Temirchilar nega qorong‘i ustaxonada ishlaydi? – “Zakovat”ning yozgi mavsum navbatdagi o‘yinidan reportaj

Jamoa a’zolari (suratda chapdan o‘ngga):

• Temur Mirzayev – tarjimon;
• Rushana Rajabova – filolog;
• Xushnud Xudoyberdiyev – huquqshunos;
• Jobir Ahmedov – shifokor (jamoa sardori);
• Hayotilla Rahmonov – aloqachi;
• Muhammadali Valixonov – INHA universiteti talabasi.

Jobir Ahmedov jamoasi 2023 yilning yozgi mavsum beshinchi o‘yinida ishtirok etadi.

Mavsumning avvalgi jamoalari qatorida ushbu tajribali jamoa oldida ham mushkul vazifa turibdi – finalga chiqish uchun 6:0 yoki 6:1 hisobida g‘alaba qozonish kerak. Yaqin o‘tmishda ikki bor o‘yinning o‘zidan (va-banksiz) 6:0 hisobida g‘alaba qozongan jamoadan muxlislar bu ishni yana bir marta takrorlashini kutishga haqli.

1-raund savoli Sharof Rashidovning vafotidan keyin, 1994 yilda qaysi xizmati uchun Navoiy davlat mukofoti bilan taqdirlangani haqida bo‘ldi. Muhokama davomida jamoa to‘g‘ri javobga yaqinlasha olmadi va hisob teletomoshabinlar foydasiga ochildi – 0:1.

2-raundda braziliyalik qishloq aholisi o‘z niyatiga qarab ibodatxonaga turli rangdagi libosda borishi, qaysi holatda aholi ibodatxonaga jigarrang kiyimda borishi haqida savol o‘ynaldi. Jamoa muhokama davomida savolning javobiga chiroyli tarzda yetib bordi va hisobni tenglashtirdi. Hisob – 1:1.

3-raund savoli Amir Olimxon davrida to‘ylarda odam sonini kamaytirish uchun dasturxonga faqat bitta ovqat tortishdan tashqari yana qanday chora ko‘rilgan, degan mazmunda bo‘ldi. Ushbu savolda jamoa javobdagidan boshqacharoq variant bergan bo‘lsa-da, biroz bahs-munozaralardan so‘ng jamoaning javobi savolda aytilgan ma’lumotlarga mos kelgani sababli to‘g‘ri deb topildi hamda jamoaga ochko berildi. Hisob – 2:1.

4-raundda yana bir qiziq savol o‘ynaldi. AQShning Kuba qirg‘oqlaridagi harbiy bazalarida o‘tkazib turiladigan ekskursiyalarga kubaliklardan qaysi toifadagi insonlar kiritilmaydi, degan mazmundagi savolda jamoa qiyinchilikka uchradi va teletomoshabinlar hisobni tenglashtirdi – 2:2.

5-raundda suratlardan iborat blits savollari o‘ynaldi. Birinchi savolga to‘g‘ri javob topa olgan jamoa ikkinchi savolda omadsizlikka uchradi. Hisob – 2:3.

Keyingi raund savoli temirchining ustaxonasidagi odatiy holat haqida bo‘ldi. Tajribali jamoa temirchining ustaxonasidagi holatni tasavvur qilib, to‘g‘ri javobga yetib bora oldi. Hisob – 3:3.

7-raundda italyan yozuvchisi Nikola Makiavellining "Hukmdor" asarida nimaga nisbatan “u yo‘talga o‘xshab oldindan bilib bo‘lmaydigan holat. Davolash oson-u, lekin hech yerda oxirigacha davolay olishmaydi”, deya ta’rif berilgani haqida savol o‘ynaldi. Xoinlik deb javob bergan jamoa ushbu savolga to‘g‘ri javob topa olmadi va hisobda yana teletomoshabinlar oldinga chiqib oldi – 3:4.

Keyingi raundda mashhur futbolchi Yoxan Kroyf davrida futbolchilar nimaga simulyatsiya qilmagani haqida savol o‘ynaldi. Jamoa savolning javobiga ancha yaqin kelgan bo‘lsa-da, muhokamalardan so‘ng javob noto‘g‘ri deb topildi. Hisob – 3:5.

9-raundga kelib, hisob qaltis ko‘rinish oldi. Endi birgina noto‘g‘ri javob jamoaning mag‘lubiyatiga va finaldan quruq qolishiga sabab bo‘lishi mumkin.

9-raundda O‘tkir Hoshimov nima narsaga “u ba’zan tasodifan, ba’zan ataylab odam qalbiga begonadek bosh suqib kirib keladi, so‘ng yotoqdan joy so‘raydi. Oxirida xo‘jayindek joylashib oladi. Unga bir bora yo‘l berdingizmi, tamom, keyin uning izmidan chiqa olmaysiz”, deya ta’rif bergani haqidagi savol o‘ynaldi. Afsuski, jamoa savolga to‘g‘ri javob topa olmadi va yozgi mavsum finali uchun kurashdan chiqdi. Hisob – 3:6.

