Suvli yerlarda g‘allaning har gektaridan 40 sentnerdan kam hosil olish «yerga nisbatan xiyonat» deb baholanadi - Hukumat qarori

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining «Boshoqli don yetishtirishni yanada rag‘batlantirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida»gi qarori qabul qilindi.

Hukumat qarorida boshoqli don ekinlari hosildorligini oshirish, yuqori sifatli urug‘lik materiallarini tayyorlash, agrotexnologiyaning ilg‘or usullarini qo‘llash hamda fermer xo‘jaliklarini rag‘batlantirish mexanizmlarini joriy etish borasida izchil islohotlar amalga oshirilayotganiga qaramasdan, yetishtirilayotgan boshoqli don hosilini keskin ko‘paytirishda to‘liq foydalanilmagan imkoniyatlar va o‘z yechimini kutayotgan jiddiy muammolar saqlanib qolayotgani sanab o‘tilgan.

Mazkur qaror boshoqli don ekinlarini parvarishlash bo‘yicha belgilangan agrotexnik tadbirlarni o‘z muddatida o‘tkazish hisobiga kafolatlangan hosil olinishini ta'minlash, yer maydonlaridan samarali foydalanish va yuqori hosildorlikka erishishda fermer xo‘jaliklari mas'uliyatini yanada oshirish hamda ularni rag‘batlantirish tizimini joriy qilish maqsadida qabul qilinmoqda.

Hukumat qaroriga ko‘ra, qishloq xo‘jaligi korxonalari tomonidan sug‘oriladigan maydonlarning har gektaridan 40 sentnerdan kam hosil olish «yerga nisbatan xiyonat» deb baholanib, yer ijara shartnomasi bekor qilinishigacha choralar ko‘rilishi belgilab qo‘yilmoqda.

2019 yildan boshlab, O‘zbekiston Respublikasi Davlat byudjyeti parametrlariga sug‘oriladigan yerlarda boshoqli don yetishtiruvchi fermer xo‘jaliklari va boshqa qishloq xo‘jaligi korxonalariga yagona yer solig‘ini hisoblashda soliq stavkalariga hosildorlik har gektariga 30 sentner va undan past bo‘lganida 2 barobar, 31 sentnerdan 40 sentnergacha bo‘lganida 1,5 barobarga ko‘paytiruvchi koeffitsiyentlar qo‘llash tartibi kiritiladi.

Qarorda 2019 yil hosili uchun yetishtiriladigan 3-sinfli yumshoq bug‘doyning har bir tonnasi uchun kafolatlangan davlat xaridining o‘rtacha narxini 1.200.000 so‘m miqdorida belgilash taklifi qabul qilingan.

O‘rnatilayotgan yangi tartibga ko‘ra, 2019 yil hosilidan boshlab:

a) qishloq xo‘jaligi korxonalari tomonidan sug‘oriladigan maydonlarda yetishtirilgan boshoqli don hosildorligiga qarab, davlat xaridi uchun yetkazib berilgan don xarid narxiga 25 foizgacha ustama yoki chegirma qo‘llaniladi.

Bunda, boshoqli don hosildorligi har gektaridan:

• 41 sentnerdan 50 sentnergacha bo‘lganida — 10 foiz;
• 51 sentnerdan 60 sentnergacha bo‘lganida — 20 foiz;
• 61 sentner va undan yuqori bo‘lganida — 25 foiz xarid narxiga ustama;

aksincha:

• 30 sentner va undan kam bo‘lganida  — 25 foiz;
• 31 sentnerdan 40 sentnergacha bo‘lganida — 15 foiz xarid narxiga chegirma bilan davlat xaridi uchun qabul qilingan donning umumiy hajmi hisob-kitob qilinadi.

b) O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi Qishloq xo‘jaligini davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan boshoqli don hosilini yetishtirish xarajatlarini moliyalashtirishga ajratiladigan imtiyozli kredit davlat xaridi uchun yetkazib beriladigan boshoqli don qiymatining 100 foizigacha (tayyorlov korxonasi tomonidan bo‘nak tariqasida yetkazib berilgan urug‘lik qiymatini inobatga olgan holda) yillik 5 foiz miqdorda (shundan, bank marjasi — 1,5 foiz) beriladi.

O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurori o‘rinbosari R.N.Rahmatov, Bosh prokuratura huzuridagi Agrosanoat majmui va oziq-ovqat xavfsizligi ta'minlanishi ustidan nazorat qilish inspeksiyasi (U.Ya.Xalilov), Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va tumanlar prokurorlari, Bosh prokuratura huzuridagi Inspektsiyaning hududiy bo‘linmalari rahbarlari — yonilg‘i-moylash mahsulotlari, mineral o‘g‘itlar va kimyoviy vositalarning agrotexnik kartalardan kelib chiqib, to‘liq hajmda va o‘z vaqtida yetkazib berilishi hamda xizmatlar sifatli ko‘rsatilishi, bu borada tuzilgan shartnomalar majburiyatlari to‘liq bajarilishi, moddiy-texnik resurslar talon-taroj qilinishi va xizmat ko‘rsatuvchi tashkilotlar tomonidan asossiz ravishda ularning narxi oshirilishi yuzasidan tizimli nazorat o‘rnatilishiga shaxsan javobgar ekanliklari belgilab qo‘yilmoqda.