Isroilning amaldagi bosh vaziri Yair Lapid atrofidagi liberal lager Benyamin Netanyaxuning hukumat rahbari lavozimiga qaytishiga to‘sqinlik qilmoqchi. Saylov natijalariga arab saylovchilarning faolligi ta’sir qilishi mumkin.
Isroilda to‘rt yildan kamroq vaqt ichida beshinchi parlament saylovlari o‘tkazilmoqda. Taxminan 6,8 million saylovchi 25-chaqiriqdagi Knessetning 120 deputatini saylashi kerak, saylov uchastkalari 1 noyabr, seshanba kuni ochilgan.
O‘ng qanot konservativ muxolifat yetakchisi, Isroilning sobiq bosh vaziri Benyamin Netanyaxu o‘ta o‘nglar yordamida hukumat rahbari lavozimiga qaytishga umid qilmoqda. 73 yoshli siyosatchi o‘ng qanot lager bilan koalitsiya tuzishga tayyorligini bildirdi, so‘rovlarga ko‘ra, bu lager saylovlarda ilk bor uchinchi o‘rinni egallashi mumkin.
Netanyaxuning milliy-liberal partiyasi bo‘lgan «Likud» yaqinda o‘tkazilgan saylov natijalariga ko‘ra yana saylovda g‘alaba qozonishi mumkin, ammo uning o‘ng qanot diniy lageri parlamentda ko‘pchilik o‘rinni qo‘lga kiritishi dargumon. Kuzatuvchilar Netanyaxu lageri va uning liberal «Yesh Atid» partiyasi yetakchisi, 58 yoshli bosh vazir Yair Lapid boshchiligidagi raqiblari o‘rtasida vaziyat saylov natijalaridan keyin boshi berk ko‘chaga kirib qolishi mumkinligini istisno qilishmayapti.
Mustaqil Falastin davlati tarafdori bo‘lgan Lapid lageri o‘ng va chap partiyalarning keng doirasini o‘z ichiga oladi, deya qayd etadi dpa. Ularni korrupsiyada ayblanib, jinoiy ish qo‘zg‘atilgan Netanyaxuning bosh vazir lavozimiga qaytishiga yo‘l qo‘ymaslik istagi birlashtiradi.
Kuzatuvchilar Isroilda partiyalar juda bo‘lingan manzarani qayd etyapti, bu yerda hatto kun tartibi o‘xshash partiyalar ham jiddiy bo‘linishlar va rahbariyatning shaxsiy ziddiyatlari tufayli koalitsiya tuza olmayapti. Saylovda 40 ta partiya va birlashmalar ishtirok etmoqda. Kutilganidek, ularning faqat uchdan bir qismi 3,25 foizlik to‘siqdan o‘tib, parlamentga kirishi mumkin. Saylov natijalariga, kuzatuvchilarga ko‘ra, arabparast partiyalar va o‘ng qanotchilar ta’sir ko‘rsatadi. Arab saylovchilarining ishtiroki hal qiluvchi hisoblanadi.
Saylov uchastkalari yopilgandan keyin soat 21.00 (Toshkent vaqti bilan 24.00)da ovoz berish natijalarining birinchi prognozlari kutilmoqda. Dastlabki natijalar 3 noyabrdan keyin e’lon qilinadi, deya qayd etadi dpa. Saylov natijalaridan so‘ng Isroil prezidenti Itsxak Gersog qaysi siyosatchiga hukumat tuzishga ko‘rsatma berishini hal qiladi, so‘ngra nomzodga koalitsiya tuzish uchun to‘rt hafta vaqt beriladi.
2009 yildan 2021 yilgacha Isroil bosh vaziri lavozimida ishlagan Benyamin Netanyaxu firibgarlik, korrupsiya va davlatga xiyonatda ayblanmoqda. U barcha ayblovlarni rad etdi. Agar sud uni korrupsiyada aybdor deb topsa, qonunga muvofiq 10 yilgacha ozodlikdan mahrum etilishi mumkin. Qolgan ayblovlar bo‘yicha maksimal jazo 3 yillik qamoqdir.
