Kun.uz таҳририятига Наманган шаҳридан мурожаат келиб тушди. Арзномани жойига бориб ўрганиб, аҳоли вакиллари билан учрашиш мақсадида йўлга тушдик.
2012 йили Наманган шаҳридаги Ўрта Ровустон маҳалласида 120та намунали типдаги коттеж қуриб битказилиб, унга шартнома асосида бошланғич тўловни топширган хонадон соҳиблари кўчиб ўтади.
Бугунги мақолада ана шу коттежлар массивида йиғилиб қолган долзарб муаммолардан иккитасига тўхталамиз.
Авария ҳолатидаги коттежлар бўйича мурожаатни ҳал қилдиган ташкилот йўқ...
Маълумки, аҳоли яшаши учун намунали коттежлари қурилишидан олдин ернинг структураси, мелиоратив ҳолати архитектура ва бошқа қурилишга соҳасидаги ташкилотлар томонидан чуқур ўрганиб чиқилади. Бизнинг «қаҳрамонларимиз» истиқомат қилаётган массивни бунёд этган бинокорлар бу жиҳатларга кўп ҳам эътибор бермаган кўринади. Қад ростлаганига икки йил ўтмай, массивнинг темир йўлга яқин ҳудудидаги коттежларнинг деворларида ёриқлар пайдо бўла бошлаган.
Айни пайтда эса бу ёриқлар қўрқинчли ҳолатга келди. 4-5-8 сантиметрли ёриқлардан нариги хонани бемалол кўриш ҳам мумкин. Бинолар ер ости сизот сувидан чўка бошлабди.
Сабаби, коттежларга яқин жойдан чиқаётган дренаж қудуғидан пайдо бўлган захоб сувларининг таъсири эди. Яна мурожаатлар. Яна қоғозбозлик. Охир-оқибат - ҳаракатлар бесамарлиги.
Ушбу захоб сув 400 метр чуқурликдан қувур орқали чиқарилган бўлиб, оқиб кетар ариғи йўқ. Барча чиқаётган сув коттежлар тагига сизиб оқиб ётибди.
Аҳоли арзига мутасадди ташкилотлар томонидан берилган жавобдан парча келтирамиз:
«Ҳудудга коттеж қурилишидан бир неча йиллар аввал, номини аниқлашнинг имкони бўлмаган фирма томонидан мебел ишлаб чиқаришни йўлга қўйиш мақсадида, ер остидан сув чиқариш учун, 400 метр чуқурликдан диаметри 320 мм. бўлган қувур ўрнатилган. Йиллар давомида ўрнатилган қувурлар чириши оқибатида ер остидан чиқаётган сув қувурдан чиқиб, аҳоли яшайдиган коттежларга шикаст етказаётгани аниқланди. Коттежлар қурилишида буюртмачи ташкилот томонидан масалага эътибор қаратилмаган.
Ҳудудда ер ости захоб сувларини қочириш учун тик дренаж қудуғи ва дренаж коллекторлари мавжуд эмас. Юзага келган муаммони бартараф этиш учун ўрнатилган қувурни олдириб ташлаш ва 1,5 км масофага закан ариқ кавлаш тавсия этилади.
Бошқарма томонидан юқорида белгиланган вазифаларни бажариш учун махсус техника ва бўш маблағлар йўқлиги сабабли, мазкур масалани ҳал этиш коттеж қурилиши бўйича буюртмачи ташкилотга йўналтиришни сўраймиз».
Мутасадди ташкилотлар ана шундай жавоб билан аҳолини сарсон қиляпти, холос. Жавоб бир хил: «Бу қудуқ ҳеч қайси ташкилотга тегишли эмас!». Наманган архитектура ва гидробиология ташкилоти ҳам келиб кўриб кетган. Бироқ, иш ҳал бўлмаган.
Ўша қувур ўшандай турибди. Сув катта ҳажмда оққанича, уйлар остига тўпланиб, биноларни емиришга тушган. Коттежлар эгаларининг додини эшитадиган мутасадди йўқ. Массивдаги хонадонлар авария ҳолатидаги уйларда яшамоқда.
Турар жой комплексими ёки саноат ҳудуди?...
Массив истиқомат қилиш учун жуда қулай ҳудудга жойлашган. Бу ердан коттеж сотиб олганларга турар жойлар намунали бўлиши, хусусан, маҳалла гузари, болалар майдончаси, медпункт сингари барча инфратузилмалар қурилиши ваъда қилинган бўлиб, айнан ўша объектлар массивнинг бош режасида борлиги кўрсатилган.
