Янги Божхона кодекси лойиҳаси эълон қилинди

Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳалари муҳокамаси порталида янги таҳрирдаги Божхона кодекси лойиҳаси жойлаштирилди.

Ўзбекистон Республикасининг божхона қонунчилиги қуйидаги принципларга асосланади:

қонунийлик;

божхона чегараси орқали товарлар олиб ўтилганда шахсларнинг тенг ҳуқуқлилиги;

божхона операцияларининг шаффоф, аниқ-равшан ва изчил амалга оширилиши.

Божхона қонунчилигидаги бартараф этиб бўлмайдиган барча қарама-қаршиликлар ва ноаниқликлар жисмоний шахслар ва ташқи иқтисодий фаолият иштирокчилари фойдасига талқин қилинади.

Божхона ишида божхона органи томонидан божхона декларацияси рўйхатдан ўтказилган ва бошқа ҳужжатлар қабул қилинган кунда амалда бўлган қонун ҳужжатлари қўлланилади.

Божхона қонунчилиги орқага қайтиш кучига эга эмас ва қонунлар билан бошқача қоида назарда тутилмаган бўлса, амалга киритилгандан бошлаб юзага келган муносабатларга нисбатан қўлланилади.

Божхона қонунчилигини бузганлик учун жавобгарликни бекор қиладиган ёки енгиллаштирадиган божхона тўғрисидаги қонун нормалари орқага қайтиш кучига эга.

Божхона тўғрисидаги қонун ҳужжатлари, агар ҳужжатларнинг ўзида кечроқ муддат кўрсатилмаган бўлса, расмий эълон қилинган кундан эътиборан кучга киради.

Божхона қонунчилигини бузганлик учун жавобгарлик божхонага оид ҳуқуқбузарлик содир этилган кунда амалда бўлган қонун ҳужжатлари асосида юзага келади.

Ўзбекистон Республикасининг божхона ҳудуди Ўзбекистон Республикасининг божхона қонунчилиги қўлланиладиган ҳудудни англатади.

Божхона ҳудудининг чегаралари Ўзбекистон Республикасининг божхона чегараси ҳисобланади.

Божхона чегараси орқали товарларни олиб ўтиш бўйича чекловлар халқаро шартномалар ва Ўзбекистон Республикасининг қонун ҳужжатларидан келиб чиқиб ўрнатилиши мумкин.

Ушбу чекловлар жорий этилиши муносабати билан товарларни олиб ўтувчи манфаатдор шахсда ёки ташувчида юзага келган харажатлар божхона органлари томонидан қопланмайди.

Ўзбекистон Республикасининг манфаатларидан, шунингдек Ўзбекистон Республикасининг қонун ҳужжатлари ва халқаро шартномаларидан келиб чиққан ҳолда, айрим товарларни олиб кириш ҳамда ушбу ҳудуддан олиб чиқиш:

давлат хавфсизлигини;

жамоат тартибини;

инсон ҳаёти ва соғлиғини ҳимоя қилишни;

атроф-муҳитни муҳофаза қилишни;

миллий ва маънавий қадриятларни сақлаб қолишни;

Ўзбекистон Республикаси ва бошқа мамлакатлар халқларининг маданий бойликларини ҳимоя қилишни;

мулк ҳуқуқини, олиб кирилаётган товарлар истеъмолчиларининг манфаатларини ҳимоя қилишни таъминлаш мақсадида тақиқланиши мумкин.

Олиб кирилиши ва олиб чиқилиши тақиқланган товарлар:

олиб кирилганда — дарҳол божхона ҳудуди чегарасидан ташқарига олиб чиқилиши;

олиб чиқилганда — дарҳол божхона ҳудудига қайтарилиши шарт, агар Ўзбекистон Республикасининг қонун ҳужжатларида ёки халқаро шартномаларда бошқача тартиб назарда тутилмаган бўлса.

Товарни олиб чиқиш ёки қайтариш, шунингдек юк операциялари товарни олиб ўтаётган шахс ёки ташувчи томонидан амалга оширилади.

Агар товар дарҳол олиб чиқилмаган ёки қайтарилмаган бўлса, товар олиб ўтувчи манфаатдор шахснинг ёки ташувчининг ҳисобидан вақтинча сақлаш омборида вақтинча сақланиши лозим.

Бундай товарни сақлашнинг энг кўп муддати уч суткани ташкил этади, агар қонун ҳужжатларида айрим турдаги товарларга нисбатан бошқача муддат назарда тутилмаган бўлса. Ушбу муддат тугагач, товар йўқ қилиниши ёки суд қарори асосида давлат даромадига ўтказилиши лозим.

