Unutilayotgan fotoalbomlar – gadjetlar fotosuratlarimizni saqlash uchun yaxshi tanlovmi?

Statistikaga ko‘ra, har kuni o‘rtacha 4,7 mlrd dona, bir oyda esa 143 mlrd dona surat olinadi. Har bir foydalanuvchining gadjetida o‘rtacha 2,1 mingtacha surat saqlanadi.

Suratga tushish shunchalik qulay va cheksiz bo‘lib ketganki, endi oldingiday alohida fotoalbomlar qilish ham urfdan qolyapti. Odamlar buning o‘rniga rasmlarini shunchaki elektron saqlashni afzal ko‘ryapti. Suratkashlik hammaning o‘ziga qolib, albomlar ham tayyorlanmayapti.

Qog‘oz albomlar kerakmi?

“Suratlarni elektron saqlash qulaymi yoki qog‘oz variantda albomlarga joylab saqlashni ham yodingizdan chiqarmaysizmi?” degan mazmunda bergan savolimizga ayrimlar suratlarni faqat elektron saqlayotganini va bu qulay ekanini, ayrimlar esa hali ham albom tutish odatidan voz kechmaganini bildirdi.

“Men tug‘ilgan kun yoki to‘ylardagi suratlardan hech bo‘lmasa bittasini ishlatib albomga solib qo‘yaman. Qolgani elektron tursa ham, hech bo‘lmasa bitta rasmni chop etish odatim bor”.

“Albomlar kerak. Men o‘zim albomga bundan 9 yil oldin rasm solgandim oxirgi marta. Lekin o‘sha fotoalbomni har safar ochganimda boshqacha hislarni sezaman. Telefondagi rasmlarga kam qarayman. Albom arxiv bo‘lib qoladi va undagi suratlar gadjetdagilariga nisbatan yo‘qolish xavfi kamroq”.

“Bitta zo‘r rasmim bor edi. Kompyuterimda saqlardim. Kompyuterim buzilib qolganda ustaga tuzatishga berganimda ichidagi bor-budini o‘chirib yuborgan. Shunda suratlarni chiqarib qo‘yish kerak ekan degan fikrga kelganman”.

“Fotoalbomlar kerakmas. Birinchidan, ortiqcha xarajat, ikkinchidan, albomlar chang bosib turadi qaysidir joyda. Qurilmalarni esa o‘zingiz bilan olib yurishingiz va istalgan payti rasmlarni ochib tomosha qilishingiz mumkin”.

“Hech bo‘lmasa, xotiralarni eslab maza qilish uchun ham oilaviy fotoalbomlarni saqlab qolish kerak. Texnologiya ichidagi suratlar bu kayfiyatni bermaydi”.

Javoblardan aksar odam fotoalbomlar yo‘q bo‘lib ketmasligini xohlashini, lekin o‘zlari kamdan kam suratlarni chop etib albomda saqlashlarini tushunish mumkin.

Ilk fotoalbomlar qachondan paydo bo‘lgan?

Dastlabki fotoalbomlar shunchaki rasmlar kolleksiyasi emas, tadqiqot obekti bo‘lgan. 1830-40-yillarda ixtirochilar o‘zlarining kundaliklarini yuritishadi va ularga o‘tkazgan tajribalari suratlarini ham joylab borishgan. Bunday kundaliklarni ham dastlabki albomlar sifatida atash mumkin. Lekin bunday albomlar oshkor qilinmagan, sababi maxfiy ma’lumot hisoblangan.

Fransuz fotografi Andre-Adolf-Ejyen Disderi 1854 yilda tashrif qog‘oziga o‘xshash qog‘ozni patentladi. Unda qalin qog‘ozda surat va tagida rasmdagi odamning ism-familiyasi yozib qo‘yilgan. Bu xuddi hozirgi tashrif qog‘ozlariga o‘xshash bo‘lgan.

Birinchi tijoriy albomlar 1860 yillarga tegishli bo‘lgan. Usti teri bilan qoplangan, bog‘ichli va asosan bitta sahifaga bitta rasm joylashtirish mumkin bo‘lgan.

1870-yillardan boshlab esa albomlar hajm va bezatilish jihatdan ancha takomillashgan. Endi ularning hajmi kattaroq, albomlarning ustlari turli materiallar: charm, zamsh yoki baxmal bilan qoplana boshlangan. Turli yozuvli metallar yoki qisqichlar bilan bezatila boshlangan. Bitta sahifaga bir nechta suratlar joylangan.

1900-yillardan boshlab fotografiya faoliyat turiga aylana boshlagach albomlar ham turlicha ko‘rinishlarga ega bo‘lib boradi. Rasmlarni albomga turlicha ko‘rinishda joylashtirish, istalgancha idealar qilish mumkin edi.

