Braziliya sobiq rahbari davlat to‘ntarishiga urinish ayblovini rad etdi

Braziliyaning sobiq prezidenti Jair Bolsonaru 2022 yilgi prezidentlik saylovlaridan so‘ng davlat to‘ntarishini amalga oshirishga urinishda o‘zini aybdor deb hisoblamaydi. «To‘ntarish nima? Ko‘chalarda tanklar, qurol-yarog‘lar, fitna. Bularning hech biri Braziliyada sodir bo‘lmadi», - dedi o‘ta o‘ng siyosatchi 25 fevral, yakshanba kuni San-Pauluda o‘z o‘n minglab tarafdorlari bilan suhbatda. 

Shu bilan birga, Bolsonaru yana bir bor amaldagi davlat rahbari Luiz Inasiu Lula da Silva hukumatini siyosiy ta’qiblarda aybladi. Mamlakatning sobiq prezidenti so‘nggi bir necha kun ichida ijtimoiy tarmoqlarda o‘z tarafdorlarini «demokratik qonun ustuvorligini himoya qilish uchun tinch yig‘ilishda» ishtirok etishga chaqirdi. AFP yozganidek, ba’zi namoyishchilar San-Pauluga kelish va o‘z yetakchisini qo‘llab-quvvatlash uchun 700 kilometr yo‘l bosib o‘tdi. 

Jair Bolsonaruga qarshi ayblovlar 

2023 yil oktyabr oyida Braziliya Milliy kongressiga bostirib kirishni tekshirish uchun tuzilgan parlament komissiyasi Jair Bolsonaruga davlat to‘ntarishiga urinish, siyosiy zo‘ravonlik va jinoiy fitna ayblovlarini ilgari surdi. Sobiq davlat rahbari ustidan tergov besh oy davom etdi, yakuniy hisobot 1300 sahifani tashkil etdi. Bolsonarudan tashqari yana 60 kishi, jumladan sobiq vazirlar va harbiy zobitlar tartibsizliklarga aloqadorlikda ayblangan. 

Siyosatchining advokatlari hisobotni «to‘liq bo‘lmagan va noxolis» deb atadi. Ularning fikricha, sobiq prezident o‘z himoyasi uchun vajlar keltirish imkoniga ega bo‘lmagan. 

Bolsonaru tarafdorlari prezident saroyiga bostirib kirgan

2022 yil 30 oktyabrda bo‘lib o‘tgan Braziliyada prezidentlik saylovlarining ikkinchi bosqichida da Silva 50,9 foiz ovoz bilan Bolsonaruni ortda qoldirdi. 2023 yil 8 yanvarda saylov natijalari soxtalashtirilgan deb hisoblagan Bolsonaru tarafdorlari prezident qarorgohi, Milliy kongress binosi va Oliy sud binosiga bostirib kirdi.

2023 yil iyun oyida Oliy saylov sudi sudyalari sobiq prezident bu xatti-harakatlarning «demokratiyaga zararli oqibatlari» uchun qisman javobgar ekanligini aniqladi. Shu munosabat bilan Bolsonaruga 8 yilga prezidentlikka saylanish taqiqlandi. 

2024 yilning 25 fevralida San-Pauluda bo‘lib o‘tgan mitingda sobiq davlat rahbari 2023 yil yanvarida prezident saroyiga bostirib kirishdan keyin hibsga olingan o‘z tarafdorlarini «bechoralar» deb atab, amnistiya talab qildi. Siyosatchi Isroil mudofaa kuchlarining G‘azo sektoridagi harakatlarini avvalroq Xolokost bilan qiyoslagan da Silvaning bayonotlariga qo‘shilmasligini bildirish uchun tadbirga Isroil bayrog‘ini olib kelgan.