Трампнинг илк санкциялари Путинни тинчликка мажбурлай оладими?

АҚШ ва Россия президентларининг учрашуви бекор қилингач, Трамп Москвага қарши илк санкцияларини эълон қилди. Бундан ташқари, Евроиттифоқ ҳам 19-пакет санкциялар билан Россияга навбатдаги зарбани йўллади. Kun.uz'нинг “Геосиёсат” дастурида сиёсий таҳлилчилар бу чораларнинг таъсири ҳақида сўз юритди.

{Yii::t(}

Ўтказиб юбориш 6s

Ўтказиб юбориш

Камолиддин Раббимов: Россия бюджетининг қарийб 21,8 фоизи “Лукойл” ва “Роснефт” компанияларидан тушадиган солиқлар ҳисобига шаклланади. Бу миқдор тахминан 8 триллион рублни ташкил этади. 2024 йилда Россиянинг ҳарбий харажатлари 13,1 триллион рубл бўлган. Яъни уруш учун сарфланаётган маблағнинг қарийб 80 фоизи айнан “Лукойл” ва “Роснефт”дан тушаётган даромадлар ҳисобидан қопланмоқда. Шунинг учун ҳам бу санкциялар Россия иқтисодиётининг “белини синдирадиган” даражада жиддий оқибатларга олиб келади, дейиш мумкин.

Путин бу санкциялар “бизга жиддий таъсир қилмайди” деди. Трамп эса бунга кулимсираб: “Агар шундай бўлса, яхши, олти ойдан кейин кўрамиз”, деб жавоб қайтарди.

Санкциялардан кейин Путиннинг энг яқин музокарачиси Кирилл Дмитриев дарҳол Вашингтонга йўл олди. У ерда у “Украина бизнинг шартларимизга рози бўлди”, деб баёнот берди. Аслида эса санкциялардан сўнг айнан Россиянинг ўзи муросага яқинлашган, Украинанинг позицияси эса ўзгармаган.

Анвар Йўлдошев: Шу пайтгача Европа Иттифоқи 18 та санкциялар пакетини жорий қилди. 18 та пакет Россияни “ўтирғизиб” қўймади-ку, ўн тўққизинчиси ўтқизадими? Менимча, бу таъсир қилади, лекин сиз айтган даражада эмас.

Камолиддин Раббимов: Шимолий Корея 70-80 йилдан бери санкцияда ўтирибди. Эрон ҳам салкам 50 йилдан бери санкциялар остида. Санкциялар давлатни, халқни ўлдириб қўймайди, умумий қудратини сўндириб ташлайди.

Санкциялар бирданига таъсир қилмайди. Лекин ҳозирнинг ўзида Россияга борсангиз, машиналар нархи ошиб кетган... Россия, Эрондан фарқли равишда, Европа иқтисодиётига кучли интеграция бўлган.

Шуҳрат Расул: Россия иқтисодиёти аллақачон глобал иқтисодий тизимнинг ажралмас қисмига айланган эди. Путин ўз президентлиги даврида мамлакатни жаҳон бозорига интеграция қилишга эришди. Йирик Россия компаниялари фонд биржаларида акцияларини сотиб, халқаро инвесторлар иштирокида фаолият юрита бошлаган. Аммо бугунги санкциялар бу тизимни издан чиқармоқда.

АҚШ санкцияларидан кейин, Россия нефтининг асосий харидорлари бўлган Хитой ва Ҳиндистон ҳам денгиз йўли орқали ташиладиган нефтдан босқичма-босқич воз кечмоқда. Масалан, Хитой илгари Шарқий Сибир қувури орқали кунига 900 минг баррел нефт олган бўлса, яна 1,4 миллион баррелни денгиз портлари орқали импорт қилган. Ҳозир эса Хитой давлат компаниялари ушбу ҳажмнинг 500 минг баррелидан воз кечди. Бу ҳали жараённинг бошланиши холос.

Агар АҚШ санкциялар босимини янада кучайтирса ва 30 октябр куни Трамп ҳамда Си учрашувида Вашингтон Пекинга маълум савдо имтиёзларини берса, бу жараён Россия учун янада хавфли тус олади. Чунки ҳозирда Россиянинг иқтисодий тақдири энди ўз қўлида эмас, у ҳақда бошқа давлатлар, хусусан, АҚШ ва Хитой қарор қилмоқда. Бу эса Россиянинг реал суверенитети, яъни ўз мустақил иқтисодий сиёсатини юритиш имконини қисман йўқотганини англатади.

Суҳбатни тўлиқ YouTube платформасида томоша қилишингиз мумкин.

НормуҳаммадАли Абдураҳмонов суҳбатлашди.