Бошланган барча ишларни якунига қандай етказиш мумкин?
Ҳафсаланинг пир бўлиши ва қатъиятнинг етишмаслиги - турли машғулотларда моҳирликка эриша олмаслигимизнинг асосий сабабларидир.
Енгилишимизнинг 4 сабаби бор:
- Барини бажаришга улгурмаймиз.
- Қизиқишни йўқотамиз ёки чўчиймиз.
- Ишга жиддий ёндашмаймиз.
- Бюджетдан чиқиб кетамиз.
Қатъийроқ бўлишимиз керак
Қандай қилиб охиригача қатъий туриш мумкин?
Бу тўсиқларнинг барини енгиб ўтишнинг олти усули мавжуд.
Улар мақсадга етишда қатъий бўлишимизда ёрдам беради.
1. Олдингизга улкан мақсад қўйинг
Юқори марраларни забт этганлар тоғнинг пастида турганларга ўхшамайди. Мақсадни белгилаб олишнинг ўзи етарли эмас. Улкан ишларни режалаштириш лозим.
Мақсад қанчалик жиддий бўлса, унга эришишда янада қатъий бўласиз. Ўзгалар, масалан, оила, дўстлар, мижозлар учун масъул эканимизни ҳис қилганимизда бор кучимиз билан ҳаракат қиламиз.
Рағбат ташқи омилларга боғлиқ бўлган фикрлаш тарзи “оҳу психологияси” деб аталади. Оҳу тез югуради, бироқ унинг ортидан қуваётган шерга қараганда бироз тезроқ холос. Шер тўхтаганида оҳу ҳам югуришдан тўхтайди.
Катта мақсад ички рағбатни яратади ва мияни “оҳу режимидан” “шер режимига” ўтказади.
“Инглиз тилини ҳамма билгани учун” эмас, хориж университетига кириш учун ўрганинг.
Профессионал бўлинг. Фақат ойлик маош учун эмас, оила ва яқинларни қўллаб-қувватлаш учун ҳам.
Дўстларни ҳайрон қолдириш ҳамда мазали овқатланиш ва узоқ умр кўриш учун таом тайёрлашни ўрганинг.
Ўзингиздан муҳимроқ бирор нарсани излаб топинг
Дэниел Дэннет
2. Буни амалга ошириб бўлган инсонлар билан мулоқот қилинг
Қатъият вужудингизда уйғонади. Барини амалга ошириш имкони бор эканига ишониш лозим. Энг яхши усули – сиз танлаган йўлда натижаларга эришган кишилар билан мулоқот қилинг.
Хорижий тилни ўрганиш учун ўзингизни ёшингиз ўтиб қолган санайсизми? Ҳа, дунёда ёшлигидаги куч-қуввати, бўш вақти бўлмаган эллик ёшли раҳбарлар бор. Бироқ улар хорижий тилда сўзлашишни ўрганишмоқда.
Ирсият озишингизга халақит қиляпти деб ўйлаяпсизми? Йилига 20 кг дан ортиқ вазн йўқотаётган ортиқча вазнли кишиларга нима дейсиз?
Устоз ёки қизиқишингизга мос келадиган гуруҳлар, масъулиятли ҳамкорни изланг. Ана ўшанда ёлғизликдагига қараганда узоқроққа силжийсиз.
Тез юришни истасанг – бир ўзинг юр. Узоққа боришни истасанг – ҳамроҳ билан юр.
3. Руҳиятингизни ривожланишга созланг
Мақсадга эришиш йўлидаги тўсиқ – бизнинг худбинлигимиз. Атрофдагиларга бирор нарсани исботлашни бас қилсак, худбинлигимизни ҳимоя қилиш муаммоси иккинчи даражага ўтади. Куч эса кўникмаларни ривожлантиришга қаратилади.
Стэнфорд университети тадқиқотчиси Кэрол Двек 20 йиллик тадқиқотлари натижасида ривожланиш фикри бахтли муносабатлар қуриш, муваффақиятга эришиш ва қийинчиликларга қарши туришда ёрдам беради, деган хулосага келган.
4. Жадвал тузинг
Кевин Круз муваффақиятли миллиардерлар, Олимпия чемпионлари ва тадбиркорларнинг одатларини ўрганган. Ўз ютуқлари ҳақида гапирганида уларнинг ҳеч бири ишлар рўйхатини эслаб ўтмаганини сезган.
