«G‘azodagi urushni to‘xtating!» – iste’fodagi 600 nafar isroillik harbiy Trampga xat yo‘lladi

«Bizning professional baholarimizga ko‘ra, Hamas endi Isroil uchun strategik xavf tug‘dirmaydi», – deyiladi maktubda.

«Isroilliklarning aksariyat ko‘pchiligining sizga bo‘lgan ishonchi bosh vazir Netanyahu va uning hukumatini to‘g‘ri yo‘nalishga yo‘naltirishga yordam beradi: urushni tugatish, garovga olinganlarni qaytarish, azob-uqubatlarni to‘xtatish», – deyiladi «Isroil xavfsizligi uchun qo‘mondonlar» (CIS) tashkiloti murojaatida. Uni imzolaganlar orasida sobiq bosh vazir Exud Barak, «Mossad»ning sobiq rahbari Tamir Pardo, aksilrazvedka xizmatining sobiq rahbari Shin-bet Ami Ayalon, sobiq mudofaa vaziri Moshe Yaalon bor.

G‘arb yetakchilari garovga olingan isroilliklar aks etgan video namoyish etilishini qoralamoqda

G‘arb yetakchilari o‘tgan hafta G‘azoda garovda ushlab turilgan va holdan toygan isroilliklar aks etgan videolarni qoralab chiqdi. Hamas, agar Isroil ma’lum shartlarni bajarsa, garovga olinganlarga yordam ko‘rsatishga tayyorligini bildirgan.

Buyuk Britaniya tashqi ishlar vaziri Devid Lemmi «targ‘ibot maqsadida namoyish etilgan kadrlar nafrat uyg‘otishi» va garovga olinganlarni «hech qanday shartlarsiz» ozod qilish kerakligini ta’kidlagan.

Germaniya kansleri Fridrix Mers ushbu kadrlardan «hayratda qolgani»ni aytib, garovga olinganlarning barchasini ozod qilish Isroil va Hamas o‘rtasidagi o‘t ochishni to‘xtatishning majburiy sharti ekanini qo‘shimcha qildi.

Fransiya prezidenti Emmanuel Makron Hamasni «o‘ta shafqatsizlik timsoli» deb atadi va Fransiya garovga olinganlarni ozod qilish, o‘t ochishni to‘xtatishni tiklash va G‘azoga insonparvarlik yordami yetkazilishini ta’minlash ustida tinimsiz ishlashda davom etayotganini ta’kidladi.

Uning so‘zlariga ko‘ra, bu sa’y-harakatlar «Isroil va Falastin tinchlikda yonma-yon yashaydigan» ikki davlat tuzish to‘g‘risidagi qarorni ko‘zda tutuvchi siyosiy kelishuv bilan birga olib borilishi kerak. Fransiya yaqinda Kanada va Buyuk Britaniya bilan bir qatorda Falastin davlatini ma’lum shartlar asosida tan olishini e’lon qilgandi. Isroil bu qadamlarni keskin qoraladi.

Bu bayonotlar payshanba kuni Falastindagi «Islomiy jihod» guruhi ozib ketgan va yig‘layotgan Rom Braslavski aks etgan videoni, shanba kuni esa Hamas asirlikda ozib ketgan Eviatar David ko‘rsatilgan kadrlarni e’lon qilganidan keyin yangradi.

Videolardan birida Braslavski yig‘lab, ovqat va suvi tugagani, o‘sha kuni atigi uchta «palafella» yeganini aytadi. U o‘rnidan turolmasligi, yurolmasligi va «o‘lim yoqasida turgani»ni bildirgan.

Ikkinchi videoda David shunday deydi: «Men bir necha kun ovqat yemadim... Ichimlik suvini zo‘rg‘a topdim». U o‘ziga qabr qaziyotganini aytadi.

Isroil Hamasni garovdagilarni ochlikdan o‘ldirishda aybladi. Guruh garovga olinganlar o‘z jangchilari va ochlikdan aziyat chekayotgan G‘azo aholisi bilan bir xil ovqatlanishini aytib, ayblovni rad etmoqda.

21 yoshli Braslavskiy va 24 yoshli David 2023 yil 7 oktyabrda Hamas hujumi paytida Nova musiqa festivalida o‘g‘irlab ketilgan.

