Qoʻshimcha funksionallar
-
Tungi ko‘rinish
“Davlat kino sohasida bugungi shovqin-suronni emas, ertangi shon-sharafini o‘ylab ish qilsin» – kinoshunos
Kinoshunos Shohida Eshonboboyeva, san’atshunos-jurnalist Iqbol Qo‘shshayeva va rejissyor Sarvar Karimov Kun.uz’ga bergan intervyusida bugungi o‘zbek kinosi, undagi saviyasizlik va bu saviyasizlikdan chiqish yo‘llari haqida fikrlarini bildirdi.
Sarvar Karimov o‘zbek kinolari, ular joylanadigan va muhokama qilinadigan yagona platforma yo‘qligi haqida
— Biz kinochilarga bir platforma kerak. Dunyoda imdb.com sayti bor. O‘sha yerda har qanday kino haqida ma’lumot topish mumkin, rejissyordan tortib eng kichik ijodkorgacha. U yerda olingan filmlarga haqqoniy reytinglar beriladi. Rossiyada ham kinopoisk.ru sayti bor. Biz chiqib olib «kino-kino» deymiz-ku, lekin bitta saytimiz ham yo‘q shunday. Men deylik, «Osiyo ustida bo‘ron» degan kinoni ko‘rmoqchiman, xo‘sh, uni qayerdan ko‘raman? Qachongacha YouTube'da kino ko‘ramiz, sharmandalik emasmi bu? 5 yildan beri milliy Neftlix ochamiz deyishadi, lekin qani u? Biz 21-asrda yashayapmiz. Hu o‘zbek kinosi boshlanganda olingan kinolardan tortib hozirgacha bo‘lgan kinolar bitta platformada yig‘ilishi kerak. Unga pul to‘lamasligimiz ham kerak, chunki u kinolarga biz yoki ota-bobolarimiz pul to‘lab qo‘yishgan, davlat budjetidan sarflangan pul.
O‘sha «Osiyo ustida bo‘ron» filmining rassomi kim bo‘lgan, deb izlasak, qayerdan topamiz? Ma’lumot yo‘q. Qiyinmi shu eski tasmadagi kinolarni bir platformaga olib, ma’lumot kiritib qo‘yish. Deylik, «Shamollarda qolgan hislarim» kinosi haqida ma’lumot izlasam, hammasini topaman. Bo‘lar-bo‘lmas kinoga milliardlab pul sarflamay, shu bor kinolarimizni saqlab qolish, platformaga kiritishni o‘ylashsa bo‘lmasmidi? Butun boshli 36 mln xalqi bor davlatda kino san’atiga bag‘ishlangan jurnal yo‘q — sharmandalik. Yuzta, mingta chiqsa ham, jurnal bo‘lishi kerak, axir hujjat u, arxivga qoladi, hech bo‘lmasa.
Chet elda bir kinoni har xil yosh va har xil sohadagi odamlarga ko‘rsatib, ulardan yozma ravishda taassurotlarini olishadi. Shunga ko‘ra o‘zgartirishlar kiritishadi. Ya’ni tomoshabinlar bilan ham hisoblashishadi. Bozorga chiqishidan oldin o‘zini oqlashini bilib olishadi.
Shohida Eshonboboyeva olinayotgan filmlarga majburan tiqishtiriladigan davlat mafkurasi haqida
— Tarixiy bo‘lsin yo boshqa janrdagi kino bo‘lsin, tayyor bo‘lgach, g‘oyadan tashqari bo‘lgan, kimgadir yoqish uchun qo‘shimcha, bo‘rtib turadigan sahnalar, qo‘shimchalar kiritishmasin. Yaqinda premerasi bo‘lgan Abdulla Oripov haqidagi filmda ham shunday bo‘lgan. Tomoshabinlar juda yaxshi biladi bunday bo‘rtiq kadrlarni. Kechagi o‘tmishda shunday edi, shu narsadan qochish kerak endi. Bu narsa allaqachon o‘zining noto‘g‘ri ekanini isbotladi.
Iqbol Qo‘shshayeva kino, davlat mafkurasi va kelajak haqida
— Kino bu — mafkura, degan gap bor. Bu bilan hamma kino mafkura bo‘lsin, demoqchimasman. Adabiyot atomdan kuchli, uning kuchini o‘tin yorishga sarflamaslik kerak, degan Qahhor. Davlat ham o‘z mafkurasi uchun pul tikyaptimi, o‘sha mafkura tushunchasiga qadriyat sifatida qarasin va o‘tin yorishga sarflamasin uning kuchini. Ko‘proq o‘zimizning mifologiyaga tayanaylik, ilm-fanga tayanaylik. Kino degan katta mafkurani o‘zga davlatlarga topshirib qo‘ymaylik. Ko‘p qahramonlarni topshirib bo‘ldik.
Keyin, biz bugun kino sohasida qanaqadir mayda tadbirlar, o‘tkinchi mushakbozlik bilan ovoramiz. Unday bo‘lmasligi kerak, yuz yillar keyinimizni o‘ylab ish qilaylik. Kinoni bugungi shovqin-suron uchun ishlatmaslik kerak davlat, ertangi sharafi uchun ishlatsin kinoni.
· To‘liq intervyuni ushbu havola orqali tomosha qilishingiz mumkin.
Tavsiya etamiz
Odamlar eng tez va sekin qariydigan mamlakatlar aniqlandi
Jahon | 21:57 / 17.07.2025
Jinoyat olamida bunaqasi kam uchraydi: yashirin ustaxona va g‘oyib bo‘lgan 276 ta mashina
Jamiyat | 13:40 / 16.07.2025
20 iyuldan boshlab 1-2 kunga xorijga chiqqanlar O‘zbekistonga bojsiz tovar olib kirolmaydi
Iqtisodiyot | 19:31 / 15.07.2025
Bolalarni itdek vovullatgan «defektolog»ga yangi jinoiy ish ochildi
Jamiyat | 18:06 / 15.07.2025
So‘nggi yangiliklar
-
Jaziramadan dengizga: nega Bali, Maldiv va Turkiyani tanlashadi?
Jamiyat | 17:22 / 18.07.2025
-
Antibiotiklardan tashqari boshqa oddiy dorilar ham organizmning tabiiy himoya tizimini buzishi mumkinligi aniqlandi
Fan-texnika | 16:47
-
Ekologiya vazirligi Murod Nazarov sha’ma qilgan daraxt kesish «usullari» ustidan taftish o‘tkazishni zarur deb biladi
O‘zbekiston | 16:42
-
Uzbekistan Airways bortida chaqaloq dunyoga keldi
O‘zbekiston | 16:21
Mavzuga oid

20:30 / 10.05.2025
“Kino va teatr ahmoqlarni tarbiyalaydigan joy emas, aqlli insonlar dam oladigan joy” – Sanjar Shodiyev

15:13 / 01.10.2023
Choy, kofe tashishdan kinorejissyorlikkacha – “dahshatlar qiroli”dan 1 dollarga hikoya sotib olgan o‘zbek qizi

11:12 / 21.09.2023
“Senzura va mafkura tiqishtiraverish oqibati” - ijodkorlar o‘zbek kinosidagi saviyasizlik va uni qanday qutqarish mumkinligi haqida

14:20 / 13.09.2022