Senat: xalq ta'limi sohasida sharoitlar yaxshilansa ham, kutilgan natija yo‘q

Senat raisi Nig‘matilla Yo‘ldoshev xalq ta'limi sohasida sharoitlar o‘zgarib, moddiy-texnik baza yaxshilangani bilan kutilgan natija yo‘qligini ma'lum qildi.

«Har qanday millat va mamlakat tamaddunining ibtidosi ta'lim, yana ham aniqroq aytsak, maktabdir. Shu bois, davlat ijtimoiy sohalar ichida maktab ta'limiga alohida e'tibor qaratadi. Biroq, tahlillar shuni ko‘rsatmoqdaki, maktablarning moddiy-texnik bazasi, soha xodimlari uchun shart-sharoitlar kundan-kunga yaxshilanib borayotgan bir sharoitda ta'lim sifati va natijadorlik kutilganidek emas», - deya Yo‘ldoshevning so‘zlarini keltirmoqda Kun.uz muxbiri.

Senat raisiga ko‘ra, buning asosiy sabablaridan biri – maktab darsliklarini ta'lim standartlari va dasturlar asosida tayyorlash, chop etish va tarqatishda yo‘l qo‘yilayotgan jiddiy kamchiliklar, xatolar va boshqa mavhumliklarda aks etadi.

«E'tibor bering: so‘nggi uch yilda Davlat budjeti va maqsadli kitob jamg‘armasining qariyb 307 mlrd. so‘m mablag‘i evaziga 98 mln. nusxadan ortiq darsliklar chop etilgan», - deya qayd etgan Senat raisi.

Ma'lum qilinishicha, darsliklarni yaratishga oid mukammal huquqiy asoslar shu paytga qadar to‘liq shakllanmagan.

Vazirlar Mahkamasining qarori bilan tasdiqlangan «Darsliklarni ishlab chiqish uchun mualliflar tarkibini tanlab olish va tasdiqlash tartibi to‘g‘risida»gi Nizomda esa, darsliklar loyihasini tegishli fan o‘quv dasturlari asosida ishlab chiqish, ekspertlar guruhi tomonidan bu loyihalarni qanday mezonlar asosida baholash tartibi belgilanmagan. Oqibatda, ilk bosqichdayoq darsliklar o‘quv dasturlariga muvofiq tayyorlanmagan.

«Hukumatning ushbu Qaroriga muvofiq, darsliklarni tanlab olish bo‘yicha komissiyaga kelib tushgan darsliklarni ko‘rib chiqish va baholash to‘g‘risidagi axborot sir saqlanishi belgilab qo‘yilgan. Bu esa, darsliklar loyihalarini shaffof baholash,ular yuzasidan keng jamoatchilik fikrini o‘rganish, o‘qituvchilarning, ota-onalarning, tegishli ekspert va boshqa mutaxassislarning haqqoniy, xolis munosabatini bilish imkonini deyarli yo‘qqa chiqargan», - deydi Yo‘ldoshev.

Senat raisi marhum shaxslar muallifligida darsliklar chop etilayotganini qayd etib, maktab kitoblarining sifati haqida alohida mulohazalarini bildirgan. 

«Darsliklarda bir-birini rad etadigan xulosalar, mavhumliklar va nomuvofiqliklar ko‘payib ketgani o‘qituvchi va o‘quvchilarni chalg‘itmoqda. Jumladan, 8-sinf «O‘zbekiston tarixi» darsligining 21-mavzusida Xiva xonligida hunarmandchilikning 27 sohasi mavjud bo‘lgani xaqida yozilsa, shu darslikning 24-mavzusida mazkur xonlikda hunarmandchilikning 50dan ortiq turi mavjud, deb ma'lumot berilgan.

8-sinf «Jahon tarixi» darsligining 12-mavzusida Angliyada monarxiyaning qayta tiklanish davri, deb 1660 yil ko‘rsatilgan bo‘lsa, aynan shu darslik oxirida keltirilgan muhim tarixiy sanalarda bu davr 1688 yil deb ko‘rsatilgan», - deya qayd etdi Yo‘ldoshev.

Parlament ta'lim sifati, umumta'lim maktablari darsliklarini tayyorlashning bugungi holati yuzasidan bir qator savollar bayon etilgan parlament so‘rovini Bosh vazir o‘rinbosari Aziz Abduhakimovga yo‘llashni lozim topdi.