Barchasi kserokopiyadan boshlangan: Dekos, Deli va MFaktor tarixi

Amerikaning ilk inkubatori – Nyu-Yorkdagi zavod omborida ochilgan Bataviya sanoat markazining maqsadi o‘sha davrdagi iqtisodiy tushkun shaharda yangi ish o‘rinlarini yaratish bo‘lgan.

Vaqt o‘tib bunday inkubatorlarning turlari ko‘payib ketadi. Ulardan eng mashhuri Hi-Tech yo‘nalishidagi Silikon vodiysi hisoblanadi. Kompyuter qurilmalari ishlab chiqarish, uni qo‘llab-quvvatlash orqali tashkil etilgan bu vodiyda bugungi kunda Google, Facebook, Apple, Tesla kabi dunyoning gigant kompaniyalari jam bo‘lgan.

Business Class'ning bu galgi sonida O‘zbekistondagi biznes inkubatorlaridan biri, MFaktor ta’sischilari Hasan va Husan Mamasaidovlar tashkil qilgan Impulse Business Hub qarorgohi haqida so‘z yuritamiz.

Biz ularning bosh ofisida, MFaktor studiyasida, muzokara zallarida bo‘lib, sharoitlar bilan tanishdik. Husan Mamasaidov talabalik paytlari, oilaviy biznesga kirib kelishning ilk yillari, biznes inkubator g‘oyasi kelgunga qadar bo‘lgan tajribalar haqida so‘zlab berdi.

“1994-98 yillar biz Hasan akam bilan Sharqshunoslik universitetida o‘qigan paytlarimizga to‘g‘ri keladi. Bilsangiz, 3–4-kurslarda har bir talaba nima ish qilsam ekan deb yuradi. Biz ham ota-onamizdan pul so‘rashdan xijolat bo‘lib, ish qidirishga tushdik. Bir kuni Fozil qori akaning audio ovozlarini eshitib qolganmiz va u kishini qidirishga tushdik. Hasan akam Qumaro masjidida u kishini topdilar. Fozil qori akadan ovozlarini magnitofonda yozib olishga ruxsat oldik. Masjiddagi odamlar kassetalarimizga xaridor bo‘lib qoldi.

Hasan akam qori akaning ovozlarini yozib olardi, men esa masjid eshigining tagida kassetalarni sotardim. U vaqtlarda fayldan soniyada nusxa ko‘chirib qo‘yish yo‘q edi. Ma’ruzani qayta-qayta eshitib, har uch soatda kassetalarga yozardik. Shu asnoda katta ilm o‘zimiz sezmagan holda ongimizga singib boravergan ekan”.

Mamasaidovlar oilasining biznesi 90-yillar so‘ngida boshlanadi. Yerto‘lada bir nusxa ko‘chiruvchi dastgoh orqali blankalar ko‘paytirilib, do‘konlarga olib borib sotilgan. Sekin-sekin boshqa mahsulotlar savdosi ham qo‘shib borilgan. Keyinchalik Hasan Mamasaidov Dekos, Husan aka Deli brendlariga asos solishadi.

“2017 yilda Hasan akam Dekos'da yo‘l qo‘ygan xatosi tufayli $400 ming yo‘qotdik. Har bir muammoning ortida bir hikmat borligini o‘shanda tushunib yetganman. Negaki aynan shu xato MFaktor loyihasi paydo bo‘lishiga sabab bo‘ldi. O‘sha paytlar bizda qachongacha bu kabi xatolar tufayli tadbirkorlarimiz aziyat chekishi kerak degan savol tug‘ilgan. Va bu kabi muammolarga yechim sifatida intervyu shaklida ko‘rsatuvlar tayyorlashga qaror qildik”, – deydi Husan Mamasaidov.

MFaktor o‘zi qanday loyiha? Biznesmi yoki ijtimoiy harakatmi? Shu savollar bizni ham qiziqtirar edi. Hasan Mamasaidovdan javob olishga urindik. Hammasini boshidan, bafurja so‘zlab berishdi.

“Hobbi sifatida boshlangan MFaktor loyihasi 3 yil deganda daromad keltira boshladi. YouTube'dan deyarli foyda ko‘rmaymiz. Oxirgi marta ko‘rganimda kanal orqali bir oyda 179 dollar topilgan ekan. Vaholanki, umumiy videolar oyda 1-2 million marta ko‘riladi. Loyiha boshlangan paytlari MFaktor muxlislari YouTube'da ko‘rsatilayotgan sonlarimizdan tashqari, o‘zlari bilimi bor, tajribaga ega odamlarning oldiga kelib, savollarini shaxsan berishga, yaqindan tanishishga qiziqib qolgandi. Vaqt o‘tib, bunday kishilarga pulli xizmat ko‘rsatishni boshladik. Keyinroq talabgorlar ko‘payib, joyimizni kengaytirdik.

Pandemiyada inqirozli vaziyat kuzatildi. Ijara haqqi to‘lab borilardi, lekin pul umuman kelmasdi. Mart oyida ko‘p xodimlarimizga javob berib yubordik. Sanoqli ishchilarimiz qolgandi. Lekin pandemiyada YouTube'dagi obunachilarimiz soni birdaniga oshib ketdi. Hamma uyda o‘tirib, internetda vaqt o‘tkaza boshladi. Zarbada ham hikmat bor ekan, negaki 100 mingdan iborat auditoriyaga ega bo‘lib oldik, bungacha obunachilarimiz soni 14 ming edi, xolos”, – deya hikoya qiladi Hasan Mamasaidov.

MFaktor'da xodimlarga bo‘lgan e’tibor alohida ahamiyatga egaligi yaqqol ko‘rinadi. Hasan aka Mamasaidov Intel kompaniyasida bo‘lgan paytlari xodimlarga bo‘lgan e’tiborni ko‘rib hayratga tushgan va shunday muhitni MFaktor'da ham yaratish niyatida ekanini yashirmadi. Allaqachon Maldiv, Seyshel kabi orollarda bo‘lib qaytgan 18 yashar “Narxoz” talabasi Farrux MFaktor'da shogird sifatida stipendiya ham olishi so‘zimiz isboti bo‘la oladi.

Business Class'ning asosiy e’tibor qaratadigan jihatlari bu – biznesning raqamlarga oid ma’lumotlari sanaladi. Ko‘rsatuvning YouTube'dagi to‘liq talqinini ko‘rish orqali, narxlar, umumiy xarajatlar, daromad va bunday biznes turining uzoq kelajakdagi istiqbollari haqida tanishasiz.

Kuzatuvchi va MFaktor mijozlari uchun e’lon! Video ostiga o‘z fikringizni qoldiring! Eng qiziqarli va kreativ izoh egasi deb topilgan kishilarga MFaktor va Impulse Business Hub xizmatlaridan foydalanishda vaucherlar taqdim etiladi. Muddat – 2022 yilning 8 aprel sanasiga qadar (8 aprel kuni ham).

Ko‘rsatuvlarimizni kuzatishda davom eting, biz biznesni ichkaridan ko‘rsatamiz!

Ijodiy jamoa:
Eldor Abdulvohid
Nuriddin Nursaidov
Ibrohim Samatov
Afzalbek Muhammadjonov
Muhammadjon G‘aniyev
Abzal Tillaxo‘jayev

MFaktor bilan aloqa:
 +998 99 802 00 88

www.mfaktor.uz