Лекин, йиллар ўтиб бориши билан оз эмас 120та намунали коттеж жойлашган ҳудуд атрофига режадаги болалар майдончаси, озиқ-овқат дўкони, ёпиқ спортзал ёки бирорта маиший хизмат объекти қурилмади. Боз устига шаҳар ҳокимлиги томонидан гузар қурилиши керак бўлган майдонлар саноат, ишлаб чиқариш корхоналарига берила бошланди.
Ҳозир массив атрофини ишлаб чиқариш объектлари ўраб олган. Айни пайтда массив атрофида совутгич эҳтиёт қисмлари ишлаб чиқарувчи корхона, иссиқхона комплекси ва арқон ишлаб чиқарувчи цех фаолият олиб бормоқда.
Намунали коттежларга асосан ёш оилалар кўчиб чиққан. Ҳар бир оилада уч-тўрт нафардан ёш бола бор. Инфратузилмалардан умидини узган аҳоли болалар майдончаси йўқлиги сабаб, бир ёқадан бош чиқариб, массив ёнидаги ташландиқ, қамиш ва чиқиндилар билан тўлган жойни ҳашар йўли билан ободонлаштиришга киришди.
Майдонча атрофи эпақага келтирилиб, арчалар экилди. Бироқ, болалар майдончаси битмай майдончанинг «эга»си чиқди. Бир кунда экилган арчалар юлиб ташланиб, ўрнида турар жой биноси қад кўтара бошлади.
Қурилишни бошлаган Муҳаммаджон Алишеровдан ерга эгалик ҳуқуқини берувчи тегишли ҳужжатларни сўрадик. Шаҳар ҳокимлиги захирасида турувчи ер майдонини турар жой қуришга бериш учун ҳокимнинг Қарори ёки захирадаги ер майдонининг аукционда сотиб олингани ҳақида ҳужжат бўлиши зарур. Аввалига «Кутиб туринглар, мен ҳозир ҳужжатларни олиб чиқаман», деган Алишеров, бир соатлардан сўнг ҳужжатларни ҳеч қандай гувоҳларсиз ўз хонадони ичкарисида кўрсатишини айтди. Қисқаси, болалар майдончаси ўрнида қурилишни бошлаган инсон бизга ҳеч қандай ҳужжатларни тақдим эта олмади.
Қарангки, коттежлар массивига Наманган шаҳар уй-жой бўлими, сектор мутахассиси Раҳматилло Абдулҳамидов келиб қолди. Биз мутасаддига: «М.Алишеров томонидан яшаш учун уй қонуний қуриляптими?», деган саволни бердик. Ҳокимлик вакили: «Ўрганиб чиқамиз. Натижасини аҳолига етказамиз», дея жавоб қайтарди.
Аҳоли вакиллари маиший хизмат объектлари ўрнига саноат корхоналари қурилаётгани ҳақидаги мавжуд муаммолар бўйича Наманган шаҳар ҳокимлиги, прокуратураси ва бошқа мутасадди ташкилотларга кўп бора мурожаат қилган бўлсада, ҳеч қандай самара бўлмабди.
«Ҳайрон бўляпмиз. 2012 йили қурилган коттежларимизда ҳеч қандай инфратузилма объектлари йўқ. Улар учун ажратилган жойларда иккита ишлаб чиқариш корхонаси, иссиқхона фаолият олиб бормоқда. Захоб сув яшаш уйларимизни авария ҳолатига келтирди. Дардимизни айтмаган мутасадди ташкилот қолмади. Маиший хизмат шохобчаларини қўйинг, болалар учун майдончаси ташкил этаётган бўш турган жойни ноқонуний равишда яшаш жойи қуриш учун бериб юборишди», дейди хонадон эгаларидан Баҳромжон Сайитбоев.
«Маҳалламизнинг, кўчаларимизнинг номи ҳам йўқ. Манзилимизни сўрашса «Коттежлар массиви» деймиз. Ҳокимият қошидаги топонимик комиссиянинг йўли тўрт йилдан бери биз томонга тушмаган. Хонадонларда асосан ёш оилалар бўлгани учун болалар кўп. Транспортлар ҳаракатланувчи йўлда ўйнашса хавфли. Болалар майдончаси, гузар ўрнини ишлаб чиқарувчилар эгаллаб олишган», дейди хонадонда яшайдиган аёллардан бири.
Наманган шаҳар ҳокимлиги Ўрта Ровустон маҳалласида номи қўйилмаган - «коттежлар массиви» борлигини ёдидан чиқариб юборишган, чоғи..
120та хонадон эса ўз муаммоларига ўзи «қоврилиб» яшамоқда.
Шаҳар ҳокимлиги мутасаддиларидан ушбу муаммоли ҳолатлар бўйича самарали ҳаракатларни кутиб қоламиз.
KUN.UZ мухбири Элмурод Эрматов