Endilikda mavsum finalida Otabek Hamzayev boshchiligidagi yosh jamoa ishtirok etadigan bo‘ldi.

O‘yin stenogrammasi bilan quyida tanishib chiqishingiz mumkin.

1-raund. Savol muallifi: Xolbika Eshmurodova, Yakkabog‘ tumani, Qashqadaryo

Boshlovchi: Yurtiga sidqidildan xizmat qilgan insonlardan biri bu — Sharof Rashidov bo‘ladi. XX asrdagi eng ulug‘ siymolarimizdan biri. O‘z davrida u kishiga juda ko‘p mukofotlar topshirilgan. 1994 yilda, o‘limidan so‘ng Navoiy davlat mukofoti bilan yodlanadi.

Diqqat savol: Davlat mukofoti aniq qaysi xizmatlari uchun berilgan?

Javobni Xushnud Xudoyberdiyev beradi: Tanlash qiyin bo‘lgan variantlar bo‘ldi, masalan, yozuvchiligi uchun, lekin boshidagi yurtiga sidqidildan xizmat qilganligi bizni kengroq o‘ylashga majbur qildi va bizning fikrimizcha, Navoiy viloyatining tashkil topishida katta hissa qo‘shgan va Navoiyning nomi berilishida, yangi tashkil topgan viloyatda katta tashabbuskor bo‘lganligi uchun Navoiy davlat mukofoti berilgan.

To‘g‘ri javob: U kishi siyosat arbobi, shoir, yozuvchi ham bo‘lganlar. Bu borada u kishini bir katta asarlari qolmagan, bir-ikkita romanlari bor xolos. Ammo bir xizmatlari borki, mahobat bilan shahrimizni qoq o‘rtasida haligacha xalqqa xizmat qilib kelmoqda. Mukofotni "Xalqlar do‘stligi" san’at saroyining g‘oya muallifi, ijodiy rahbarligi uchun olganlar.

Hisob: 0 - 1

Savol muallifi Xolbika Eshmurodova 1 million so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

2-raund. Savol muallifi: Mavjuda Sultonova, Yangiyo‘l tumani, Toshkent viloyati

Boshlovchi: Braziliyalik qishloq aholisida shunday odat bor. Ular oilalarga omonlik tilashni xohlashsa, ibodatxonaga borganda, albatta, oq rangli libosda kelisharkan. Agar yomg‘ir so‘ramoqchi bo‘lishsa, havorang libos kiyisharkan. Olisga ketgan yaqinlarining eson-omon qaytishini xohlashsa, qizil rangli kiyimda ibodatga borishar ekan.

Diqqat savol: Nimani xohlaganda ibodatga jigarrang kiyimda kelishadi?

Javobni Hayotilla Rahmonov beradi: Kofe hosilining yaxshi bo‘lishini so‘rashmoqchi bo‘lishsa, jigarrang kiyishgan.

To‘g‘ri javob: Gap Braziliyadagi qishloq aholisi haqida ketyapti. Hosil yig‘im-terimidan oldin jigarrang kiyimni ko‘p kiyadi, agar hosillari mo‘l bo‘lishini xohlashsa, ibodatga jigarrang kiyimda kelishgan.

Hisob: 1 - 1

Bilimdonlar jamoasi 1 million so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

3-raund. Savol muallifi: Gulmira Rahmonova, Kogon tumani, Buxoro viloyati

Boshlovchi: 1910 yilda Buxoro taxtiga kelgan Amir Olimxon 1911 yili mart oyida farmon chiqaradi. Unga ko‘ra, to‘ylarda faqat bitta palov tortilishi talab qilib qo‘yiladi. Bundan boshqa narsaga izn yo‘q, choy, non, albatta. To‘yda odamlar sonini qisqartirish ham nazarda tutilgan. 

Diqqat savol: Odam sonini kamaytirish maqsadida farmonga yana qanday band kiritilgan?

Javobni Temur Mirzayev beradi: Amaldorni to‘yga taklif qilish taqiqlangan. Shundan keyin bevosita isrofgarchilikning ham oldi olingan, ya’ni ularga alohida ovqat yoki dasturxonni to‘kin-sochin qilish shartmas.

