Eksport 20 mlrd dollardan oshdi, shundan 7,7 mlrd dollar oltin sotuvi – O‘zbekiston tashqi savdosi sharhi

2025 yil yanvar-iyul oylarida O‘zbekistonning tashqi savdo aylanmasi 44,4 mlrd dollarni tashkil etdi. Bu 2024 yilning mos davriga nisbatan 7,37 mlrd dollarga yoki 19,9 foizga ko‘p.

Bunda eksport hajmi 20,1 mlrd dollar (+34,8 foiz), import hajmi esa 24,3 mlrd dollar (+9,9 foiz) bo‘lgan. Tashqi savdo salbiy saldosi esa 4,2 mlrd dollargacha qisqargan. 

Hisobot davrida tashqi savdo aylanmasining salmoqli qismi Xitoy (18,2 foiz), Rossiya (16,1) Qozog‘iston (5,9 foiz), Turkiya (3,6 foiz) va Janubiy Koreya (2,2 foiz) bilan qayd etilgan.

Dastlabki 7 oylikda yirik hamkor davlatlardan Litva (-46,9 foiz), Turkmaniston (-22,5 foiz), Janubiy Koreya (-17,7 foiz), AQSh (-8,7 foiz) va Turkiya (-6,5 foiz) bilan savdo aylanmasi miqdori qisqargan. BAA (+71,4 foiz), Hindiston (+57,1 foiz), Afg‘oniston (+50,9 foiz), Niderlandiya (+45,8 foiz), Belarus (+28,4 foiz), Pokiston (+25,9 foiz), Germaniya (+24,5 foiz), Xitoy (+17,9 foiz), Qozog‘iston (+15,9 foiz) va Fransiya (+15 foiz) kabi davlatlar bilan esa umumiy savdo hajmi sezilarli miqdorda oshgan. 

Eksport

Hisobot davrida 7,6 mlrd dollarlik (+80,9 foiz) oltin sotilgan. Bu umumiy eksportning 37,7 foizini tashkil etadi. Shuningdek, eksport tarkibida sanoat tovarlari (11,1 foiz), oziq-ovqat mahsulotlari va tirik hayvonlar (7,5 foiz), kimyoviy vositalar (5,8 foiz), mineral yoqilg‘ilar (4,4 foiz) va turli xil tayyor buyumlar (4,3 foiz) ham sezilarli ulushga ega bo‘lgan.

Tashqi savdo aylanmasida tovarlar va xizmatlar eksporti bo‘yicha asosiy hamkorlar Rossiya (12,3 foiz), XXR (5,5 foiz), Qozog‘iston (4 foiz), Afg‘oniston (3,7 foiz), Turkiya (3 foiz), Fransiya (2,6 foiz), BAA (1,8 foiz), Qirg‘iz Respublikasi (1,6 foiz) Tojikiston (1,4 foiz) va Pokiston (1,2 foiz) kabi davlatlar bo‘lgan. Ularning umumiy eksportdagi ulushi 37 foizni tashkil etadi.

Yanvar-iyul oylarida 438 mln dollarlik gaz sotilgan bo‘lib, bu o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 38,2 foizga ko‘p. Bundan tashqari, 333 mln dollarlik neft va neft mahsulotlari (-16,3 foiz), 102 mln dollarlik elektr toki (+49,8 foiz) eksporti ham amalga oshirilgan.

Hisobot davrida qariyb 180 mln dollarlik avtomobil va uning ehtiyot qismlari sotilgan. Bu 2024 yilga nisbatan 19,5 foizga kam.

Import

Import tarkibida eng katta ulush mashinalar va transport asbob-uskunalari (33,3 foiz), sanoat tovarlari (16 foiz) hamda kimyoviy vositalar va shunga o‘xshash mahsulotlar (12,8 foiz) hisobiga to‘g‘ri kelgan. Umumiy importning 2/3 qismi 7 ta davlatdan amalga oshirilgan:

• Xitoy – 28,7 foiz;
• Rossiya – 19,3 foiz;
• Qozog‘iston – 7,6 foiz;
• Turkiya – 4,1 foiz;
• Janubiy Koreya – 3,9 foiz;
• Germaniya – 2,8 foiz;
• Hindiston – 2,6 foiz.

Hisobot davrida 734 mln dollarlik gaz sotib olingan, bu o‘tgan yilgi ko‘rsatkichning 70 foizini tashkil etadi.

Shuningdek, avtomobil olib kirish ham sezilarli darajada qisqarib ketgan. Jumladan, yanvar-iyul oylari davomida 530 mln dollarlik (-35,2 foiz) mashina import qilingan. O‘z navbatida, avtomobillar qismlari va anjomlari importi 41,2 foizga oshib, 978 mln dollarga yetgan.