Pentagon gipertovushli raketalarni kuzatish uchun sun’iy yo‘ldoshlar uchirishni rejalashtirmoqda

AQSh Mudofaa vazirligi gipertovushli raketalarning uchirilishini kuzatish uchun 28 ta sun’iy yo‘ldosh uchirish rejasini e’lon qildi. Pentagon tarkibiga kiruvchi Koinot tizimlarini rivojlantirish boshqarmasi (SDA) 18 iyul, dushanba kuni kosmik tizimlarni 2025 yil aprelidan orbitaga chiqarish rejalashtirilganini, ularni yaratishga 1,3 milliard dollardan ortiq mablag‘ sarflanishi mumkinligini ma’lum qildi.

Boshqarma boshlig‘i Derek Tyorner Floridaning L3Harris Technologies va Kaliforniyaning Northrop Grumman Strategic Space Systems kompaniyalari bilan ikkita shartnoma tuzilganini e’lon qildi. Ulardan birinchisi umumiy qiymati qariyb 700 million dollar bo‘lgan 14 ta sun’iy yo‘ldosh ishlab chiqaradi, ikkinchisi esa taxminan 617 million dollarlik yana 14 ta qurilma ishlab chiqaradi. Sun’iy yo‘ldoshlarni uchirish, shuningdek, yerdan nazorat qilish va qo‘llab-quvvatlashni hisobga olgan holda, dasturga taxminan 2,5 milliard dollar sarflanadi. 

Sun’iy yo‘ldoshlarning bir qismi Yerdan taxminan 1000 kilometr masofada, past orbitada, boshqalari - taxminan 10-20 ming kilometr balandlikda, o‘rta orbitada bo‘ladi, deyiladi ma’lumotda. Sun’iy yo‘ldoshlar taxminan har besh yilda bir marta almashtiriladi va birinchi 28 sun’iy yo‘ldoshdan keyin 54 ta sun’iy yo‘ldoshdan iborat ikkinchi guruh paydo bo‘ladi. 

Tyornerning so‘zlariga ko‘ra, ushbu dastur Rossiya Federatsiyasi va Xitoy tomonidan kuchayib borayotgan tahdidlarga qarshi turish zarurati bilan bog‘liq. Har ikki davlat gipertovushli raketalarni yaratishda sezilarli yutuqlarga erishdi, ularni parvozdagi katta manyovrligi tufayli oddiy qurollarga qaraganda kuzatish va urib tushirish qiyinroqdir, dedi u. 

«Rossiya va Xitoy rejalashtirilgan jangovar mashinalarni ishlab chiqmoqda va sinovdan o‘tkazmoqda. Bu zamonaviy raketalar yuqori manyovrga ega. Yangi sun’iy yo‘ldoshlar gipertovushli raketalarni aniqlash, kuzatish va ularning nishonlarini taxmin qilish uchun maxsus ishlab chiqilgan», - dedi boshqarma boshlig‘i jurnalistlarga. 

Dastur uchun qo‘shimcha mablag‘ Kongress tomonidan Hind-Tinch okeani mintaqasidagi tahdidlarga, shuningdek, Xitoy harbiy taraqqiyotining jadal rivojlanishiga javoban taqdim etildi. Agentlikning eslatishicha, o‘tgan yili Xitoy Vashington gipertovush deb atagan qurollarni sinovdan o‘tkazgan, Rossiya esa Ukrainaga qarshi urush vaqtida shunday raketalardan foydalangan. Gipertovushli qurollarning tezligi va manyovrligi ularni kuzatish va ushlab qolishni qiyinlashtiradi. Hozirda AQSh gipertovushli raketalarni sinovdan o‘tkazmoqda.