Трамп Зеленскийга ҳозирча Tomahawk беришга рози бўлмади

АҚШ ва Украина президентлари 17 октябр куни Оқ уйда тор доирада учрашув ўтказди. Украина томони учун ташрифнинг асосий мақсади Доналд Трампдан Россиянинг ичкарисидаги нишонларга зарба бера оладиган узоқ масофали Tomahawk ракеталарини етказиб беришга эришиш эди. Америка етакчиси Володимир Зеленский билан учрашув олдидан Владимир Путин билан телефон орқали мулоқот қилди. Россия томони аввалроқ Tomahawk’лар етказиб берилиши Москва ва Вашингтон муносабатларини бузадиган эскалация сифатида баҳолашини билдирганди.

Оқ уйда бўлиб ўтган учрашувда Трамп Зеленскийга бу босқичда Киевга Tomahawk ракеталарини топширмаслигини айтди, деди музокаралардан хабардор бўлган икки манба Axios нашрига. Буни CNN манбалари ҳам тасдиқламоқда.

Уларнинг сўзларига кўра, АҚШ президенти ҳозирда дипломатия унинг устувор вазифаси экани, Tomahawk етказиб бериш эса бунга путур етказиши мумкинлигини билдирган. АҚШ маъмурияти вакилларидан бири CNN телеканалига берган интервюсида Трампда Украина можарони кучайтириш ва чўзишга интилаётгандек таассурот пайдо бўлганини айтди.

Нашр суҳбатдошлари президентлар учрашувини «кескин», «очиқ» ва «баъзи нуқталарда ноқулай» деб таърифлади. «Ҳеч ким бақирмади, аммо Трамп қаттиққўл эди», – деди манбалардан бири. «Трамп бир неча кескин баёнотлар берди ва баъзи лаҳзаларда учрашув жуда ҳиссиётли кечди», – дея қўшимча қилди иккинчи суҳбатдош.

Зеленский билан музокараларда Трамп АҚШнинг дипломатик келишув бўйича ҳозирги таклифи ўт очишни тўхтатиш ва ҳозирги фронт чизиғини музлатишни назарда тутишини айтди, деди манбалар. У учрашувни икки ярим соатдан кейин тугатди ва матбуот қаршисига чиқмади. «Менимча, тугатдик. Кейинги ҳафта нима бўлишини кўрамиз», – деган президент АҚШ ва Россия ўртасида режалаштирилган музокараларни назарда тутиб. Трамп яқин икки ҳафта ичида Будапештда Путин билан учрашмоқчи.

Зеленский учрашувдан сўнг дарҳол Европа етакчилари билан телефон орқали мулоқот қилди. Уларнинг баъзилари Трамп ўз позициясини ўзгартирганидан ҳайрон бўлишди, деди конференцияда иштирок этган Axios суҳбатдоши. Унинг сўзларига кўра, суҳбатда иштирок этган Буюк Британия бош вазири Кир Стармер АҚШ билан биргаликда Трампнинг Ғазо сектори учун 20 банддан иборат режаси асосида Украина учун тинчлик шартномасини ишлаб чиқишни таклиф қилган. Зеленский билан суҳбатдан сўнг Европа етакчилари Украинани қўллаб-қувватлаш учун келишилган баёнотлар беришни бошлади, буни Трамп билан учрашув муваффақиятсиз бўлганининг аниқ белгиси сифатида баҳолаш мумкин, дея таъкидлайди Axios.

Трампдан фарқли ўлароқ, Зеленский учрашувдан кейин матбуот учун брифинг ўтказди. Украина президентининг тасдиқлашича, томонлар Tomahawk ракеталарини муҳокама қилган, бироқ бу мавзуда баёнот бермасликка қарор қилинган, чунки АҚШ эскалацияни истамайди. Tomahawk’лар бўйича оптимистмисиз, дея берилган саволга жавобан Зеленский шундай деган: «Мен реалистман».

Трамп эса ўзининг Truth Social ижтимоий тармоғида шундай пост эълон қилди. «Қотилликни тўхтатиш ва битим тузиш вақти келди! Етарлича қон тўкилди... Улар турган жойларида тўхташи керак. Иккала томон ҳам ғалабани эълон қилсин ва тарих ҳукм чиқарсин!» – деб ёзди у.

CNN телеканали Оқ уйда бўлиб ўтган музокараларни Трамп аста-секин Киевга янги имкониятлар бериш ёки Москвага қарши янги санкциялар жорий этишга яқинлашаётгани, бироқ Владимир Путин аралашганда ортга чекинаётганига яна бир мисол деб атади.