Жаҳон | 07:30 / 26.09.2025
6522
2 дақиқада ўқилади

Африканинг ҳақиқий миқёси: қитъа ўлчами визуализацияси

Африка жуда катта. Шу қадар улканки, кўпгина дунё хариталарини кўриб чиқишда унинг ҳақиқий ҳажмини тушуниш қийин.

Кўпчилик Меркатор проекцияси бўлган девор хариталарига қараб маълумот олган. Навигация учун XVI асрда ишлаб чиқилган бу усул қитъаларнинг ўлчамларини бузади, Шимолий Америка ва Гренландия каби қутбларга яқин ҳудудларни кенгайтиради ҳамда Африка ва Жанубий Американи қисқартиради. Ушбу номувофиқлик қитъаларнинг ҳақиқий ўлчамлари ҳақида кенг тарқалган нотўғри тушунчага олиб келади.

Юқоридаги инфографика қитъа ҳудудидаги алоҳида мамлакатларни кўрсатиш орқали бу муаммони ҳал қилади. Бу шуни кўрсатадики, Африка ҳудуди Қўшма Штатлар, Хитой, Ҳиндистон ва Ғарбий Европанинг кўп қисмининг бирлашган ҳудуди (Аляска ва Ҳавайи бундан мустасно) билан таққосланади.

30,4 миллион квадрат километр майдонга эга Африка дунёда Евросиёдан кейин иккинчи энг катта қитъадир. Яқинда Африка Иттифоқи халқаро ташкилотларни Меркатор проекциясига асосланган дунё хариталаридан Африка ўлчамларини аниқроқ тасвирлаш фойдасига фойдаланишни тўхтатишга чақирди.

Ҳажмнинг бундай бузилиши Африканинг глобал таъсири ва аҳамияти ҳақидаги тасаввурни бузади ҳамда стереотипларни давом эттиради. Мисол учун, Меркатор хариталаридан ўқув материаллари ва оммавий ахборот воситаларида тез-тез фойдаланиш кўпчиликни Европа ва Шимолий Америка ўта муҳим деб ҳисоблашига олиб келиши мумкин, Африка эса унчалик аҳамиятсиз ва «маргинал» кўринади.

Тайёрлаган:  Отабек Матназаров

Мавзуга оид