Olimlar inson qanday qarishini yangicha usulda o‘rgana boshladi

Arlington shahridagi Texas universiteti olimlari turmush tarzi, ovqatlanish va ijtimoiy aloqalarning qarish jarayoniga ta’sirini tushunishga yordam beradigan tadqiqotni boshladi. Loyihada 50 yoshdan 80 yoshgacha bo‘lgan 600 kishi ishtirok etadi. Mutaxassislar zamonaviy usullar yordamida ularning organizmini o‘rganib, sog‘lom uzoq umr ko‘rishga yordam beruvchi omillarni aniqlaydi.

Eng mashhur uzoq umr ko‘ruvchilar orasida 122 yosh-u 164 kungacha yashab, rekordchiga aylangan fransiyalik Janna Kalman, 116 yil yashab, umrining oxirigacha faol hayot tarzini olib borgan yaponiyalik Miso Suzuki va 2017 yilda vafot etgan italiyalik Emma Morano kabilarni ajratib ko‘rsatish mumkin. Ular ko‘plab keksalarni ilhomlantiradi.

Tadqiqotda mutaxassislar MRT, genetik tahlil va jismoniy holatni kuzatish kabi ilg‘or texnologiyalardan foydalanadi. Ishtirokchilarning tanasi to‘liq skanerdan o‘tkazilib, miyasi, yuragi va qon tomirlari holati tekshiriladi, shuningdek xotirasi va jismoniy faolligi o‘rganiladi. Bundan tashqari, ko‘ngillilardan tahlil uchun qon namunalari olinadi.

Tadqiqot to‘rt yil davom etadi. Ish yakunlangach, olimlar to‘plangan ma’lumotlarni batafsil tahlil qilishni boshlaydi. Ular shifokorlar va oddiy odamlarga qarish jarayonlarini yaxshiroq tushunishga va yoshga bog‘liq kasalliklarning oldini olishga yordam beradigan qonuniyatlarni aniqlashni rejalashtirmoqda.

Loyiha turli sohalar — tibbiyot, biomuhandislik, psixologiya, ijtimoiy ish va kompyuter fanlari mutaxassislarini birlashtiradi. Unda tadqiqotchilik faoliyatida amaliy tajriba orttirayotgan talabalar ham ishtirok etadi.

Ilmiy maqsadlardan tashqari, kelajakdagi loyihaning qiziqarli vazifalaridan biri mahalliy hamjamiyatni sog‘lom turmush tarzi mavzusiga jalb etishdir. Ishtirokchilar nafaqat ilm-fanga hissa qo‘shadi, balki o‘z salomatliklari haqida foydali ma’lumotlar ham oladi. Bundan tashqari, ushbu tadqiqot universitetga yangi texnologiyalarni ishlab chiqish va turli fakultetlar o‘rtasidagi hamkorlikni mustahkamlash imkoniyatini yaratadi.

Loyiha yakunida kelajak avlodlarga qarishni o‘rganish va faol umrni uzaytirish usullarini ishlab chiqishda yordam beradigan ma’lumotlar bazasi yaratiladi. Mutaxassislar o‘z ishlarining ham ilm-fanga, ham oddiy odamlarga foyda keltirishiga ishonch bildirmoqda. Chunki sivilizatsiya rivojlanishi bilan sog‘liqni saqlash va yaxshi kayfiyatda bo‘lish tobora qiyinlashib bormoqda.