Путин Трампга Россиядаги нодир металларни қазиб олишни таклиф қилди

Доналд Трамп Франция президенти Эммануэл Макроннинг Украина бўйича тинчлик келишуви шартлари ва истиқболларини муҳокама қилиш учун Вашингтонга амалга оширган ташрифининг биринчи куни якунларига кўра матбуот анжумани ўтказаётганида, Россияда кечқурунги соат 22:00 эди. Аммо Владимир Путин шу маҳалда ҳукумат аъзолари билан нодир ерости металлари бўйича йиғилиш бошлади.

Ундан кейин эса Путин ВГТРК мухбири Зарубинга 20 дақиқалик интервю бериб, унда Россия ва Украина ўртасидаги ҳарбий можаронинг Америка томонидан ҳал қилиниши бўйича «трек»ни изоҳлади. Шунингдек, у Трамп маъмуриятига бир вақтнинг ўзида кўплаб «капитал талаб қиладиган» таклифлар берди.

«Биз америкалик ҳамкорларга, нафақат ҳукумат тузилмаларига, балки компанияларга ҳам, агар улар биргаликда ишлашга қизиқиш билдирса, таклиф билдиришга тайёрмиз. Бизда бундай турдаги ресурслар (нодир ерости бойликлари — «Новая») Украинадагига қараганда бир неча баравар кўп. Улар бизда шимолда ҳам, Мурманскда ҳам, Кавказда ҳам, Кабардин-Болқорда ҳам, Узоқ Шарқда ҳам, Иркутск областида ҳам, Ёқутистонда ҳам, Тивада ҳам бор. Бу етарлича капитал талаб қиладиган инвестициялардир».

У мамлакатлар ҳамкорликда алюминий ишлаб чиқариши мумкинлигини айтди: «Биз бу соҳада Америка компаниялари билан ҳамкорлик қилиш ҳақида ўйлашимиз мумкин. Масалан, советлар даврида Красноярск ўлкасида янги ГЭС қуриш ва қўшимча алюминий ишлаб чиқариш қувватларини яратиш режалари бор эди», — деди у .

Россия президентининг таъкидлашича, ушбу лойиҳа «инвестицион» бўлиши мумкин. «Дастлабки ҳисоб-китобларга кўра, у бугунги нархларда тахминан 15 миллиард долларга тушади ёки туради. Лекин биз бу ҳақда ўйлаб кўришимиз мумкин», — деб тушунтирди у.

Россия Федерациясидаги нодир металлар ҳақида гапираркан, Путин бугунги кунда мамлакатда уларни ўзлаштириш бўйича етарли ишлар қилинмаётганини тан олди. «Нодир, ноёб тупроқ металлари иқтисодиётнинг замонавий тармоқлари учун жуда муҳим таркибий қисм, жуда муҳим манба ҳисобланади. Ва биз ҳозирча бу йўналишда кам иш қиляпмиз. Биз кўпроқ иш қилишимиз керак», — деди у.

Шунингдек, Путин америкаликларга Россия «махсус ҳарбий амалиёт» бошланганидан кейин қўшиб олинган «янги тарихий ҳудудлар»даги конларни ҳам биргаликда ўзлаштиришни таклиф қилган.

(Трамп шу кунги матбуот анжуманида бу ҳудудларни Украинага қайтариш осон бўлмаслигини, лекин — «воқеалар ривожига қаралиши»ни айтганди.)

Аввалроқ Трамп яқин икки ҳафта ичида Зеленский билан учрашиб, мамлакатлар ўртасида табиий ресурслар бўйича келишувни имзолашини айтганди. «У шу ҳафта ёки кейинги ҳафта шартнома имзолаш учун келиши мумкин ва бу ажойиб бўларди. Мен у билан Овал кабинетда учрашишдан хурсанд бўлардим», — деди у 24 феврал куни журналистларга.

Трампга таклифларидан сўнг Путин дарҳол Украина мавзусига ўтди. У президент Володимир Зеленскийни Украина давлатчилигини «парчаловчи» деб атади. Шу маънода, президент Путиннинг сўзларига кўра, Зеленскийнинг ҳокимиятда бўлиши Россияга «ҳатто фойда келтиради». Аммо «Украина омон қолиши учун» бу ёмон, шунинг учун Трамп Зеленскийни Киев ҳарбий ҳолат режими бекор қилиниши биланоқ ўтказиши керак бўлган сайловларга «ундаш» орқали у ердаги сиёсий вазиятни «соғломлаштирмоқчи». Бу эса «эртами-кечми» содир бўлади.

(Трамп матбуот анжуманида АҚШ «яқин ҳафталар» ичида ўт очишни тўхтатишга эришишга умид қилаётганини айтди. Макрон уни қўллаб-қувватлади: «Шунга умид қиламан».)

Айнан шу ерда, ҳарбий ҳолат бекор қилингандан сўнг, Киевда муаммолар бошланади, деди Путин.

«Зеленскийнинг фоизи қанчалиги муҳим эмас, муҳими, унинг рейтинги, бизнинг маълумотларимизга кўра, энг яқин сиёсий рақибиникидан роппа-роса икки баравар паст. Бу жаноб Залужний, Украина қуролли кучларининг Лондонга сургун қилинган собиқ қўмондони».

Путиннинг қўшимча қилишича, Зеленскийнинг қайта сайланиш эҳтимоли «нол»га тенг.

Бугунги кунда Европа сиёсий етакчиларининг ҳам аҳволига ҳавас қилиб бўлмайди, дейди Путин. Улар «ҳозирги режим билан боғланган, жалб қилинган», «кўп гапиришди ва ваъда беришди» ва энди Европа Иттифоқида бўлиб ўтаётган «сайлов-қайта сайловлар» пайтида юзни сақлаб қолиш жуда қийин.

«Парламентлардаги қийинчиликлар ва ҳоказо... Ушбу ҳолатни ҳисобга олган ҳолда, улар учун ўз позициясини ўзгартириш деярли мумкин эмас. Улардан фарқли ўлароқ, АҚШнинг янги сайланган президентининг қўли боғлиқ эмас».