To‘g‘ri javob: Maqsad nima? Odam sonini kamaytirish to‘yxonada. Odam qachon ko‘p yig‘iladi, o‘zbeklarning to‘yida, ayniqsa, qishloqlarda. Bu to‘yda ko‘pkari va uloq tomoshalari o‘tkazilsa, kurash musobaqalari o‘tkazilsa, odamlarni sig‘dirib bo‘lmay qolgan. Shuning uchun mana shu narsalarni to‘xtatgan. Jamoa bergan javob savol javobiga zid bo‘lmaganligi sababli bilimdonlarga 1 ball beriladi.

Hisob 2 - 1

Bilimdonlar jamoasi 1 million so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

4-raund. Savol muallifi: Kamronbek Baxtiyorov, Farg‘ona shahri

Boshlovchi: AQSh harbiy dengiz flotining ayrim bazalari ancha yillardan beri Kuba qirg‘oqlarida faoliyat olib boradi. Ommaga bu loyiha tinchlik maqsadida tashkil etilgan deb ko‘rsatish uchun ba’zan mahalliy aholini baza ichiga ekskursiyaga olib kirishadi. Albatta, unga kiruvchilar shaxsi o‘rganilgan, tekshirilgan.

Diqqat savol: Oddiy aholi orasidan kimlarni bazaga kiritishmagan?

Javobni Temur Mirzayev beradi: Amerika harbiylari ekskursiyaga tanlab olgan odamlarning ingliz tilini bilmasligi birinchi o‘rinda bo‘lgan. Chunki bazaga kirgandan keyin uskunalarning ustida, ma’lum bir instruksiyalarning ichida matnlarni o‘qib tushunib qolmasligi kerak bo‘lgan.

To‘g‘ri javob: Baza ichi AQSh hududi hisoblanadi, u yerga aholining hamma qatlamidan vakillar kiritilgan. Ammo zinhor homilador ayollar kiritilmagan. Mabodo u ayol baza ichida tug‘sa, unga AQSh fuqaroligi berilgan. To‘g‘ri javob — homilador ayollar.

Hisob: 2 - 2

Savol muallifi Kamronbek Baxtiyorov 2 million so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

5-raund. Blits savollari.

1-savol muallifi: Marat Mamutov, Nukus shahri

Boshlovchi: Suratga e’tiboringizni qarating.

Bu suratni chizgan rassom Eron shohi Taxmasp va Boburiy hukmdor Humoyun Mirzoni tasvirlagan?

Diqqat savol: Rassom bu suratni nima deb nomlagan?

Javobni Xushnud Xudoyberdiyev beradi: Shatranj o‘yini

To‘g‘ri javob: Javob to‘g‘ri

5-raund. Blits savollari.

2-savol muallifi: G‘anisher Hasanov, Paxtachi tumani, Samarqand

Boshlovchi: Ekrandagi suratga e’tibor qarating.

Bu surat XX asr boshlarida Anadoluda olingan.

Diqqat savol: Bu surat qanday muassasada olingan?

Javobni Jobir Ahmedov beradi: Balki o‘sha paytlarda ilk rasmga olish jarayonlari boshlangan bo‘lgan. Fotostudiyadagi holat.

To‘g‘ri javob: Nahotki ular qo‘lidagi ko‘zgu ekanligini sezmadingiz. Ular ko‘zguga qarab o‘z nutqlarini rivojlantirishmoqda, bu surat karlar maktabida olingan.

Hisob 2 - 3

Savol muallifi G‘anisher Hasanov 3 million so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritadi.

6-raund. Savol muallifi: Alisher Qulmurodov, Jizzax shahri

Boshlovchi: Savol muallifi yoshligida temirchi ustaxonasida shogird bo‘lib ishlagan ekan. Eng birinchi kundayoq uning diqqatini ustaxona ichidagi bir holat tortgani, nega bunaqa deganda, usta, shunaqa bo‘lmasa uni anglab bo‘lmasligini tushuntirgan. Dastlab ko‘nikolmadim, lekin vaqt o‘tishi bilan ko‘nikdim, deydi savol muallifi.

Diqqat savol: Shogird nima deb so‘ragan va albatta ustozning javobi kerak?

Javobni Xushnud Xudoyberdiyev beradi: Balkim o‘sha ustaxonaning yorug‘ligi deyarli bo‘lmagan. Salkam qorong‘ilikda ishlashgan. Shuning uchun, nega bunaqa, deb so‘rasa, temirning qay darajada cho‘g‘i qiziganini, sifatini anglash uchun, deb javob bergan.

To‘g‘ri javob: Shogird shunday so‘raganki, nega xonaning ichi nimqorong‘i, ustoz, temirning tobiga yetganini nazorat qilish uchun deydi.

Hisob: 3 - 3

Bilimdonlar jamoasi 1 million so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

7-raund. Savol muallifi: Nigora Rayimberdiyeva, Guliston shahri, Sirdaryo viloyati

Boshlovchi: Italyan yozuvchisi Nikola Makiavelli "Hukmdor" romanida unga shunday ta’rif bergan: u yo‘talga o‘xshab oldindan bilib bo‘lmaydigan holat. Davolash oson-u, lekin hech yerda oxirigacha davolay olishmaydi. Sezgan bo‘lsangiz, aniqlash oson-u, davolash qiyin narsa nazarda tutilmoqda.

