BMT missiyasining tinchlikparvar kuchlari «xavfsizlik bilan bog‘liq vaziyat yomonlashayotgani» fonida Malidagi ikkinchi bazani tark etdi.
BMTning MINUSMA tinchlikparvar missiyasi Mali shimolidagi Ber shahrida joylashgan bazasini tark etdi. 13 avgust, yakshanba kuni missiya MINUSMAning X’dagi (sobiq Twitter) sahifasida shunday deb yozdi: «MINUSMA mintaqadagi xavfsizlik holati yomonlashgani va bizning «moviy dubulg‘alarimiz» uchun yuqori xavf tufayli Ber shahridan chiqib ketishni tezlashtirdi».
MINUSMA ma’lumotlariga ko‘ra, Ber shahridan ketayotgan tinchlikparvarlar karvoni ikki marta hujumga uchragan. Natijada uch kishi jarohat oldi, ular Timbuktuga evakuatsiya qilindi. BMT missiyasi vakillari xalqaro huquqqa ko‘ra, tinchlikparvar kuchlarga hujumlar urush jinoyati sifatida tan olinishi mumkinligini ta’kidladi.
Mali hukumati teraktlar haqida, isyonchilar esa «Vagner» hujumlari haqida xabar bermoqda
Bir kun oldin harbiy xunta boshqaruvidagi Mali Qurolli kuchlari (FAM) Berda «qurolli terrorchi guruh» tomonidan qaytarilgan hujum to‘g‘risida e’lon qildi. Qurolli kuchlar bayonotiga ko‘ra, nomi oshkor etilmagan «terrorchilar» BMT tinchlikparvar kuchlari o‘rniga Ber shahriga yetib kelgan Mali armiyasi bo‘linmalariga qarata o‘t ochgan. FAM ma’lumotlariga ko‘ra, otishmada olti Mali askari va 24 hujumchi halok bo‘lgan.
Bir kun oldin, 11 avgust, juma kuni Berda harbiy xuntaga qarshi kurashayotgan Mali isyonchilari FAM hamkorlik qilayotgan «Vagner» XHK yollanma askarlari tomonidan hujumga uchraganini e’lon qildi.
MINUSMA tezlashtirilgan asosda chiqib ketyapti
Avgust oyi boshida MINUSMA mamlakatning markaziy qismidagi Ogossagu qishlog‘ida joylashgan Malidagi boshqa bazasini tark etdi. BMT tinchlikparvar kuchlarining butun kontingentini mamlakatdan olib chiqib ketish 2023 yil oxiriga rejalashtirilgan edi.
2021 yilda hokimiyat tepasiga kelgan harbiy xunta BMTning mamlakatdagi missiyasi faoliyatiga qarshi – iyun oyida Mali tashqi ishlar vaziri Abdulayye Diop BMT Xavfsizlik kengashidan tinchlikparvar kuchlarni «zudlik bilan» mamlakatdan olib chiqib ketishni talab qildi, chunki ular go‘yoki mamlakatdagi vaziyatni xavfsizroq qila olmadi hamda ularning harakatlari aholi o‘rtasida «ishonchsizlik hissi» tug‘dirdi. MINUSMA missiyasi Malida 2013 yildan beri faoliyat yuritib keladi va uning rasmiy maqsadi aholini turli guruhlardan himoya qilishdir.
Bundesver ham avvalroq Malidagi missiyasini tugatish istagini bildirgan edi. 2022 yilning noyabrida Germaniyaning o‘sha paytdagi mudofaa vaziri Kristin Lambrext nemis qurolli kuchlarini 2024 yilning mayigacha Afrika mamlakatidan olib chiqish rejalarini e’lon qilgan. Uning so‘zlariga ko‘ra, Mali harbiy xuntasi «Rossiya kuchlari»ga tayangan holda BMT missiyasi ishiga ataylab aralashgan.
Shu bilan birga, BMT vakillari 2021 yildan buyon ekspertlar doimiy ravishda Malidan qatl qilish, qiynoqlar, ommaviy qabrlar, zo‘rlash, noqonuniy hibsga olishlar va odamlarning g‘oyib bo‘lishi haqida xabarlar kelayotganini ta’kidladi. Mali hukumat kuchlari va «Vagner» XHK yuqorida aytilganlarning barchasini sodir etganlikda gumon qilinmoqda. Qo‘shma Shtatlar Mali mudofaa vaziri va harbiy xuntaning boshqa vakillariga rossiyalik yollanma askarlarni qo‘llab-quvvatlagani uchun sanksiyalar kiritdi.
