Ekspertlar: BMTning iqlim bo‘yicha konferensiyalari «maqsadlarga mos kelmaydi»

Taniqli olimlar va siyosatchilar Birlashgan Millatlar Tashkilotini qazib olinadigan yoqilg‘idan voz kechishni qo‘llab-quvvatlamaydigan mamlakatlarda BMTning iqlim o‘zgarishi bo‘yicha anjumanlarini o‘tkazmaslikka chaqirmoqda. Bu chaqiriq 15 noyabr, juma kuni Bokuda bo‘lib o‘tayotgan BMTning iqlim o‘zgarishi bo‘yicha hadli konvensiyasi (COP29) tomonlar konferensiyasining 29-sessiyasi doirasida e’lon qilingan ochiq xatda keltirilgan.

BMT iqlim o‘zgarishi bo‘yicha hadli konvensiyasi ijrochi kotibi Saymon Stil, BMT bosh kotibi Antoniu Guterrish va BMTga a’zo davlatlar nomiga yo‘llangan maktubni BMTning sobiq bosh kotibi Pan Gi Mun, Irlandiya sobiq prezidenti Meri Robinson, BMT iqlim o‘zgarishi bo‘yicha hadli konvensiyasi sobiq ijrochi kotibi Kristiana Figeres va boshqa ekspertlar imzoladilar. 

«Muzokaralardan amaliy ishlarga o‘tish kerak»

Imzolovchilar BMT ko‘mir, neft va gazdan butunlay voz kechishni qo‘llab-quvvatlamaydigan davlatlarni istisno qilish uchun mezbon davlatlar uchun qat’iy tanlash mezonlarini qo‘llashi kerak, deb hisoblaydi.

«COP endi maqsadga muvofiq emasligi aniq. Hozirgi tuzilma iqlim o‘zgarishi insoniyat uchun xavfsiz bo‘lishini ta’minlashda zarur bo‘lgan o‘zgarishlarning eksponensial sur’ati va miqyosiga shunchaki mos kela olmaydi», deyiladi xatda.

Uning mualliflari COP jarayonlarini tubdan qayta ko‘rib chiqishga chaqirdi. «Biz muzokaralardan amaliy ishlarga o‘tishimiz kerak, bu COP'ga kelishilgan majburiyatlarni bajarishga imkon beradi va energiyani shoshilinch ravishda o‘tkazish va qazib olinadigan yoqilg‘idan voz kechishni ta’minlaydi», deyiladi hujjatda.

COP29: iqlimni muhofaza qilish uchun yiliga 1,3 trln dollar

BMTning iqlim o‘zgarishi bo‘yicha konferensiyasi (COP29) 29-sessiyasi doirasida dunyoning qashshoq mamlakatlari manfaatlarini hisobga olgan holda ishlab chiqilgan iqlim dasturlarini moliyalashtirish bo‘yicha yangi kelishuv loyihasi yiliga kamida 1,3 trillion dollar ajratishni nazarda tutadi. 13 noyabr kuni Bokuda chop etilgan 34 sahifali hujjatda mablag‘larni ta’minlashning aniq variantlari ko‘rsatilgan, biroq ba’zi munozarali masalalar hal etilmagan, deb ta’kidladi AFP axborot agentligi.

Iqtisodiy jihatdan eng kam rivojlangan davlatlar - asosan Afrikadagilar - kamida 220 milliard dollar ajratilishiga erishmoqchi. Dengiz sathining ko‘tarilishidan ayniqsa jabr ko‘rayotgan kichik orol davlatlari 39 milliard dollar talab qilmoqda.