Росстат биринчи марта ташқи сабаблардан ўлим ҳақидаги маълумотларни яширди

Биринчи марта Россия статистика агентлиги (Росстат) россияликларнинг ташқи сабаблардан ўлим статистикасини яширди. Демограф Алексей Ракшага кўра, 12 июлда эълон қилинган йиллик статистик маълумотлардан ташқи сабабларга кўра ўлим ҳолатлари бўйича иккита жадвал йўқолди.

Статистик маълумотлар Россия аҳолисининг ўтган йилдаги табиий ҳаракатини, шу жумладан минтақалар бўйича ҳисобга олади. Унда яна бир ўзгариш бор: ўликларни ёши бўйича ҳисобга олган жадвалда ўлим сабабларининг асосий тоифалари олиб ташланди, маълумотлар таълим даражаси бўйича тақсимланди. «Яъни, улар ташқи сабабларга кўра батафсил маълумотларни яширишади», деди Ракша.

Росстат статистикасидаги ташқи сабаблар касалликлардан эмас, балки, масалан, йўл-транспорт ҳодисалари, қотилликлар ва ўз жонига қасд қилиш натижасида келиб чиққан ўлимларни ўз ичига олади. Россиянинг Украинага қарши уруши бошланганидан сўнг, бу маълумотлар мустақил журналистлар учун урушда ҳалок бўлган руслар сонини тахмин қилиш усулларидан бирига айланди.

Мустақил журналистларнинг ҳисоб-китоблари

"Важные истории" мустақил тадқиқот интернет-нашри 2022 йилда ташқи сабабларга кўра аёллар ўлими камайганини, эркаклар ўлими эса ошганини таъкидлади, гарчи тинчлик даврида эркаклар ва аёллар ўлими тенденциялари фарқ қилмаган. Шунга кўра, Россиянинг Украинага ҳужуми бошланганидан кейин ташқи сабаблардан ўлганлар сони рус армиясининг йўқотишларини тахмин қилиш имконини берди.

2023 йил июл ойида "Важные истории", бошқа нарсалар қаторида, ташқи сабаблар туфайли ўлим бўйича статистик маълумотлардан фойдаланган ҳолда, Украинадаги урушда Россия армиясининг йўқотишларини камида 18 минг кишига баҳолади. Ҳисоб-китобларни "Медиазона" ва ББC рус хизмати журналистлари ҳам олиб борадилар, улар кўнгиллилар ёрдамида очиқ манбалардан ўлганларнинг исмларини йиғадилар. 5 июл ҳолатига кўра, журналистлар Россиянинг йўқотишларини 58 207 кишига баҳолади.

"Медуза" нашри "Медиазона" ва сайловлар статистикаси бўйича тадқиқотчи Дмитрий Кобак билан биргаликда Россия ҳарбий йўқотишларини ҳисоблаш учун Росстат маълумотларидан ҳам фойдаланади. Сўнгги ҳисоб-китобларга кўра, 2023 йилда эркаклар ўлими 2022 йилга қараганда деярли икки баравар кўп бўлади. Ўлганлар сонини, шунингдек, Мерос бўйича ишлар реестри маълумотлари асосида ўтказилган тадқиқотлар орқали ҳам аниқлаш мумкин. Ушбу ҳисоб-китобларга кўра, 2022 йилдан бери урушда 120 мингга яқин рус ҳарбий хизматчилари ҳалок бўлган (тасодифий хатолик оралиғи 106 дан 140 минггача).