O‘zbekiston hakamlik sudyalari palatasi faoliyati yo‘lga qo‘yiladi

O‘zbekiston hakamlik sudyalari palatasini tashkil etiladi. Bu haqda prezidentning “Nizolarni sudgacha hal etishning samarali mexanizmlarini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori loyihasida aytilgan.

Hujjatga ko‘ra, O‘zbekiston Respublikasi Savdo-sanoat palatasi va O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligining O‘zbekiston Respublikasidagi barcha hakamlik sudyalarining a'zoligiga asoslangan O‘zbekiston hakamlik sudyalari palatasini tashkil etish haqidagi taklifi ma'qullanishi mumkin.

Quyidagilar O‘zbekiston hakamlik sudyalari palatasining asosiy vazifalari va faoliyat yo‘nalishlari hisoblanadi:

hakamlik sudyalari faoliyatini muvofiqlashtirish hamda ularning kasbiy tayyorgarligi va malaka oshirishini tashkil etish;

doimiy faoliyat yurituvchi hakamlik sudyalari tomonidan ishlarning ko‘rilishi hamda hakamlik sudlarining davriy hisobdorligini monitoring qilish;

hakamlik sudyalarining huquqlari va qonuniy manfaatlarini ifodalash hamda himoya qilish, shu jumladan davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlari bilan munosabatlarda, shuningdek sudda ularning huquqlari va qonuniy manfaatlarini ifodalash hamda himoya qilish;

hakamlik sudlari faoliyatini tartibga soluvchi qonun hujjatlarini takomillashtirish yuzasidan takliflar ishlab chiqish;

hakamlik sudyalari tomonidan ko‘rilgan ishlar haqidagi ma'lumotlarni to‘plash, hakamlik sud ishlarini yuritish amaliyotini umumlashtirish;

hakamlik sud ishlari yuritishni ommalashtirish, xorijiy davlatlar hakamlik sudlari bilan ma'lumotlar almashish, xalqaro hamkorlikni takomillashtirish, ushbu sohada rivojlangan xalqaro tajribani o‘rganish va ularni O‘zbekistonda tatbiq etish borasida ko‘maklashish;

O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi hamda hakamlik sud ishlarini yuritish bo‘yicha boshqa organlar bilan o‘zaro hamkorlik va ma'lumot almashinuvini yo‘lga qo‘yish;

hakamlik sudlari faoliyati va hakamlik sud ishlarini yuritishdagi dolzarb masalalar bo‘yicha seminarlar va davra suhbatlari tashkil etish.

Belgilanishicha, 2020 yil 1 apreldan:

o‘ttiz yoshdan kichik bo‘lmagan, oliy ma'lumotga ega bo‘lgan, nizolarni xolis hal qilinishi ta'minlashga qodir bo‘lgan, nizoning pirovard natijasidan bevosita yoki bilvosita manfaatdor bo‘lmagan, hakamlik kelishuvi taraflaridan mustaqil bo‘lgan hamda hakamlik sudyasining majburiyatlarini bajarishga rozilik bergan O‘zbekiston Respublikasi fuqarosi hakamlik sudyasi bo‘lib saylanishi (tayinlanishi) mumkin;

doimiy faoliyat yurituvchi hakamlik sudlarining mazkur mutaxassislik bo‘yicha uch yillik ish stajiga ega bo‘lgan oliy yuridik ma'lumotli xodimlari belgilangan stajirovkani o‘tashdan ozod qilingan holda advokatlik faoliyati bilan shug‘ullanish huquqini beruvchi litsenziyani olish uchun malaka imtihonida talabgor sifatida ishtirok etishga haqli;

hakamlik sudi qarorini majburiy ijro etish uchun ijro varaqasi berish to‘g‘risidagi ariza manfaatdor shaxsning iltimosiga asosan bevosita hakamlik sudi tomonidan ham beriladi;

hakamlik sudi qarorini majburiy ijro etish uchun ijro varaqasi berish to‘g‘risidagi ariza bilan vakolatli sudga murojaat qilinganda belgilangan stavkaning 50 foizi miqdorida davlat boji to‘lanadi;

hakamlik sudi majlislari taraflarning iltimosiga ko‘ra videokonferensiya rejimida o‘tkazilishi mumkin.

2020 yil 1 iyuldan nizolarni mediatsiya orqali hal etish choralarini ko‘rgan taraflarga quyidagi imtiyozlar taqdim etiladi:

sudlarda ish yuritish jarayonida taraflar o‘rtasida mediativ kelishuv tuzilgan bo‘lsa, to‘langan davlat boji:

birinchi instansiya sudida 100 foiz miqdorda;

apellyatsiya instansiyasi sudida 75 foiz miqdorda;

kassatsiya instansiyasi sudida 50 foiz miqdorda tegishli tarafga qaytariladi.