Isroil ma’lumotlariga ko‘ra, Hamas hujumi paytida qo‘lga olingan 251 kishidan 49 nafari G‘azoda garovda qolmoqda. Ularning kamida 27 nafari allaqachon vafot etgani taxmin qilinmoqda. Hamas haligacha gumanitar tashkilotlarni garovga olinganlar oldiga qo‘ymaydi, yaqinlari esa ularning ahvoli haqida deyarli ma’lumotga ega emas.

Videolar e’lon qilinganidan so‘ng Isroil bosh vaziri Binyamin Netanyahu garovga olingan ikki kishining oila a’zolari bilan suhbatlashib, «chuqur shok»ni boshdan kechirganini aytdi va barcha garovga olinganlarni qaytarish bo‘yicha sa’y-harakatlar «doimiy va tinimsiz davom etishi»ga ishontirdi.

Yakshanba kuni Netanyahu Qizil Xochning mintaqadagi bo‘limi rahbari bilan ham gaplashib, undan garovga olinganlarni oziq-ovqat va tibbiy yordam bilan ta’minlashda zudlik bilan ishtirok etishni so‘radi.

Xalqaro Qizil Xoch qo‘mitasi «garovga olinganlar saqlanayotgan hayot uchun xavfli sharoitlardan yaqqol dalolat beruvchi» videoyozuvlardan «hayratda qolgani»ni aytdi.

Qo‘mita yana bir bor garovga olinganlarning ahvolini baholash, ularga tibbiy yordam ko‘rsatish va ularning oilalari bilan aloqani osonlashtirish uchun ularning oldiga borishga ruxsat berishga chaqirdi.

Isroil Qizil Xochni, xususan, G‘azoda garovga olinganlarga yordam bermagani uchun keskin tanqid qildi. Qo‘mita bunga javoban mojaro hududlarida ishlash uchun urushayotgan tomonlarning xayrixohligiga tayanishini tushuntirdi.

O‘tgan dam olish kunlari Tel-Avivda namoyishchilar va garovga olinganlarning qarindoshlari yana to‘planib, Isroil hukumatini garovga olinganlarni ozod qilishni ta’minlashga chaqirdi.

David va Braslavski oilalari shanba kuni bo‘lib o‘tgan mitingda «hamma bu do‘zaxdan iloji boricha tezroq chiqib ketishi kerakligi»ni aytishdi.

Braslavskilar oilasi «ular Romni sindirishgani»ni aytib, Isroil va AQSh rahbarlaridan o‘g‘lini uyga qaytarishni so‘ragan.

Davidning oilasi u «G‘azodagi Hamas tunnellarida ataylab va surbetlarcha och qoldirilayotgani - u tiriklayin ko‘milgan tirik skelet» ekanini aytishgan.

G‘azodagi ocharchilik

Hamasning «Al-Qassam brigadalari» qurolli qanoti Qizil Xochning mahbuslarga oziq-ovqat va dori-darmon yetkazib berish bo‘yicha har qanday so‘roviga, agar G‘azoga muntazam va doimiy ravishda gumanitar yo‘laklar ochilsa va yordam yetkazib berish vaqtida havo hujumlari to‘xtatilsa, «ijobiy munosabatda bo‘lishi»ni bildirdi.

Bu vaqtda BMT agentliklari G‘azoda «hozirda ocharchilikning eng yomon ssenariysi rivojlanayotgani» haqida ogohlantirmoqda. Anklavdan har kuni to‘yib ovqatlanmaslik oqibatida vafot etganlar haqida xabarlar kelib tushmoqda.

G‘azo sog‘liqni saqlash vazirligi yakshanba kuni urush boshlanganidan beri to‘yib ovqatlanmaslik oqibatida 175 kishi, jumladan 93 nafar bola vafot etganini ma’lum qildi.

Dam olish kunlari Isroil qo‘shinlari taqsimlash punktlarida gumanitar yordam olishga urinayotgan falastinliklarni o‘qqa tutgani haqida navbatdagi xabarlar paydo bo‘ldi. G‘azodagi shifoxonalar ma’lumotlariga ko‘ra, kamida 27 falastinlik o‘ldirilgan.

BMT, gumanitar tashkilotlar va Isroilning ba’zi ittifoqchilari oziq-ovqat inqirozida Isroilning gumanitar yordamni olib kirish va yetkazib berishga qo‘ygan cheklovlarini ayblamoqda. Isroil bu ayblovlarni rad etib, javobgarlikni Hamasga yuklamoqda.