1960-yillarga kelib esa qulayligi yuqori bo‘lgan magnit albomlar paydo bo‘la boshlaydi.

Umuman, fotoalbomlar yigirmanchi asrda anchayin qadrli bo‘lgan. Hammaning o‘z shaxsiy fotoalbomlari, oilaviy albomlar, biror bir faoliyatni ifodalaydigan fotoalbomlar bo‘lgan.

Masalan, talabalik davri suratlari alohida albomga joylangan, harbiy xizmat davrida ham maxsus albomlar tutilgan.

Raqamli fotoalbomlarning kirib kelishi

Telefon kameralari orqali suratga olish ommalasha boshlagach, odamlar oldingiday suratlarni chop etib, albomlarga yig‘ishmayapti. To‘g‘rirog‘i, rasmlarni yig‘ish uchun alohida albomlar kerak ham bo‘lmay qoldi. Telefon xotirasida alohida albomlar ochib, u yerga rasmlarni joylashtirib qo‘yish yoki maxsus dasturlar yuklab olib, ularda suratlarni elektron saqlash imkoni bor.

Bundan tashqari, turli onlayn platformalarda ham shaxsiy sahifa ochib, suratlarni albom ko‘rinishida saqlash mumkin.

Raqamli fotoalbomlar qog‘ozdagisidan qanday afzalliklarga ega?

Joy chegaralanmagan.

Kompyuter yoki telefonda ham suratlar orqali istalgancha albom yaratish mumkin. Va u albomlar har doim insonning yonida bo‘la oladi. Sayohatga borganda, ish bilan uzoqroqqa ketganda qog‘oz albomni olib yurish noqulay bo‘lishi mumkin, lekin elektron rasmlarni ko‘rish uchun shunchaki kompyuterni yoki telefonni yoqish kifoya qiladi.

Bundan tashqari, elektron rasmlarni saqlash uchun alohida joy talab qilinmaydi. Uyning burchagini, kitob javonini yoki yana qayernidir band qilmaydi. Faqat gadjet xotirasidan kichik joyni egallaydi xolos.

Istalgancha odamga fotoalbomlarni yuborish mumkin

Yana elektron fotoalbomlarni istagancha nusxalash, istagancha odamga ko‘rish uchun berish va istalgan payti rasmlarni qayta saralab o‘rinlarini o‘zgartirish mumkin. Buning uchun pul ketmaydi.

Uzoq muddat saqlanadi

Qog‘oz rasmlarni ham uzoqroq saqlash uchun ularni baribir elektron qilishga to‘g‘ri keladi. Raqamlashtirish suratlar umrini uzaytiradi.

Unda nega odamlar qog‘oz fotoalbomlarni hali ham saqlashadi?

Raqamli suratlarning shuncha qulayliklari bor ekan, unda nega hanuz odamlar suratlarni chop etishni ham butunlay unutib qo‘yishgani yo‘q, ular fotoalbomlar ham tayyorlashyapti degan savol paydo bo‘lishi mumkin.

Albomlarning xotira ashyosi, suvenir va qadrli buyum sifatidagi xususiyatlari ham bor. Bular qog‘oz albomlar ham hanuz saqlanib qolishini ta’minlaydi.

Bundan tashqari, gadjetlar suratlarni saqlash unchalik ham ishonchli variant emas. Masalan, agar telefon yo‘qolib qolsa unda ichidagi suratlar ham yo‘qoldi deganday gap. Apple iOS va Google Android suratlarni qayta tiklashga yordam berishi mumkin. Biroq bu ham 100 foiz ehtimol bilan suratlar tiklanishini anglatmaydi.

Suratlarning hajmi kattaligi sabab uning nusxalarini saqlab qo‘yishga ham uncha e’tibor berilmaydi. Ijtimoiy tarmoq sahifalari orqali suratlarni saqlash ham ba’zida to‘la ishonchni oqlamasligi mumkin. Bexosdan ijtimoiy tarmoq sahifasiga kirish parolini unutib qo‘yish mumkin-ku.

Qisqacha aytganda, texnologiyalar bizga juda ko‘p qulayliklarni berayotgan bo‘lsa-da, suratlarni har ikkala ko‘rinishda saqlashning ham o‘ziga xos zavqi, qulayliklari va kamchiliklari bor. Kimdir uni, kimdir bunisini tanlov qiladi.

Siz-chi? Oilaviy suratlaringizni qanday saqlashni afzal ko‘rasiz?

Zilola G‘aybullayeva tayyorladi.