Diqqat savol: Makiavelli yo‘talga nimani o‘xshatgan?

Javobni Jobir Ahmedov beradi: Balki u sotqinlik, xoinlik haqida aytgan bo‘lishi mumkin. Buni birinchidan oldindan bilib bo‘lmaydi, kim bu narsani qiladi, orqadan kelib pichoq uradi. Nima uchun uni oxirigacha davolab bo‘lmaydi? Aytaylik, siz shu odamni to‘g‘rilaganingiz bilan, kechirganingiz bilan shu narsani qanaqadir asorati, izi ko‘ngilda qoladi. Ishonch avvalgidek bo‘lmaydi.

To‘g‘ri javob: Uni yo‘talga bekorga o‘xshatmagan, to‘satdan keladi va davolashga kirishadi, lekin oxirigacha hech kim davolamaydi uni. Xuddi shunday unda ham mana shu holatlarni ko‘rishingiz mumkin. Makiavelli bu fikrni poraxo‘rlikka nisbatan aytgan.

Hisob: 3 - 4

Savol muallifi Nigora Rayimberdiyeva 4 million so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

8-raund. Savol muallifi: Saida’zam Xo‘jayev, Olmazor tumani, Toshkent shahri

Boshlovchi: Mashhur futbolchi Yohan Kroyf, bizning avlod futbolchilari hozirgi o‘yinchilardek simulyatsiya qilishni yoqtirishmaydi va bilishmaydi. Sababi futbolni o‘rganish jarayonida biz bilan ularning orasida katta farq bo‘lgan. Shundan yangi avlod bemalol simulyatsiya qilyapti, bizning avlod buni hech qachon qilmaydi.

Diqqat savol: Ayting-chi, Kroyf avlodi nega simulyatsiya qilmagan?

Javobni Rushana Rajabova beradi: Fikrimizcha, hozirgi maydonlarga nisbatan, Yohan Kroyf davridagi maydonlar sifatsiz va qattiq bo‘lgan. Hozir bilamiz, chim, yiqilsa ham kamroq jarohat olish ehtimoli bor. O‘sha vaqtlarda jarohat olish ehtimoli ko‘p bo‘lganligi sababli futbolchilar yiqilmaslikka harakat qilishgan va shuning uchun simulyatsiya ishlatishmagan.

To‘g‘ri javob: Kroyf aytgan, bizning avlod ko‘chalarda asfalt ustida futbol o‘ynagan. Hatto raqib chalsa ham, muvozanat saqlab qolganmiz, yiqilsak ham, lat yemaslikka harakat qilganmiz. Yangi avlod chim ustidagi maydonlarda o‘ynaydi, o‘rganadi. Shuning uchun sal tursayam yiqilib simulyatsiya qilishadi.

Hisob: 3 - 5

Savol muallifi Saidazam Xo‘jayev 5 million so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

9-raund. Savol muallifi: Shafoat Abdullayeva, Yangihayot tumani, Toshkent shahri

Boshlovchi: Mashhur yozuvchimiz O‘tkir Hoshimov fikricha, u ba’zan tasodifan, ba’zan ataylab odam qalbiga begonadek bosh suqib kirib keladi, so‘ng yotoqdan joy so‘raydi. Oxirida xo‘jayindek joylashib oladi. Unga bir bora yo‘l berdingizmi, tamom, keyin uning izmidan chiqa olmaysiz. Undan uzoq bo‘lmoqlikni taklif qilgan, yozuvchimiz.

Diqqat savol: Nima haqida gap bormoqda?

Javobni Jobir Ahmedov beradi: Kibr

To‘g‘ri javob: Bu yerda bir joyiga chuqurroq e’tibor qaratish kerak edi: unga bir bora yo‘l berdingizmi, tamom, keyin uni izmidan chiqa olmaysiz, doimo sizni ezib turadi, doimo sizni qalbingizni egallab turadi demoqchi. To‘g‘ri javob - gunoh.

Hisob: 3 - 6

Savol muallifi Shafoat Abdullayeva 6 million so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

O‘yinning eng faol bilimdoni — Xushnud Xudoyberdiyev

Xushnud Xudoyberdiyev 10 mln so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

Eng yaxshi savol muallifi — Mavjuda Sultonova, kofe hosili haqidagi savol

Mavjuda Sultonova 10 mln so‘m pul mukofotini qo‘lga kiritdi.

O‘yinning to‘liq videosini ushbu havolada tomosha qilishingiz mumkin.