Shunga qaramay, xalqaro miqyosda ko‘tarilayotgan shov-shuvga javoban Isroil o‘tgan hafta aholiga yordam hajmini oshirish, jumladan, ba’zi hududlarda kunning ma’lum qismida harbiy harakatlarni to‘xtatish, yuklarni havodan tushirishga ruxsat berish va gumanitar yordam konvoylari uchun xavfsiz yo‘nalishlarni e’lon qilish choralarini e’lon qildi.

Isroilning G‘azoga yordam yetkazish bilan shug‘ullanuvchi COGAT harbiy agentligi ma’lumotlariga ko‘ra, so‘nggi haftada anklavga 1200 ta yuk mashinasida 23 ming tonnadan ortiq gumanitar yordam yetkazilgan, biroq BMT va boshqa xalqaro tashkilotlarning yordam tarqatish markazlariga yuzlab mashinalar hali yetib kelmagan.

G‘azodagi hukumat matbuot xizmati yakshanba kuni Isroil iyul oyi oxirida cheklovlarni yumshatganidan beri sektorga gumanitar yordam bilan 1600 ga yaqin yuk mashinasi kelganini ma’lum qildi. Biroq, guvohlar va Hamasdagi manbalar ta’kidlashicha, ushbu yuk mashinalarining aksariyati umidsiz qochqinlar va qurolli to‘dalar tomonidan talon-toroj qilingan, deyiladi Reuters xabarida.

«Hamas endi xavf tug‘dirmaydi»

600 ga yaqin iste’fodagi isroillik amaldorlar guruhi, jumladan, maxsus xizmatlarning sobiq rahbarlari AQSh prezidenti Donald Trampga maktub yo‘llab, Isroilni G‘azo sektoridagi urushni zudlik bilan to‘xtatish uchun bosim o‘tkazishga chaqirdi.

«Bizning professional fikrimizcha, Hamas endi Isroil uchun strategik xavf tug‘dirmaydi, – deyiladi maktubda. – Isroilliklarning mutlaq ko‘pchiligi orasidagi obro‘-e’tiboringiz bosh vazir Netanyahu va uning hukumatini urushni to‘xtatish, garovga olinganlarni qaytarish, azob-uqubatlarga chek qo‘yish kabi to‘g‘ri yo‘nalishga yo‘naltirish imkoniyatingizni kuchaytiradi».

Maktubni «Mossad»ning sobiq rahbari Tamir Pardo, «Shin-Bet»ning sobiq rahbari Ami Ayalon, sobiq bosh vazir Exud Barak, sobiq mudofaa vaziri Moshe Yaalon va boshqalar imzolagan.

«Avvaliga bu urush adolatli, mudofaa urushi edi, ammo biz barcha harbiy maqsadlarga erishganimizda, u adolatli urush bo‘lishni to‘xtatdi», – dedi Ayalon.

Sobiq yuqori martabali rahbarlar ilgari bir necha bor hukumatni garovga olinganlarni qaytarishga e’tibor qaratishga chaqirgan «Isroil xavfsizlik qo‘mondonlari» (CIS) guruhini boshqaradi.

«G‘azodagi urushni to‘xtating! Isroil mudofaa kuchlarining sobiq generallari va ularga tenglashtirilgan „Mossad“, „Shin-Bet“, politsiya va diplomatik korpus xodimlarining eng yirik tashkiloti bo‘lgan CIS nomidan G‘azodagi urushga chek qo‘yishga chaqiramiz. Siz buni Livanda qildingiz. Buni G‘azoda amalga oshirish vaqti keldi», – deya Donald Trampga murojaat qilgan maktub mualliflari.

Shu bilan birga, Isroil matbuotida Netanyahu Hamas bilan o‘t ochishni to‘xtatish bo‘yicha to‘g‘ridan to‘g‘ri bo‘lmagan muzokaralar boshi berk ko‘chaga kirib qolgani sababli G‘azoda harbiy amaliyotlarni kengaytirishni talab qilayotgani haqida xabarlar paydo bo‘ldi. Mahalliy ommaviy axborot vositalarida keng iqtibos keltirilgan Isroil rasmiysining so‘zlariga ko‘ra, Netanyahu «Hamasni harbiy mag‘lubiyatga uchratish» orqali garovga olinganlarni ozod qilish ustida ishlamoqda.