Трамп Путин янги ракеталарни синовдан ўтказиш ўрнига урушни тугатиши кераклигини айтди

АҚШ президенти Россия етакчисининг ядровий қурилма ўрнатилган «Буревестник» қанотли ракетаси синови ҳақидаги баёнотини танқид қилди. Бу ҳақда у Осиёга ташрифи чоғида Air Force One самолёти бортида журналистларга маълум қилди.

26 октябр куни Владимир Путин Россия ядровий двигателга эга «Буревестник«» қанотли ракетасини синовдан ўтказганини маълум қилганди. Россия Бош штаби раҳбари Валерий Герасимовнинг маълумотига кўра, 21 октябрда бўлиб ўтган синов парвози дастур тарихидаги энг узоқ давом этгани бўлиб, ракета ҳавода 15 соат бўлган ва тахминан 14 минг километр масофани босиб ўтган.

Ушбу ракетанинг яратилиши ҳақида Путин илк бор 2018 йилда гапирган, унинг сўнгги «муваффақиятли синови» (яна Путиннинг сўзларига кўра) икки йил олдин – 2023 йил октябр ойида бўлиб ўтганди. Путиннинг Бош штабдаги йиғилишда ҳарбий кийимда қилган бу сафарги баёноти хорижий оммавий ахборот воситаларида Ғарбга, айниқса, Доналд Трампга сигнал деб аталмоқда.

АҚШ президенти бу баёнотга 27 октябр тонгида жавоб бериб, АҚШ Россия соҳиллари яқинида «дунёдаги энг яхши» атом сувости кемасини жойлаштирганини эслатди. «Улар биз билан ўйин ўйнашмайди, биз ҳам улар билан ўйнамаймиз. Биз доимий равишда ракета синовларини ўтказамиз, аммо айтганимдек, бизда ядровий сувости кемаси бор. <...> Мен Путин айтган гапларни ўринли деб ҳисобламайман. У бир ҳафтада тугаши керак бўлган, лекин тўрт йилдан бери давом этаётган урушни тугатиши керак эди. У шу иш билан шуғулланиши керак, ракета синовлари билан эмас», – деди Трамп.

Reuters агентлиги қайд этишича, Путиннинг мурожаати Россия АҚШнинг глобал ҳарбий рақиби бўлиб қолаётгани тўғрисида – айниқса ядровий қурол соҳасида. Баъзи тадқиқотчилар фикрича, «Буревестник» ҳақидаги баёнотни Украинадаги воқеалар контекстида эмас, балки Москванинг Россия ва АҚШ ўртасидаги қурол назорати бўйича сўнгги қолган шартнома – СНВ (Россия ва АҚШ ўртасидаги стратегик ҳужум қуролларини янада қисқартириш ва чеклаш бўйича чоралар тўғрисидаги битим) шартномасини узайтириш таклифи билан боғлиқ ҳолда кўриб чиқиш керак.

Россия президентининг махсус вакили, Россия тўғридан тўғри инвестициялар жамғармаси раҳбари Кирилл Дмитриев ҳам АҚШ ушбу сигнални олиши учун қайғурди, у икки кун олдин Вашингтонга Трамп жамоаси билан музокаралар ўтказиш учун борганди. Унинг сўзларига кўра, санкцияларга қарамай Россия иқтисодиёти «яхши ҳолатда» ва у аллақачон америкаликларга Путиннинг бош штаб аъзолари билан учрашуви ҳамда «Буревестник» синовлари ҳақидаги маълумотларни «етказишга улгурган».

Дмитриевнинг баёнотларига Трамп маъмуриятида ҳеч қандай изоҳ берилмаган ва у билан учрашувлар натижалари ҳақида хабар қилинмаган, АҚШ молия вазири Скотт Бессент эса Путиннинг махсус вакилини «Россия пропагандачиси» деб атаган. CBS News бошловчиси Маргарет Бреннан Бессентдан Америка санкциялари Дмитриев айтганидек, Россия иқтисодиётига таъсир қилмайдими, деб сўради. «Маргарет, сиз ростдан ҳам россиялик пропагандачи айтган гапларни тарқатмоқчимисиз? У яна нима ҳам дея оларди?» – деб жавоб берди Бессент.

Кремлдагилар журналистларнинг «Буревестник» синовлари ҳақидаги саволларига жавоб бераркан, Россия «милитаристик кайфият» фонида ўз хавфсизлигини таъминлаш билан изчил шуғулланаётгани маълум қилинди. Россия президенти матбуот котиби Дмитрий Песковнинг сўзларига кўра, «Буревестник» ракетаси синовларида «Москва ва Вашингтон ўртасидаги муносабатларни кескинлаштирадиган ва кескинлаштириши керак бўлган ҳеч нарса йўқ», айниқса «бу муносабатлар минимал даражада» бўлгани инобатга олинса.