Texnologiya | 08:20 / 18.08.2025
5827
3 daqiqa o‘qiladi

Energetika inqilobi: Xitoy suzuvchi shamol elektr stansiyasini yaratdi

Statsionar poydevorga bo‘lgan ehtiyojning yo‘qligi shamol energiyasi uchun deyarli butun dunyo okeanini ochishi mumkin.

Foto: China Huaneng Group/Handout via Xinhua

Xitoylik muhandislar suzuvchi shamol turbinasining prototipini taqdim etdi. Ularning so‘zlariga ko‘ra, bu elektr energiyasi ishlab chiqarish bo‘yicha rekord o‘rnatdi va qayta tiklanadigan energiya sohasida yangi davrni boshlashi mumkin. Bu haqda LiveScience yozmoqda.

Qurilma China Huaneng Group energetika giganti va elektr energiyasi ishlab chiqaruvchi Dongfang Electric Corporation hamkorligida yaratildi – ikkala kompaniya ham davlatga tegishli.

Har bir turbina 17 megavatt (MVt) toza energiya ishlab chiqarishga qodir, bu yiliga taxminan 68 million kilovatt·soat (kVt·soat) ga teng. Bunday hajm 6300 ga yaqin zamonaviy xonadonni elektr energiyasi bilan ta’minlashga yetadi.

Asosiy modul - generatorli gondola 152 metr balandlikdagi minoraga o‘rnatilgan. Parrakli rotorning diametri 262 metrni tashkil etadi. Parraklarning bitta to‘liq aylanishi 53 000 m2 maydonni qamrab oladi, bu sakkizta futbol maydoniga teng.

Alohida turbinalarning quvvatini oshirish sohani rivojlantirish uchun muhim ahamiyatga ega: bitta stansiyada turbinalar sonining kamligi qurilish xarajatlarini kamaytiradi va elektr energiyasini ishlab chiqarishni boshlash vaqtini qisqartiradi.

Shu bilan birga, turbinalarning ochiq dengizda joylashishi ekstremal sharoitlarga bardosh berish zarurligini anglatadi. Xitoyning Huaneng kompaniyasi yangi turbina 24 metrdan ortiq balandlikdagi to‘lqinlarga va 64 uzeldan ortiq tayfun kuchiga ega shamollarga bardosh bera olishini ma’lum qildi. Tez orada u Xitoyning Yanszyan qirg‘oqlarida sinovdan o‘tkaziladi.

Dengiz shamol elektr stansiyalarini qurish quruqlikdagiga qaraganda qimmatroq bo‘lishiga qaramay, ularni dengizda joylashtirish kuchliroq va barqarorroq shamollardan foydalanish imkonini beradi, bu esa kamroq to‘xtash bilan ko‘proq energiya ishlab chiqarishni ta’minlaydi.

Hozirgi kunda dengiz turbinalarining aksariyati dengiz tuprog‘iga mahkamlangan mustahkam poydevorli tizimlardir. Bunday usul sayoz joylarda, masalan, o‘rtacha chuqurligi atigi 90 metr bo‘lgan Shimoliy dengizda samarali hisoblanadi.

Biroq, Dunyo okeanining katta qismi bunday inshootlarni o‘rnatish uchun juda chuqur: o‘rtacha chuqurlik 3682 m. Turbinaning eng chuqur poydevori Shotlandiya qirg‘oqlari yaqinidagi Seagreen loyihasida qayd etilgan - 58,6 m.

Shamol energetikasi bo‘yicha global kengash hisob-kitoblariga ko‘ra, dunyodagi dengiz shamol energetikasi salohiyatining qariyb 80 foizi 60 metrdan chuqurroq joylarda to‘plangan - bu statsionar tizimlar uchun juda chuqur. Shu sababli, suzuvchi turbinalarni rivojlantirish qayta tiklanadigan energiya imkoniyatlarini tubdan oshirishi mumkin, bu esa ilgari mavjud bo‘lmagan shamol energiyasi salohiyatiga ega hududlarga kirish imkonini beradi.

Mavzuga oid