Shunday asarlar borki, qahramonlari o‘quvchining yuragidan joy egallaydi. Ularning ba’zilariga haykallar qo‘yilganiga nima deysiz? Kun.uz shunday haykallarning bir nechtasini to‘pladi.
Jyeyn Ostinning asarlarini o‘qimagan kitobxon bo‘lmasa kerak. Ayniqsa, “Andisha va g‘urur” har bir kitobxon oilaga kirib borgan. Mazkur asar qahramoni janob Darsining haykali Angliyaning Cheshir shtatidagi Disli shahrida joylashgan Laym Park ko‘liga o‘rnatilgan. Haykalning balandligi 12 futni (3 metru 65 sm) tashkil qiladi.
Antuan de Sent-Ekzyuperi o‘zbek kitobxonlariga “Kichkina shahzoda” asari bilan yaxshi tanish. Bu asarning o‘ziga xosligi – u kattalar uchun ham, bolalar uchun ham birdek sevimli. Yaponiyaning Hakone shahridagi Kichik shahzoda muzeyida asar bosh qahramonining haykali saqlanadi. Muzey “Kichik shahzoda”ga bag‘ishlangan. Bolakayning o‘z sayyorasi ustida qo‘llarini cho‘ntagiga solgancha turganini ko‘rishingiz mumkin
J.M.Barrining 1902 yilda chop etilgan “Kichkina oqqush” romani bilan tanish bo‘lmasligingiz mumkin, ammo uning qahramonlaridan biri haqida eshitgansiz: “Hech qachon o‘smaydigan bola”, bugungi kunda Piter Pan nomi bilan mashhur.
Romanda sehrli kuchga ega yetti kunlik chaqaloq bolalar bog‘chasi derazasidan uchib chiqib, Londonning Kensington bog‘idagi Long Vater yaqiniga tushadi. Barri o‘zining 1904 yilda “O‘smaydigan bola” pesasida personajni kengaytirdi va keyinchalik hikoyani Piter Panning yangi romani formatiga moslashtirdi. Darlinglar oilasi farzandlari bilan afsonaviy Neverland bo‘ylab uchib yurgan yigitchaning sarguzashtlari butun dunyo bo‘ylab bolalar klassikasiga aylandi.
Barri Kensington bog‘lari yaqinida yashagan va ularni o‘z hikoyasining bir qismi sifatida ishlatgan. 1912 yilda go‘dak Pyotr bog‘larga tushgan va shu tariqa o‘zining birinchi adabiy debyut joyi sevimli qahramonning g‘aroyib bronza haykali bilan belgilangan edi. Asar muallif tomonidan o‘n yil avval buyurtma qilingan va ser Jorj Frempton tomonidan yaratilgan. Piter tuzilmaning tepasida, pastda sinsaplar, quyonlar, sichqonlar va parilar bilan o‘ralgan.
Nyu-York shahrining shovqin-suroni o‘rtasida Markaziy bog‘ning qoq markazida sevimli bolalar klassikasi – Lyuis Kerrollning Alisa mo‘jizalar mamlakatida asari qahramonlarini ko‘rishingiz mumkin.
Bronza haykallar guruhini mahalliy filantrop Jorj Delakorte o‘z farzandlariga kitob va Kerrollning boshqa asarlarini o‘qib bergan rafiqasi Margarita sharafiga buyurtma qilgan. Ular haykaltarosh Xose de Krif tomonidan ishlab chiqilgan.
Kitob qahramoni Alisa ulkan qo‘ziqorin ustida o‘tirgan va haykal dizaynerning qizi Donnaga o‘xshaydi. Oq quyon, uy sichqonchasi va Cheshir mushuk kabi kitobning boshqa qahramonlari Alisa atrofida joylashgan.
1996 yilda haykaltarosh Lark Grey Dimond-Keytsga juda maxsus loyiha topshirildi. U doktor Seuss olamidagi qahramonlar, shuningdek, odamning o‘ziga xosligi asosida haykallarning butun seriyasini loyihalash uchun tanlangan.
Hayotiy o‘lchamdagi bronzalar Springfild muzeylari tomonidan tashkil etilgan to‘rtburchakning markazida joylashgan. Grinch, shlyapali mushuk, toshbaqa Yertl va Loraks – barchasi bog‘ning turli qismlariga tarqalib ketgan. Hikoyachining milliy yodgorligini qurish bo‘yicha ushbu loyiha 1996 yilda boshlangan va haykaltaroshlik bog‘i 2002 yilda ochilgan.
2017 yilda Springfild muzeylari haykaltaroshlik bog‘i yonida doktor Seussning hayoti va faoliyatiga bag‘ishlangan muzeyni ochdi.
1958 yil oktabr oyida Londonning Paddington vokzalida chamadonli Forlorn ayiq o‘tirar va yo‘lovchilar uning atrofida aylanib yurar edi. Uning paltosiga yopishtirilgan yozuvda “Iltimos, bu ayiqqa g‘amxo‘rlik qiling. Rahmat” deb yozib qo‘yilgandi. Bu ayiqqa duch kelgan Braun oilasi uni uyiga olib ketishdi va topilgan joyidan kelib chiqib unga Paddington ayig‘i deb nom berishdi.
Sevimli ayiq, albatta, Maykl Bond tomonidan yozilgan mashhur bolalar kitoblaridan, u uni Paddington stansiyasi yaqinidagi London do‘konida ko‘rgan yolg‘iz ayiq asosida yozgan.
“Paddington Bear” kitobida Perudagi xolasi uni Angliyaga qochqin sifatida jo‘natgan bu odobli ayiq haqida hikoya qilinadi. U Londonda har xil noroziliklarga duchor bo‘ladi, lekin har doim hamma narsani tuzatishga harakat qiladi. Serial va personaj katta xitga aylandi va kitoblar dunyo bo‘ylab 30 million nusxadan ortiq sotilgan.
Haykaltarosh Markus Kornish tomonidan yaratilgan haqiqiy o‘lchamdagi Paddington ayig‘ining bronza haykali 2000 yil fevral oyida ochilgan. Stansiyada adabiyotning eng sevimli mo‘ynali do‘stlaridan biriga bag‘ishlangan mahsulotlarga to‘la “Paddington Bear” do‘koni ham bor. (Va yana bir Paddington haykali bor, u 6000 milya uzoqlikda, kichkina ayiqning ona shahri Lima, Peruda.)