Крузнинг сўзларига кўра, вазифалар рўйхатининг камчиликлари бор.
Рўйхат вақтни ҳисобга олмайди. Кўз олдимизда ишлар рўйхати гавдаланганида тезроқ амалга ошириладиган ишларга киришамиз, кўпроқ вақт талаб этадиган бандларни эса кейинроққа қолдирамиз. iDoneThis компаниясининг тадқиқотлари ишлар рўйхатининг 41 фоизи бажарилмай қолиб кетишини кўрсатган.
Рўйхат муҳим ва тезкорлик ўртасидаги тафовутни намойиш этмайди. Муддати оз қолган вазифаларни бажаришга киришиб, муҳим ишларни кўздан қочирамиз (айтганча, флюрография қилдирганингизга анча бўлдими?)
Рўйхат зўриқишни келтириб чиқаради. Психологияда Зейгарник эффекти маълум: якунланмаган ишлар улар тўғрисидаги фикрларни уйғотади. Натижада кун давомида ўзимизни ўта чарчаган ҳис қиламиз ва тунда уйқусизликдан азият чекамиз.
Вазифалар рўйхатини тузиш ўрнига жадвал-календарь тузинг. Унда ўз вазифаларингизни тартибга солинг.
Жадвал устуворликларни белгилаш ва уларни бажариш учун вақтни ҳисобга олишда ёрдам беради: масалан, кунига 30 та сўзни ёдда сақлаш ёки ҳар тонгда хорижий тилни ўрганиш билан шуғулланиш.
5. Ўзгаларга ўргатинг
Ўрганилган нарсаларни ёдда сақлашнинг тезкор ва самарали усулларидан бири – билимни дарҳол амалиётда қўллаш ёки бирор кишига ўргатиш.
Тадқиқот натижалари шуни кўрсатадики, одамлар
- маъруза тинглаганида 5 фоиз;
- предмет тўғрисидаги маълумотни ўқишганида 10 фоиз;
- аудио ва видеоматериаллар ёрдамида бирор нарса ўрганишса, 20 фоиз;
- гуруҳда маълумот муҳокама қилинганида 50 фоиз;
- ўрганиш амалиёт билан бирга олиб борилганида 75 фоиз;
- ўрганилган материални кимгадир ўргатишса, 90 фоиз материални эслаб қолишар экан.
Бундай кўрсаткичларнинг асосий сабаби ўргатиш жараёнида миянгиз йўл қўйилган хатоларни тезроқ англайди ва уларни бартараф этишга ўз диққатини қаратишидадир. Бу эса пассив ўрганишнинг барча анъанавий усулларига зид келади.
Шунинг учун қандай материални ўрганаётганингизнинг аҳамияти йўқ. Муҳими, диққатни ўргана олганларингизга қаратиш.
Ҳеч қачон бажармаган ишларингизнини амалга ошириб, янги нарсаларни ўрганинг. Уларни ўзгаларга ўргатиб, билимингизни сақлаб қолинг. Ёдда сақланг ва такрорланг.
6. Қизиқинг
Нима учун айрим кишилар парҳезга бир ой амал қилгач, уни ташлаб, унга бошқа ҳеч қачон қўл уришмайди? Чунки уни бузганлик учун жазо берилмайди. Торт бўлагини еганингиз учун сизни ишдан ҳайдаб юборишмайди-ку.
Агар муваффақиятсизлик учун бирор йўқотишни ҳис қилсангиз, мақсадга эришишингиз осон бўлади. Махсус иловалар ёрдамида сизни назорат қилиб, келишув шартлари бузилган ҳолатда пулни хайрия сифатида юбориш учун бирор кишини топинг. Ана ўшанда мақсад сари интилиб, ҳаётни бироз яхшилашга муваффақ бўласиз.
Мен мақсадга бир ҳафтадан кейин етиб олишим керак. Агар ўхшамаса, бирор бошқа иш билан шуғулланаман.
Мавзуга оид
12:13 / 19.09.2023
Болалар миллий тиббиёт марказида онлайн маслаҳат бериш йўлга қўйилди
10:50 / 08.08.2023
Аэропортда нималар қилмаслик керак? Стюардесса маслаҳатлари
13:13 / 08.03.2020
Инглиз тилини тўғри ўрганиш бўйича 12та кўникма
13:07 / 02.07.2019