.

1933 йилда Оқ уйда президент Франклин Рузвельт учун ёпиқ бассейн қурилди, у полиомиелит туфайли жисмоний ҳолатини сақлаб қолиш мақсадида мунтазам равишда сузган.

Ҳарри Трумэн 1948-1952 йилларда Оқ уйни бутунлай қайта қурди. Бир нечта ҳисоботларга кўра, таъмирлаш ишлари 5,7 миллион долларга тушган.

1975 йилда Жеральд Форд ёпиқ бассейнни очиқ бассейнга айлантирди ва Ричард Никсон президентлиги даврида у Оқ уйнинг матбуот марказига айлантирилди. Ҳозирги кунда ҳам брифинглар бир вақтлар президентлар чўмилган бинода мунтазам равишда ўтказилади.

1993 йилда Оқ уйда энергия самарадорлигини оширишга қаратилган ишлар олиб борилди.

Трампнинг ўтмишдоши Барак Обама Оқ уйнинг теннис кортини баскетбол ўйинларини ўтказиш учун қайта жиҳозлади.