Қуйидагилар дастлабки маълумотни тақдим этишнинг мақсади ҳисобланади:

божхона чегараси орқали олиб ўтилиши режалаштирилаётган товарлар ҳақида божхона органлари томонидан маълумотлар олиш;

хавфни баҳолаш;

товарлар божхона ҳудудига етиб келишидан олдин объектларни, божхона назорати шаклларини ва божхона назоратини ўтказишни таъминлайдиган чораларни танлаш тўғрисида дастлабки қарорларни қабул қилиш.

Дастлабки маълумот божхона органлари томонидан божхона операцияларини амалга оширишни тезлаштириш ва божхона назоратини ўтказишни мақбуллаштириш учун фойдаланилади.

Ташувчи товарлар, транспорт воситалари ва йўловчилар тўғрисидаги дастлабки маълумотни улар божхона ҳудудига амалда етиб келгунига қадар, телекоммуникация тармоғи орқали божхона органларининг ахборот тизимига тақдим этиши шарт.

Ташувчи учун дастлабки маълумотни бошқа манфаатдор шахс тақдим этиши мумкин. Шу билан бирга дастлабки маълумотнинг тўғрилиги учун жавобгарлик ташувчи зиммасида бўлади.

Товар тўғрисидаги дастлабки маълумот у Ўзбекистон Республикаси божхона чегараси орқали олиб ўтилиши режалаштирилаётган жойга қараб божхона органига тақдим қилинади.

Дастлабки маълумот:

жисмоний шахслар томонидан Ўзбекистон Республикаси божхона чегараси орқали олиб ўтиладиган шахсий фойдаланиш учун мўлжалланган товарларга;

ушбу Кодекснинг 23-бобида кўрсатилган товарларга;

табиий офатлар, бахтсиз ҳодисалар ва фалокатларни бартараф этиш учун ташилаётган товарларга;

мақоми Ўзбекистон Республикасининг қонун ҳужжатларига мувофиқ берилган рухсатнома билан тасдиқланган ҳарбий юкларга;

махсус божхона процедурасига жойлаштириладиган товарларга;

Ўзбекистон Республикаси божхона ҳудудининг бир қисмидан унинг бошқа қисмига чет давлатлар ҳудуди орқали олиб ўтиладиган товарларга;

қувур ўтказгич транспорти орқали ёки электр ўтказиш линиялари бўйича олиб ўтиладиган товарларга;

халқаро почта жўнатмалари орқали жўнатилган товарларга нисбатан тақдим этилмаслиги мумкин.

Дастлабки маълумот қуйидаги ҳолларда тақдим қилинади:

автомобиль транспортида божхона чегарасидан ўтишдан бир соат аввал;

божхона ҳудудига темир йўл транспорти етиб келишидан икки соат аввал;

божхона ҳудудига ҳаво транспорти учиб келишидан икки соат аввал – катта масофадаги маршрут амалга оширилганда;

ҳаво транспортининг учиб кетиши вақтида – кичик масофадаги маршрут амалга оширилганда.

Дастлабки маълумотга қуйидагилар киритилиши лозим:

транспорт воситаси тури;

ташувчининг мамлакати, номи ва манзили;

транспорт воситаси ҳақида маълумотлар. Бунда ташувлар автомобиль транспорти орқали амалга оширилса, рўйхатга олиш рақами, рўйхатга олинган мамлакат ҳақида маълумотлар тақдим қилинади;

товар жўнатувчининг мамлакати ва номи;

товарни қабул қилувчининг мамлакати ва номи;

товарни қабул қилувчининг солиқ тўловчиси манзили ва идентификация рақами (транзитда талаб қилинмайди);

товарларнинг номи, брутто вазни, нархи;

товарларни таснифлаш ва кодлашнинг Уйғунлашган тизимига мувофиқ биринчи 6 рақамдан кам бўлмаган даражасида товар кодлари;

рухсат берувчи ҳужжатлар ҳақида маълумотлар;

товарларнинг божхона ҳудудига етиб келиши (режалаштирилган) вақти;

1975 йил 14 ноябрда қабул қилинган, ХЙТ дафтарчасини қўллаган ҳолда юкларни халқаро ташиш тўғрисидаги Божхона конвенциясига мувофиқ ХЙТ дафтарчасининг рақами (агар бўлса);

инвойс (ҳисоб-фактура) ва транспорт юкхатининг рақами ва санаси;

кўрсатилган транспорт воситаларида ҳаракатланаётган йўловчилар ҳақида маълумотлар.