Asosan yosh olimlar va Moskva universitetlarining xodimlari Rossiyani tark etyapti, ularning bunday qarorga kelishi sabablari - nafaqat repressiyalar kuchayishi, balki sanksiyalar va Rossiya davlat universitetlari bilan hamkorlik bekor qilinishi tufayli ilmiy ishdagi to‘siqlar.
«Novaya gazeta - Yevropa» nashri tomonidan o‘tkazilgan tadqiqotga ko‘ra, Rossiyaning Ukrainaga qarshi deyarli ikki yillik keng ko‘lamli urushi davomida kamida 2,5 ming rossiyalik olim o‘z mamlakati bilan aloqalarini uzgan. Bundan tashqari, 18 yanvar, payshanba kuni chop etilgan materialga ko‘ra, xorijlik tadqiqotchilarning Rossiyaga ishlash uchun kelishi ancha kamaygan.
Jurnalistlarning ta’kidlashicha, yetakchi olimlar urush boshlanganidan so‘ng darhol o‘z mamlakatlarini tark eta boshlagan, ammo ilmiy kadrlar oqimining haqiqiy ko‘lamini baholash qiyin. Tadqiqot uchun ORCID bazasidan olingan ma’lumotlar tahlil qilindi, u butun dunyo bo‘ylab 20 million olim haqidagi axborotni birlashtiradi va Rossiyada ham tarqatiladi. ORCID'da ro‘yxatdan o‘tish Rossiyaning o‘z ilmiy ishlarini e’lon qiladigan yirik universitetlari xodimlari uchun majburiy bo‘lgan.
2023 yilda ORCID tarkibiga Rossiya bilan aloqador kamida bitta ish joyini ko‘rsatgan 130 mingdan ortiq olim kiritilgan. Shu bilan birga, 2012-2021 yillarda ish joyini rus tilidan chet elga o‘zgartirgan olimlar ulushi 10 foiz darajasida saqlanib qolgan bo‘lsa, 2022 yilda bu ko‘rsatkich 30 foizga oshgan. «Novaya gazeta - Yevropa» ushbu ma’lumotlarni asos qilib oldi va unga Rossiya universitetlari hamda ilmiy tashkilotlaridan ketgan olimlar, shuningdek, ish joyini ko‘rsatmasdan profiliga boshqa mamlakatni qo‘yganlarni qo‘shdi. «Jami, konservativ hisob-kitoblarga ko‘ra, 2500 nafar olim ketgan», — deyiladi nashrda.
Motivlar - repressiya tahdidi va ilmiy ishdagi to‘siqlar
Bunga sabab sifatida «Novaya gazeta» suhbatdoshlaridan biri nafaqat repressiya tahdidi, balki sanksiyalar ostida ilmiy faoliyatga to‘siqlar, zarur ilmiy hamkorlikning yo‘qligi va G‘arb ilmiy jurnallarida nashr etish imkoniyati yo‘qligini ham keltirdi. Urush boshlanganidan so‘ng, Rossiya ko‘plab xalqaro tadqiqot loyihalaridan chetlashtirildi, rossiyalik olimlarning ismlari Katta adron kollayderlari guruhlari maqolalaridan chiqarib tashlandi va xorijiy tashkilotlar Rossiya davlat institutlari olimlari bilan hamkorlik qilishni taqiqladi. «Rossiya tashkilotiga aloqadorlik zararli bo‘lib qoldi», deb yozadi «Novaya gazeta».
Tadqiqotda ko‘rsatilgandek, Rossiyani asosan yosh olimlar tark etyapti. Bundan tashqari, Rossiya Federatsiyasini tark etganlarning eng katta ulushi (23 foiz) Moskva universitetlari, jumladan VShE, MGU, Skolkovo va MFTIga to‘g‘ri keladi.
Avvalroq «Proyekt» nashri Rossiya Federatsiyasini tark etgan o‘nlab yetakchi olimlar haqida yozgan edi.
