Яқин Шарқдаги геосиёсий кескинликлар фонида қимматбаҳо металлар нархи ошишда давом этяпти. Хусусан, йил бошидан бери олтин қарийб 16 фоизга, кумуш 21 фоизга, алюминий 11 фоизга, мис эса 16 фоизга қимматлашди.
Апрел ойининг навбатдаги ҳафтасида сиёсий воқеаларнинг молиявий бозорларга таъсири кучли бўлди ва бозорларни сезиларли даражада пасайтириб юборди. Тарихда биринчи бор Эрон тўғридан тўғри Исроилга ҳужум қилди. Бу воқеа Яқин Шарқ ҳудудида кескинликни янада ошириб юборди. Оқибатда, нафақат АҚШ фонд бозори, балки ривожланаётган мамлакатларнинг фонд бозорлари ҳам зарар кўрди. Бундан ташқари, АҚШ Федерал захира тизими (ФЗТ) раиси Жером Повел март ойидаги макроиқтисодий маълумотларига қисқача изоҳ берди. Унинг таъкидлашича, сўнгги таҳлиллар инфляция пасайиши бўйича келгусида прогресс йўқлигини кўрсатмоқда ва юқори ставкалар узоқроқ вақт, яъни 2 фоизлик инфляцияга эришилмагунча сақланиб қолиши мумкин.
Jahon Insights канали экспертлари 15 апрелдан 19 апрелгача бўлган даврда халқаро молия бозорида содир бўлган энг муҳим воқеаларни таҳлил қилиб чиқди.
АҚШ топ фонд бозорлари индекси:
- S&P500 – 4967 (ҳафта бошидан -3,05 фоиз, йил бошидан +4,14 фоиз);
- NASDAQ – 17037 (ҳафта бошидан -5,36 фоиз, йил бошидан +1,26 фоиз);
- DJI – 37986 (ҳафта бошидан +0,01 фоиз, йил бошидан +0,79
фоиз).
АҚШ фонд индекслари сиёсий ва макроиқтисодий маълумотлар оқибатида, жорий ҳафтада 2024 йилдаги энг йирик коррекцияни қайд этди. Бунга кўра, NASDAQ индекси коррекцияда етакчилик қилиб, бир ҳафта ичида 966 пунктга, S&P500 индекси эса 156 пунктга пасайди. Шунга қарамай, Dow Jones индекси йўқотишлардан сақланиб қолди ва ҳафтани 3 пункт кўтарилиш билан якунлади.
Асосий қимматбаҳо металлар:
- Олтин – 2391 доллар (1 унцияси) ҳафта бошидан +2,07 фоиз, йил бошидан +15,9 фоиз;
- Кумуш – 28,6 доллар (1 унцияси) ҳафта бошидан +2,57 фоиз, йил бошидан +20,7 фоиз;
- Алюминий – 2649 доллар (1 тоннаси) ҳафта бошидан +7,17 фоиз, йил бошидан +11,25 фоиз:
- Мис – 4,5 доллар (1 фунти) ҳафта бошидан +4,09 фоиз, йил бошидан +15,87 фоиз.
Қимматбаҳо металларнинг барчаси ўсиш суръатини тақдим этди. Масалан, алюминий ва олтин мос равишда 177 доллар ва 48 долларга ўсган бўлса, кумуш ва мис 72 ва 18 центга қимматлашди.
Нефт
- WTI – 82,07 доллар (ҳафта бошидан -3,91 фоиз, йил бошидан +15,11 фоиз);
- BRENT – 87,15 доллар (ҳафта бошидан -3,33 фоиз, йил бошидан +13,12 фоиз).
Ҳафта давомида нефтнинг WTI маркаси 3,34 долларга, BRENT эса 3 долларга арзонлашди.
Валюталар
- USD/EUR: +0,13 фоиз (йил бошидан -3,49 фоиз);
- CNY/USD: +0,04 фоиз (йил бошидан +2,01 фоиз);
- TRY/USD: +0,46 фоиз (йил бошидан +9,96 фоиз);
- UZS/USD: +0,08 фоиз (йил бошидан +3,01 фоиз);
- RUB/USD: -0,31 фоиз (йил бошидан +4,09 фоиз).
Яқин Шарқдаги кескинлик АҚШ валютаси кучайишига сабаб бўлди. Хусусан, лира ва евро мос равишда 0,46 фоиз ва 0,13 фоизга, сўм ва юань эса 0,08 фоиз ва 0,04 фоизга пасайди. Фақатгина рубль ўз позицияларини мустаҳкамлашга эришди ва 0,31 фоизга мустаҳкамланди.
Криптовалюта
- Bitcoin – 63920 доллар (ҳафта бошидан -3,17 фоиз, йил бошидан +50,72 фоиз);
- Ethereum – 3058 доллар (ҳафта бошидан -3,2 фоиз, йил бошидан +33,96 фоиз).
Асосий криптолар тебранишни давом эттирмоқда. Ҳафта давомида Bitcoin 3,17 фоизга, Ethereum 3,2 фоизга пасайди.
Бозорлар ҳақида қисқача
Глобал тинчликка таҳдидлар кўпаяётган бир пайтда инфляцион фон ёмонлашиши инвесторларни рискга эга активларга эҳтиёткорона муносабат қилишига олиб келмоқда. Геосиёсий воқеалардан сўнг, Жером Повелнинг нутқи АҚШ фонд бозоридан капитал чиқиб кетиш тезлигини ошириб юборди ва S&P500 индекси апрел ойининг бошидан олиб ҳисоблаганда 5,46 фоизга қисқарди. Бунга қўшимча сифатида, ФЗТнинг кўплаб амаладорлари ставкани кейинги йилгача сақлаб қолиш кераклигини таъкидлаб келишмоқда ва баъзилар ҳатто кўтаришни ҳам тавсия этмоқда. Бу ҳолат ўз навбатида инвесторларда хавотирни кучайтириб, оптимизмни сўндириб юборди ва бунинг оқибатида ноаниқлик кучайиб, инвесторларни камроқ рискка эга активлар, яъни ғазначилик облигацийларига ўтиб олишга ундади. Айтиш мумкинки, сўнгги ярим йил давом этган ставкани бир неча бор пасайтириш эйфорияси ўз якунига етди ва бозор иштирокчиларининг нотўғри прогнози яна бир бор хавотирларга сабаб бўлди.
Эслатма! Тақдим қилинган маълумотлар муаллифга тегишли бўлиб, 15 апрелдан 19 апрелгача бўлган вақт оралиғидаги молия бозорида юз берган ўзгаришлар асосида тайёрланган. Ушбу мақола инвестицион маслаҳат эмас.
