Муҳандислик санъатга айлантирилган дунёдаги еттита кўприк

Эйфел минораси ёнида, Тарн водийсидан 343 метр баландликда муҳандислик мўъжизаси — 2460 метр узунликдаги Мийо виадуки бор. Унинг шаклига самолёт аэродинамикаси илҳом берган: силлиқ линиялари шамол қаршилигини минималлаштиради, конструкция соатига 250 километргача бўлган шамолларга бардош беришга мўлжалланган.

Қурилиш водий бўйлаб масофани «ишга тушириш» имконини берадиган гидравлик тизимлар ёрдамида амалга оширилди — бу кўприк қурилишида аввал қўлланмаган. Қурилиш учун тахминан 290 000 тонна материаллар ва 394 миллион евро сармоя талаб қилинди. Буларнинг барчаси уч йил ичида амалга оширилди.

Сингапурдаги «Хендерсон тўлқинлари» кўприги (узунлиги 274 метр) дунёдаги энг математик дизайнлаштирилган кўприклардан биридир. Архитектор Жорж Лежандр уни фақат уч ўлчовли алгебраик тенгламалар ёрдамида яратган. Хендерсон йўлидан 36 метр баландликда жойлашган бўлиб, у Сингапурнинг жанубий тизмасидаги паркларни боғлайди.

Эгри қисмлар чуқурчалар билан уйғунлашиб, дам олиш учун қулай бўшлиқлар яратади. Кечаси конструкциянинг ёғоч «қовурғалари» светодиодлар билан ёритилиб, кўприкни сингапур урбанизми ва рақамли архитектурасининг тимсоли бўлган ёрқин тўлқинга айлантиради.

Бу митти кўприк (узунлиги 12 метр) ҳақиқий муҳандислик мўъжизасидир. Анъанавий кўприклардан фарқли ўлароқ, Rolling Bridge саккизбурчакка йиғилади. Саккизта учбурчак бўлаклар пўлат илон жонланаётгандек икки-уч дақиқада кўтарилиб, ўзаро туташади.

Ҳар жума куни тушдан кейин кўприк Гранд-Юнион канали устидан ўз ўзгаришини амалга оширади ва одамларни жалб қилади.

«Милтилловчи кўз» - кўприк ўзининг ноёб эгилиш тизими туфайли шундай ном олди. Бу алоҳида қисмлари кўтарилмасдан, ягона бирлик сифатида айланувчи дунёдаги биринчи кўприкдир.

Икки параболик камар — бири пастки қисм учун, иккинчиси таянч қисми учун — бир вақтнинг ўзида 40 даражагача бурчак остида айланади. Бутун цикл фақат тўрт дақиқа давом этади. Кўприк йилига 500 мартадан кўпроқ кўтарилиб, кемаларни ўтказади, унинг эгилиш механизми эса кўприкдаги чиқиндиларни тозалайди.

Европанинг энг улкан инфратузилма лойиҳаларидан бири Дания ва Швецияни боғлайди. Эресун кўприги тўрт полосали автомагистрал ва темирйўл линияларини бирлаштиради, улар сунъий орол орқали туннелга ўтиб кетади.

Кўприк кемалар тўқнашуви, зилзила ва бўронларга бардош бера олади. Унинг таркибий қисмларининг оғирлиги ўн минглаб тоннани ташкил қилади. Кўприк, шунингдек, Скандинавия ва қитъа ўртасида маълумотлар узатиш магистрали бўлиб хизмат қилади.

Олов ва сувдан нафас оладиган кўприк. Ҳар дам олиш кунлари минглаб одамлар улкан олтин аждаҳонинг 18 та махсус яратилган қурилмадан олов ва сув отаётганини томоша қилиш учун йиғилади.

Кўприк 15 минг чироқ билан жиҳозланган бўлиб, бу уни Хан дарёси устидаги порлоқ илонга айлантиради. Ўзининг ажойиб кўринишидан ташқари, бу Дананг аэропортини шаҳар пляжлари билан боғлайдиган муҳим транспорт артериясидир.

Ушбу кўприк - ҳаёт ғоясини ўзида мужассам этган. Унинг тузилиши ДНКнинг қўш спиралига ўхшаб, ҳаракат, алоқа ва ривожланишни англатади. У одатда шунга ўхшаш лойиҳалар учун зарур бўлган пўлатнинг фақат бешдан бир қисмидан фойдаланган ҳолда қурилган, бу рақамли дизайннинг самарадорлигини кўрсатади.

Кўприкда Марина-Бэй кўрфази ва Сингапур осмонўпар бинолари панорамаси кўринишини тақдим этадиган бешта кузатув майдончаси мавжуд. Бу шунчаки муҳандислик жасорати эмас, балки келажак шаҳрининг архитектура метафораси — замонавий, мослашувчан ва бир-бирига боғланган.

Бугунги кунда кўприклар нафақат функционал объектлар, балки инсон онгининг ёрқин намунасидир. Улар нафақат қирғоқларни, балки даврларни ҳам боғлайди, бу бизга қуриш - илҳом бериш эканлигини эслатади.