Qon quyuqlashganining 7 belgisi

Doimiy charchoq va bosh og‘rig‘i

Qon quyuqlashganda to‘qima va organlar yetarlicha kislorod ololmay qoladi, oqibatda odam o‘zida doimiy charchoqni his qiladi, hatto yetarlicha uxlashiga qaramay energiya tanqisligi kuzatiladi. Bundan tashqari, qon quyuqlashishi tomirlardagi oqimni ham pasaytiradi. Natijada bosh miyaga yo‘nalayotgan qon sustroq harakat qiladi va bu bosh og‘rig‘ini keltirib chiqaradi. Og‘riq ko‘pincha kun davomida bosqichma-bosqich kuchayadi, ayniqsa ish bilan band bo‘lgan, kompyuter yoki telefon ekraniga uzoq qaragan paytlaringizda bu yaqqol seziladi.

Qo‘l-oyoqlar uvishishi va muzlashi

Viskozlik oshganda qonning tanadagi harakati sekinlashadi, chekka qismlar, qo‘l va oyoqlarga yetib borishi qiyinlashadi. Shu bois, panja va barmoqlarda uvishish yoki tez-tez muzlab qolish kabi holatlar paydo bo‘ladi. Bu simptomlar ko‘pincha qon quyuqlashishining dastlabki bosqichlarida yuz beradi. Bu belgilar uzoq vaqt davom etsa, shifokor bilan maslahatlashish tavsiya etiladi.

Teri qurishi va oqarishi

Qon quyuqlashganda undagi suyuqlik miqdori kamayadi va zichligi oshadi. Natijada teri yetarli oziq moddalarni ololmaydi va bu uning qurishi, oqarishi, silliq tusini yo‘qotishiga olib keladi. Ba’zi hollarda terida mayda qizarishlar, toshmalar yoki yallig‘lanish paydo bo‘lishi mumkin. Bu alomatlar ayniqsa, sovuq fasllarda, kam suv ichilganda yoki quruq iqlim sharoitida kuchayadi.

Yurak urishi tezlashishi yoki notekislashishi

Yurak quyuqlashgan qonni pompalash uchun ko‘proq kuch sarflaydi. Shuning uchun uning urishi tezlashishi, “gupillab ketishi”, ba’zan notekis ishlash holatlari paydo bo‘ladi. Bunday simptomlarni ko‘p odam oddiy stress yoki charchoq bilan adashtiradi, lekin asl sabab qonning yopishqoqligi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin.

Tana haroratining tez-tez ko‘tarilishi

Qon quyuqlashganda organizm ichki balansni ushlab turish uchun ko‘proq energiya sarflaydi. Ba’zan bu jarayon tana harorati biroz ko‘tarilishi bilan kuzatiladi. Harorat 37–37.3°C atrofida, ya’ni past darajada bo‘lishi mumkin, bu uzoq davom etsa, tomirlar bosimi oshayotganidan darak beradi.

Nafas qisishi va ko‘krak sohasida bosim

Tomirlar orqali kislorod aylanishi sustlashganda nafas olish ham og‘irlashadi. Oddiy zinadan ko‘tarilganda yoki yengil yurishda ham nafas qisishi kuzatiladi. Ko‘krakda bosim, siqilish sezilishi yurakning ortiqcha yuklama bilan ishlayotganidan darak.

Varikoz va oddiy tomirlar bo‘ylab og‘riq

Qon qalinlashganda oyoqlardagi venoz tizim eng birinchi zararlanadigan hududlardan biri hisoblanadi. Oyoqlarda og‘irlik, sanchish, kechga borib shishish venoz qon aylanishining qiyinlashayotganini bildiradi. Varikoz tomirlari bo‘lgan odamlarda esa quyuq qon kasallikni tezlashtirib yuborishi ham mumkin.

Nega qon quyuqlashadi?

Tadqiqotlarga ko‘ra, qon quyuqlashishiga quyidagi omillar ta’sir qiladi:

• suv iste’moli kamligi;
• uzoq vaqt o‘tirib ishlash va kamharakatlik;
• stress gormonlarining ko‘payishi;
• shakar va yog‘li ovqatlarni me’yordan ortiq iste’mol qilish;
• chekish;
• ayrim dorilar;
• jigar yoki endokrin tizimdagi muvozanatsizliklar.

Qachon shifokorga murojaat qilish kerak?

Agar yuqoridagi belgilar bir necha hafta davomida kuzatilsa, gematolog yoki terapevtga ko‘rinish lozim. Oddiy qon tahlillari, ya’ni gematokrit, gemoglobin, trombotsitlar soni qonning qanchalik quyuqlashgani yoki suyulganini aniqlab beradi. Vaqtida tashxis qo‘yilsa, davolash osonroq, xavfsiz va samaraliroq bo‘ladi.

Oldini olish uchun nima qilish zarur?

• Kun davomida kamida 1,5-2 litr suv ichish;
• Har 1 soatda 5 daqiqa yurib, oyoqlarni harakatlantirish;
• Stressni kamaytirish: meditatsiya, sayr, uyqu gigiyenasiga amal qilish;
• Shakar va yog‘li ovqatlarni cheklash;
• Qon aylanishini yaxshilovchi mahsulotlar: lavlagi, limon, zanjabil, baliq yog‘i, ko‘k choyni ko‘proq iste’mol qilish.